Хаяо Міядзакі

**Хаяо Міядзакі**
	Хаяо Міядзакі
	;
Дата нараджэння	5 студзеня 1941 (83 гады); Токіа, Японія
Кірунак	мангака, мультыплікатар
Псеўданім(ы)	Цутому Тэрукі
Вядомыя працы	«Наўсікая з Даліны вятроў», «Мой сусед Тотара», «Скрадзеныя прывідамі», «Вандроўны замак Хаўла», «Нябесны замак Лапута», «Прынцэса Мананоке»
Узнагароды	Прэмія «Оскар», ; прэмія Берлінскага кінафестывалю («Знесеныя зданямі»)
	Афіцыйны сайт

Хаяо Міядзакі (яп.: 宮崎駿, Miyazaki Hayao; нар. 5 студзеня 1941, Токіа) — адзін з найвядомейшых стваральнікаў анімэ (японскіх мультфільмаў) і коміксаў манга. Адзін з самых паважаных рэжысёраў у гісторыі анімацыі.

Хоць Міядзакі быў збольшага невядомы шырокаму колу гледачоў на Захадзе да 1999 года, калі Miramax выпусціла яго стужку «Прынцэса Мананокэ», яго фільмы былі ўжо вельмі папулярнымі ў Японіі і Усходняй Азіі. Мультфільмы «Скрадзеныя прывідамі» і «Прынцэса Мананокэ» сталі рэкардсмэнамі па касавых зборах у Японіі.

Фільмы Міядзакі прысвечаны тэмам стаўлення чалавека да прыроды і тэхналогій. Галоўныя героі фільмаў часта самастойныя, моцныя дзяўчаты ці маладыя жанчыны; антыгероі — трохі гратэскныя злачынцы з адмоўнымі маральнымі характарыстыкамі.

Мультфільм «Скрадзеныя прывідамі» займае першае месца ў рэйтынгу найлепшых анімацыйных фільмаў па версіі IMDB. Мультфільм «Мой сусед Тотара» ўзначальвае рэйтынг 50 найлепшых мультфільмаў паводле спіса Тэры Гіліяма, які ён склаў для лонданскага часопіса TimeOut^[1].

Біяграфія

Хаяо Міядзакі, другі з чатырох братоў, нарадзіўся ў мястэчку Акебона-цё, частцы такійскай акругі Бункё-ку. Падчас Другой Сусветнай вайны яго бацька Кацудзі Міядзакі быў дырэктарам завода свайго дзядзькі, дзе выраблялі дэталі для баявых самалётаў Zero. З тых часоў Хаяо моцна захапляецца авіяцыяй, палёт і фантастычныя лётныя апараты прысутнічаюць амаль у кожнай яго стужцы.

У дзяцінстве Міядзакі даводзілася часта пераязджаць, часткова таму, што яго маці лячылася ад сухотаў у 1947—1955 гадах. У Міядзакавым фільме «Мой сусед Тотара» паказваецца сям’я, дзе маці цярпіць ад падобнай хваробы.

Прыкладна ў 1956 годзе Міядзакі паступіў у школу Татаёма. На трэцім год навучання ён пабачыў фільм «Гакудзя Дэн», які лічыцца адным з першых поўнаметражных каляровых анімэ, і вельмі зацікавіўся анімацыяй.

Пасля вышэйшае школы Міядзакі наведваў Універсітэт Гакусюін, які скончыў у 1963 годзе ў спецыялізацыях паліталогія і эканоміка.

У красавіку 1963 года Міядзакі ўладкаваўся на работу ў анімацыйную студыю Toei Animation, працуе ў складзе каманды мастакоў над мультфільмам «Вартавы сабака Гаў-гаў» (Wanwan Chushingura). У 1964 годе Міядзакі становіцца галоўным сакратаром прафесійнага саюза ў сваёй кампаніі.

У кастрычніку 1965 годзе Хаяо Міядзакі ажаніўся са сваёю сяброўкай Акемі Ота, з якой яны нажылы двух сыноў, Гаро і Кеісуке. Гаро сам стаў стваральнікам анімэ, а Кеісуке — мастаком па дрэве.

У 1971 годзе вырашае разам з сябрамі экранізаваць казачную аповесць Астрыд Ліндгрэн «Пэпі Доўгая Панчоха», для чаго нават стварае анімацыйную студыю, аднак ажыццявіць гэта не ўдалося дзеля нязгоды ўладальнікаў аўтарскіх правоў. Міядзакі зноў уладкоўваецца аніматарам у вялікую студыю, дзе бярэ ўдзел ў працы над мультфільмам «Вялікая панда і маленькая панда» (1982, рэжысёр Ісаё Такахата), галоўная гераіня якога вельмі падобная да Пэпі Доўгай Панчохі.

Да 1982 года Міядзакі працуе ў студыях Nippon Animation і TMS. На апошняй з іх ён стварае свой адзіны мультсерыял «Конан — хлопчык з будучыні», а на Nippon Animation — свой першы поўнаметражны мультфільм — Замак Кагліёстра (Люпен трэці).

У 1982 годзе Міядзакі адыходзіць ад анімацыі і засяроджваецца на манга-праекце «Наўсікая з Даліны вятроў». Пазней сюжэтам зацікавілася студыя Tokuma Shoten, якая прапанавала Міядзакі экранізаваць яго. Так у 1984 годзе выходзіць поўнаметражны мультфільм «Наўсікая з Даліны вятроў», які мае поспех.

У 1985 годзе Міядзакі стварае сваю ўласную студыю Ghibli пры падтрымцы Tokuma Shoten. На Ghibli выдае свае найбольш вядомыя стужкі («Нябесны замак Лапута», «Мой сусед Тотара», «Прынцэса Мананокэ» і інш).

Міядзакі вельмі рэдка дае інтэрв’ю, не любіць бываць у людзях. Так, ён не паехаў на Берлінскі кінафестываль і нават на цырымонію ўручэння прэміі Оскар, якая была прысуджана яму за мультфільм «Скрадзеныя прывідамі». Але ў 2005 годзе наведаў Венецыянскі кінафестываль — праўда, без вялікай ахвоты, дзякуючы настойлівасці мясцовай адміністрацыі. Нягледзячы на гэта, Міядзакі шмат падарожнічае па Японіі і па розных краінах, дзе вывучае прыроду, шукае натуру для сваіх будучых твораў, наведвае славутыя мясціны. Ён сам прызнаецца, што многія краявіды з мультфільма «Вандроўны замак Хаула» былі навеяны яму прыродай Казахстана і Эльзаса.

Сярод сваіх настаўнікаў называе савецкага і расійскага рэжысёра мультыплікацыі Юрыя Нарштэйна.

Фільмаграфія

Рэжысёр і сцэнарыст

Конан, хлопчык з будучыні — (яп. 未来少年コナン Mirai Shounen Konan), 1978 (тэлесерыял)
Замак Кагліостра (Люпен трэці) — (яп. ルパン三世カリオストロの城 Rupan Sansei: Kariosutoro no Shiro), 1979
Наўсікая з Даліны вятроў — (яп. 風の谷のナウシカ Kaze no Tani no Naushika), 1984
Нябесны замак Лапута (яп. 天空の城ラピュタ Tenkuu no Shiro Rapyuta), 1986
Мой сусед Тотара — (яп. となりのトトロ Tonari no Totoro), 1988
Ведзьміна дастаўка — (яп. 魔女の宅急便 Majo no Takkyuubin), 1989
Порка Роса — (яп. 紅の豚 Kurenai no Buta), 1992
On Your Mark, 1995 (кароткаметражны музычны кліп)
Ваўчыная Князёўна — (яп. もののけ姫 Mononoke Hime), 1997
Скрадзеныя прывідамі — (яп. 千と千尋の神隠し Sen to Chihiro no Kamikakushi), 2001
Вандроўны замак Хаўла — (яп. ハウルの動く城 Hauru no Ugoku Shiro), 2004
Рыбка Поньё — (яп. 崖の上のポニョ Gake no Ue no Ponyo), 2008
Са схілаў Какурыка (Kokurikozaka kara) (яп. コクリコ坂から Какурыко-Дзака Кара^?), 2011 — сцэнарыст
Падымаецца вецер (Kaze tachinu) (яп. 風立ちぬ Кадзэ: тачыну), 2013 — поўнаметражны анімэ-фільм, рэжысёр
Хлопчык і чапля — (яп. 君たちはどう生きるか Kimitachi wa Dō Ikiru ka), 2023

Сцэнарыст

Панда Копанда — (Panda Kopanda), 1972
Панда Копанда і Цырк дажджлівага дня (Panda Kopanda: Amefuri Saakasu no Maki), 1973
Шэпат сэрца — (耳をすませば; Mimi o Sumaseba), 1995

Зноскі

↑ http://www.timeout.ru/journal/feature/6906/

Спасылкі

Nausicaa.net
Старонка Studio Ghibli (яп.)
The Hayao Miyazaki Web(недаступная спасылка) (англ.) — вялікая база інфармацыі пра студыю Гінулі і яе стваральніках
Біяграфія, фільмаграфія рэжысёра Хаяо Міядзакі Архівавана 24 кастрычніка 2005.

[1] ttp://www.timeout.ru/journal/feature/6906/

[1]

Хаяо Міядзакі

Дата нараджэння	5 студзеня 1941(1941-01-05) (83 гады) Токіа, Японія
Кірунак	мангака, мультыплікатар
Псеўданім(ы)	Цутому Тэрукі
Вядомыя працы	«Наўсікая з Даліны вятроў», «Мой сусед Тотара», «Скрадзеныя прывідамі», «Вандроўны замак Хаўла», «Нябесны замак Лапута», «Прынцэса Мананоке»
Узнагароды	Прэмія «Оскар», прэмія Берлінскага кінафестывалю («Знесеныя зданямі»)
Афіцыйны сайт