Фёдар Юльевіч фон Фрыдэ

расійскі архітэктар

Фёдар Юльевіч фон Фрыдэ (1851, Магілёў[1] — 8 снежня 1894) — расійскі і беларускі грамадзянскі інжынер, архітэктар[2].

Фёдар Юльевіч фон Фрыдэ
Дата нараджэння 1851
Месца нараджэння
Дата смерці 8 снежня 1894(1894-12-08)
Месца смерці
Альма-матар
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Адукацыя правіць

Вучыўся ў 2-й[ru], потым у 5-й[ru] Санкт-Пецярбургскіх гімназіях[2]. Пасля заканчэння гімназіі паступіў у Пецярбургскае будаўнічае вучылішча ў 1867 годзе, але курс навук доўга не даваўся яму, і толькі ў 1876 годзе Фрыдэ быў выпушчаны са званнем архітэктарскага памочніка і з правам на чын X класса. Пасля выпуску Фёдар Юльевіч быў прызначаны малодшым інжынерам у Чарнігаў[2], але ўжо ў наступным годзе перавёўся гарадскім архітэктарам у Архангельск[3].

У Архангельску правіць

У Архангельску архітэктар пабудаваў мост праз раку Кузнечыху[ru], 13 часовых прыстаняў на Паўночнай Дзвіне, умацоўваў берагі. Паралельна выкладаў матэматыку ў Архангельскай духоўнай семінарыі[ru][2][3].

На Сахаліне правіць

З 1880 па 1884 года Фёдар Юльевіч працаваў інжынерам і архітэктарам на Сахаліне[2]. Па яго праектах былі пабудаваны баракі для ссыльна-катаржных, драўляная царква на 300 чалавек, лазарэт, лазня, паравы млын, саляварня і шмат іншага[3].

У Калузе правіць

З 1884 па 1886 год працаваў малодшым архітэктарам у Калузе[2], займаўся рамонтам казённых будынкаў, пабудовай цэркваў і прыватных дамоў[3].

У Мінску правіць

У 1886 годзе быў павышаны да пасады мінскага губернскага архітэктара[2][3]. У Мінску, як і ў Калузе, займаўся рамонтам казённых будынкаў, пабудовай цэркваў і прыватных дамоў, распланаваў забудову згарэлага горада Нясвіжа і скончыў пабудову гарадской бальніцы ў павятовым горадзе Навагрудку[2].

У Волагдзе правіць

У 1890 годзе стацкі саветнік фон Фрыдэ заняў пасаду архітэктара Валагодскай губерніі. Тут ён стварыў праект Казанскай царквы горада Нікольска, пабудаванай каля 1890—1892 гадах у візантыйскім стылі[2], чарцёж уезду ва Успенскую Сямігароднюю пустынь[4] і праект «перабудовы і меркаванай новай каменнай прыбудовы для лесвіцы пры памяшканні Валагодскай духоўнай кансісторыі»[5]. Захаваўся таксама план паверхаў Гразавецкіх прысутных месцаў, зроблены фон Фрыдэ[6].

8 снежня 1894 года а 10 гадзіне раніцы ў Волагдзе пасля цяжкай хваробы Фёдар Юльевіч памёр[3]. «Сям’я рускіх дойлідаў панесла новую страту…» — так пачынаўся некралог, прысвечаны Ф. Ю. фон Фрыдзе, у санкт-пецярбургскай газеце «Неделя строителя»[7].

Творчасць правіць

 
Царква Іконы Божай Маці Казанскай (Нікольск)
  • 1877-1880[2]:
    • Часовы мост праз раку Кузнечыху і 13 часовых прыстаняў на Паўночнай Дзвіне ў Архангельску
    • Умацаванне берага Паўночнай Дзвіны на 6-й вярсце ад Архангельска
  • 1880-1884 на Сахаліне[2]:
    • Юрты для ссыльна-катаржных (50-100 чалавек кожная)
    • Драўляная царква на 300 чалавек
    • Драўляныя дамы для служачых
    • Лазарэт
    • Паравы млын
    • Лазня
    • Саляварня
    • Гаспадарчыя пабудовы
  • 1884-1886[2]:
    • Царква на 400 чалавек і мураваная званіца пры існай царкве ў Калузе
  • 1886-1890[2]:
    • Будынак для склада віна і спірту ў Мінску
    • Вадзяны млын у маёнтку графа Чапскага
    • Мост праз Расамахскі яр у Мазыры
  • 1890-1892[2]:

Зноскі

  1. Фриде Федор Юльевич (руск.)
  2. а б в г д е ё ж з і к л м н Барановский Г. В. Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища). — СПб., 1892. — С. 358.
  3. а б в г д е Алексей Леонидович Минаев. ВОЛОГОДСКИЕ ГУБЕРНСКИЕ АРХИТЕКТОРЫ КОНЦА XVIII — НАЧАЛА XX ВЕКА (руск.)
  4. ДАВВ. — Ф. 496. — Воп. 1. — Спр. 12224. — Л. 17.
  5. ДАВВ. — Ф. 475. — Воп. 1. — Спр. 1. — Л. 15.
  6. ДАВВ. — Ф. 475. — Воп. 2. — Спр. 2. — Л. 5.
  7. Неделя строителя. — 1895. — № 2. — С. 7.
  8. Церковь Иконы Божией Матери Казанская в Никольске (руск.)

Спасылкі правіць