Херсонская губерня
Херсонская губерня — губерня, якая была размешчана ў Расійскай імперыі і ахоплівала сучасную Херсонскую, Мікалаеўскую, частку Адэскай і Кіраваградскай абласцей Украіны, а таксама частку Прыднястроўя.
| Херсонская губерня | |||
|---|---|---|---|
|
|||
| Краіна | |||
| Уваходзіць у |
|
||
| Адміністрацыйны цэнтр | |||
| Дата ўтварэння | 15 (27) мая 1803 | ||
| Дата скасавання | 21 кастрычніка 1922 | ||
| Насельніцтва |
|
||
| Плошча | 71 936 км² | ||
.svg) |
|||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Coat_of_Arms_of_Kherson_Governorate_1878.svg)
.svg){kind=small}
Гісторыя правіць
Губерня была заснавана ў 1803 г. Аляксандрам I указам ад 15 мая № 20760, калі цэнтр Мікалаеўская губерні быў пераведзены з Мікалаева ў Херсон. 6 студзеня 1921 г. Херсонская губерня была перайменавана ў Мікалаеўскую.[2] 21 кастрычніка 1922 г. Мікалаеўская губерня ўвайшла ў склад Адэскай губерні.
Указам Сената ад 8 кастрычніка 1802 г. Наварасійская губерня была падзелена на Екацярынаслаўскую, Мікалаеўскую і Таўрычаскую губерні. Херсонскі павет увайшоў у склад Мікалаеўскай губерні. Мікалаеўская губерня праіснавала менш года. Указам Сената ад 15 мая 1803 г. губернскае кіраванне з Мікалаева было перакладзена ў Херсон і губерня стала называцца Херсонскай. Да канца XIX стагоддзя значных адміністрацыйна-тэрытарыяльных змен на Херсоншчыне не адбывалася. У сакавіку 1918 г. ад Крыма да Украіны адышло тры паўночныя паветы, у тым ліку Дняпроўскі, ён стаў складовай часткай Херсонскай губерні. 28 студзеня 1920 г. Усеўкррэўкам прыняў пастанову аб падзеле Херсонскай губерні на Херсонскую і Адэскую. Цэнтрам Херсонскай губерні стаў Мікалаеў. У снежні 1920 г. Херсонская губерня была пераназвана ў Мікалаеўскую. Херсон стаў павятовым цэнтрам Мікалаеўскай губерні. У 1922 годзе Адэская і Мікалаеўская губерні аб’яднаны ў Адэскую губерню. Херсонскі павет з гэтых пор уваходзіць у склад Адэскай губерні. У 1923 годзе Адэская губерня падзелена на 6 акруг, у тым ліку Херсонскую акругу з цэнтрам у г. Херсоне. У 1930 годзе праведзена новая адміністрацыйна-тэрытарыяльная рэформа. Херсонская акруга была ліквідаваны, а Херсонскі сельскі раён перададзены ў ведамства Херсонскага гарадскога Савета дэпутатаў працоўных. У верасні 1937 года з Адэскай вобласці была вылучана Мікалаеўская.
Адміністрацыйны падзел правіць
Першапачаткова губерня была падзелена на 4 паветы: Елісаветградскі, Ціраспальскі, Альвіёпальскі і Херсонскі, а з ліпеня 1806 года на 5: Александрыйскі, Елісаветградскі, Альвіёпальскі, Ціраспальскі і Херсонскі. У 1825 годзе з частак Херсонскага і Ціраспальскага паветаў быў створаны Адэскі павет. У 1828 годзе Альвіёпальскі і Елісаветградскі паветы былі скасаваны і на іх аснове створаны Бабрынецкі павет. У 1834 годзе Ціраспальскі павет быў падзелены на 2 часткі і створаны новы Ананьеўскі павет. У 1865 годзе кіраванне Бабрынецкага павета перанесена ў Елісаветград і павет пераназваны ў Елісаветградскі.
| № | Павет | Павятовы горад | Плошча, кв.вёрст | Насельніцтва, тыс.чал. |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Александрыйскі | Александрыя | 9 810,6 | 327,199 |
| 2 | Ананьеўскі | Ананьеў | 9 041,0 | 187,226 |
| 3 | Елісаветградскі | Елісаветград | 13 942,0 | 507,660 |
| 4 | Адэскі | Адэса | 9 272,0 | 532,729 |
| 5 | Ціраспальскі | Ціраспаль | 6 352,0 | 206,568 |
| 6 | Херсонскі | Херсон | 17 181,0 | 532,956 |
| 7 | Мікалаеўскае ваеннае губернатарства | Мікалаеў | 173,37 | 92,000 |
Зноскі
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Херсонская губерня- Херсонская губерния // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
