Цвіценне
Цвіце́нне (лац.: anthésis) — перыяд жыццядзейнасці пакрытанасенных (кветкавых) раслін ад залажэння ў пупышках зачаткаў кветак да засыхання калякветніка і тычынак (адцвітанне), пераломны перыяд антагенезу, у час якога расліны пераходзяць ад вегетатыўнага росту да генератыўнага развіцця.
Асноўнае прызначэнне цвіцення — здзяйсненне апладнення. Перыяд цвіцення падрыхтоўваецца назапашваннем фітагармонаў(руск.) бел., якія, магчыма, выклікаюць залажэнне зачаткаў кветак. Пачынаецца з паяўлення на конусе нарастання парастка вонкавых вырастаў — чашалісцікаў, потым пялёсткаў, тычынак, пладалісцікаў, унутры якіх утвараецца поласць (завязь), а ў верхняй частцы адасабляецца слупок і рыльца. Гэтыя працэсы адбываюцца ў пупышцы (бутоне).
Пасля апылення і апладнення цвіценне заканчваецца, апалаюць пялёсткі, тычынкі, слупок з рыльцам; чашачка звычайна застаецца і ахоўвае завязь, якая развіваецца і пераўтвараецца ў плод.
Перыяд цвіценняПравіць
Доўжыцца цвіценне ад 20—25 хвілін (некаторыя гарлачыкавыя) да 70—80 сутак (некаторыя архідныя). У аднагадовых раслін цвіценне настае ў 1-ы год, у двухгадовых — на 2-і, у шматгадовых траў — на 2—5-ы, у дрэў — на 10—30-ы.
Многія расліны цвітуць на працягу жыцця шматразова (полікарпічныя расліны(руск.) бел.), адна-, двух- і некаторыя шматгадовыя (парасонавыя, пальмы, агавы) — 1 раз (монакарпічныя расліны(руск.) бел.). У ходзе эвалюцыі ў раслін замацаваліся прыстасавальныя рэакцыі яравізацыі(руск.) бел. і фотаперыядызму(руск.) бел., у выніку чаго цвіценне прымяркоўваецца да найбольш спрыяльнага сезона, а таксама разнастайныя механізмы, што забяспечваюць апыленне і апладненне. У практыцы цвіценне лічыцца перыяд ад пачатку раскрыцця кветак да засыхання калякветніка.
ЛітаратураПравіць
- Цвіценне // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 17: Хвінявічы — Шчытні. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17), ISBN 985-11-0035-8.
СпасылкіПравіць
- На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх