Фрэнк Герберт

вядомы амерыканскі пісьменнік-фантаст

Фрэнк Герберт (англ.: Frank Patrick Herbert; 8 кастрычніка 1920Такома, Вашынгтон, ЗША11 лютага 1986, Мэдысан, Вісконсін, ЗША) — амерыканскі пісьменнік-фантаст, вядомы, перш за ўсё, як аўтар цыклу «Хронікі Дзюны», асабліва першага рамана з гэтага цыклу — «Дзюна». Сага аб Дзюне, дзеянне якой адбываецца ў аддаленай будучыні і працягваецца на працягу пяці тысячагоддзяў, падымае такія пытанні, як выжыванне чалавецтва ў працэсе эвалюцыі, праблемы экалогіі, узаемадзеяння рэлігіі, палітыкі і ўлады. Многія лічаць гэты цыкл класікай навуковай фантастыкі.

Фрэнк Герберт
Frank Herbert
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні Franklin Patrick Herbert, Jr.
Дата нараджэння 8 кастрычніка 1920(1920-10-08)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 11 лютага 1986(1986-02-11)[1][2][…] (65 гадоў)
Месца смерці
Грамадзянства Сцяг ЗША ЗША
Жонка Flora Lillian Parkinson[d] і Theresa Diane Shackelford[d]
Дзеці Браян Герберт[d]
Альма-матар
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці пісьменнік-фантаст
Гады творчасці 19451986
Жанр Навуковая фантастыка
Дэбют Looking for Something? («Шукаеш штосьці?»)
Прэміі
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Творы на сайце Lib.ru
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Фрэнклін Патрык Герберт-малодшы нарадзіўся 8 кастрычніка 1920 года ў Такоме (штат Вашынгтон) у сям’і Фрэнкліна Патрыка Герберта-старэйшага і Эйлін Герберт. З дзяцінства захапляўся кнігамі. У юныя гады працаваў у газетах, у тым ліку фатографам.

Пасля таго як ЗША ўступілі ў Другую сусветную вайну, ён шэсць месяцаў служыў фатографам у Ваенна-марскім флоце ЗША, атрымаў чэрапную траўму і быў дэмабілізаваны[4].

Пасля вайны Герберт вучыўся ў Вашынгтонскім універсітэце, які не скончыў.

Вярнуўся да працы ў медыя і дзесяць гадоў быў аўтарам і рэдактарам часопіса California Living.

Быў тройчы жанаты. Ад двух шлюбаў меў адну дачку і двух сыноў.

Памёр 11 лютага 1986 года ў Мэдысане (штат Вісконсін) ва ўзросце 65 гадоў[4].

Творчасць

правіць

Першы твор Фрэнка Герберта пад назвай "Шукаеш штосьці?" (англ.: Looking for Something) пабачыў свет у красавіку 1952 года.

Аднак шырокую вядомасць пісьменнік атрымаў толькі ў 1963 годзе, калі быў апублікаваны ягоны твор «Свет Дзюны» (англ.: Dune World). Працяг атрымаў назву «Прарок Дзюны» (англ.: The Prophet of Dune). У 1965 годзе гэтыя два творы былі аб'яднаны ў раман «Дзюна», які хутка стаў адным з самых папулярных фантастычных раманаў XX стагоддзя[4].

Працяг гісторыі Дзюны:

  • «Месія Дзюны» (англ.: Dune Messiah, 1969)
  • «Деці Дзюны» (англ.: Children of Dune, 1976)
  • «Бог-імператар Дзюны» (англ.: God Emperor of Dune, 1981)
  • «Ерэтыкі Дзюны» (англ.: Heretics of Dune, 1984)
  • «Капітул Дзюны» (англ.: Chapterhouse: Dune, 1985).

Фрэнк Герберт з'яўляецца аўтарам шматлікіх іншых твораў.

Ідэі і тэмы

правіць

Фрэнк Герберт у сваіх творах даследаваў складаныя ідэі, звязаныя з філасофіяй, рэлігіяй, псіхалогіяй, палітыкай і экалогіяй. Мекаторыя з іх сталі актуальнымі ў наш час. Пры гэтым ён ухіляўся ад таго, каб даваць чытачам гатовыя адказы на цяжкія пытанні[5].

Ключавыя тэмы ягоных твораў[5][6][7]:

  • Праблема лідара – чаму людзі схільныя безумоўна падпарадкоўвацца харызматычным кіраўнікам, як павязаны паміж сабою рэлігія, палітыка і ўлада.
  • Экалогія – быў адным з першых аўтараў-фантастаў, хто высунуў экалагічную тэматыку на першы план.
  • Выжыванне і адаптацыя чалавека, ягоныя магчымасці і патэнцыял.
  • Сутнасць разумнасці, вар'яцтва і ўздзеяння на чалавека рэчываў, якія змяняюць ягоныя паводзіны і якасці (напрыклад, прыправа, або меланж — англ.: melange, або the spice у «Дзюне»).
  • Роля навучанне, выкладання і сістэмнага мыслення ў фармаванні цывілізацыі.

Узнагароды

правіць

Фрэнк Герберт быў адзначаны літаратурнымі прэміямі Х’юга і Неб’юла.

«Дзюна» Фрэнка Герберта — найбольш прадаваны навукова-фантастычны раман усіх часоў[8], а ўвесь цыкл лічыцца класікай жанру навуковай фантастыкі[9].

Серыя неаднаразова адаптавалася, у тым ліку ў выглядзе:

Крыніцы

правіць
  1. а б Frank Herbert // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. а б Frank HERBERT // NooSFere — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Sci-Fi Author of Best Seller 'Dune' Dead at 65 — 1986. Праверана 24 кастрычніка 2021.
  4. а б в Herbert, Frank Patrick (1920-1986). historylink.org. Праверана 27 мая 2025.
  5. а б Фрэнк Герберт. Что значит быть человеком? (англ.). egoistmag.ru. Праверана 27 мая 2025.
  6. Черви, специи и мифы. Почему мы так любим «Дюну» Фрэнка Герберта. Labirint.RU. Праверана 27 мая 2025.
  7. Алиса Рекунова. «Происхождение Дюны». Эссе писателя Фрэнка Герберта о создании великой научно-фантастической вселенной (руск.). Дискурс (3 июля 2023).
  8. PNNOnline. SCI FI Channel Auction to Benefit Reading Is Fundamental :: PNNOnline ::. pnnonline.org. Праверана 27 мая 2025.
  9. Kunzru, Hari. Dune, 50 years on: how a science fiction novel changed the world (англ.). The Guardian (3 ліпеня 2015). Праверана 27 мая 2025.
  10. Denis Villeneuve’s 'Dune' Will Probably Finish Its Story — But There's a Catch (англ.). Inverse (20 лютага 2024). Праверана 27 мая 2025.
  11. Murphy, Chris. Denis Villeneuve Still Has a “Dream” of a 'Dune' Trilogy (англ.). Vanity Fair (28 жніўня 2023). Праверана 27 мая 2025.
  12. Dune: Prophecy | Official Website for the HBO Series | HBO.com(нявызн.). Праверана 27 мая 2025.