Серабрыстая чайка

(Пасля перасылкі з Чайка-клыгун)

Серабрыстая чайка, чайка-клыгун, рагатуха (Larus argentatus) — птушка атраду сеўцападобныя (Charadriiformes), сямейства чайкавыя (Laridae).

Серабрыстая чайка
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Larus argentatus Pontoppidan, 1763

Ахоўны статус

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  176824
NCBI  35669
FW  83389

Апісанне правіць

Даўжыня цела 58-64 см, маса да 1,8 кг, размах крылаў 1,4-1,6 м (самая буйная з гняздоўных на Беларусі чаек). Самкі меншыя за самцоў. Апярэнне знізу белае, на спіне шэрае. Крылы шэрыя з чорнымі канцамі. Дзюба (даўжынёй да 6 см) жоўтая з чырвонай плямай на выступе паддзюб'я. Ногі бледна-жоўтыя. Маладыя птушкі шэра-бурыя з светлым нізам.

Арэал правіць

 
Распаўсюджанне серабрыстай чайкі      Месцы гнездзішчаў      Цэлы год      Месцы зімовак

Арэал разарваны: узбярэжжы і суша Еўропы, заходнія, цэнтральныя, паўночныя і ўсходнія раёны Сібіры, поўнач Паўночнай Амерыкі. Насяляе скалістыя, пясчаныя або травяністыя ўзбярэжжы мораў або кантынентальных вадаёмаў; у некаторых раёнах — вялікія балоты. Пасля гнездавання — марскія прыбярэжныя раёны, вялікія азёры і рачныя даліны. У Еўропе паўднёвыя і заходнія папуляцыі аселыя, паўночныя — пералётныя. У Беларусі рэдкі і спарадычны на гнездаванні ў паўночнай частцы краіны пералётны від.[1]

Асаблівасці біялогіі правіць

Усёедная. Корміцца дробнай рыбай, яйкамі і птушанятамі, мышападобнымі грызунамі, насякомымі, ягадамі (багноўка, марошка).

Манагамная птушка. Гняздо ў калоніі, звычайна паблізу калоніі іншых птушак, на адкрытым месцы, на скалах, дзюнах, у апошні час — на дахах дамоў, часта на невялікіх земляных пагорках або ў купіне траў. На Беларусі гняздуецца невялікімі калоніямі (4-25 пар) або асобнымі парамі ў калоніях азёрных і шызых чаек.

Гняздо буйное, з грубага расліннага матэрыялу і ламачча. Гэта няшчыльная і багатая чаша, знешняя частка з кавалкаў і цэлых галінак, унутраная частка — з водарасцей і траў. На марскіх дзюнах гняздо часта ў выглядзе ямкі на пяску, скупа высланай сухой травой.

У Беларускае Паазер'е прылятае ў першай палове красавіка. Кладка ў канцы красавіка — першай палове мая з 2-4, часцей 3 яек памерамі 71,1 x 49,9 мм. Наседжванне 26-27 сутак. Вылупленне птушанят у канцы мая — першай палове чэрвеня. Узнімаюцца на крыло ва ўзросце каля 40 сутак. Вандроўкі і перамяшчэнні птушак у заходнім і паўднёва-заходнім напрамках з канца ліпеня. Зімуе ў Прыбалтыцы і Заходняй Еўропе.

Зноскі

  1. Упершыню выяўлена на гнездаванні ў 1982 г. ў Міёрскім раёне ў гідралагічным заказніку Ельня, у 1983 г. адзначана на возеры Снуды ў Браслаўскім раёне, у 1986 г. — на вярховым балоце Мох паблізу возера Набіста ў Міёрскім раёне, у 1987 г. — на возеры Асвея ў Верхнядзвінскім раёне. Гняздуецца толькі ў паўночна-заходніх раёнах Паазер'я. Паводле звестак пра кальцаванне мясцовая папуляцыя фармуецца за кошт калоній, якія гняздуюцца ў Эстоніі. У паслягнездавы час вандроўныя птушкі адзначаюцца па ўсёй тэрыторыі краіны, але часцей у заходніх раёнах. У час вясенняга і асенняга пралётаў адзначаны на возеры Нарач, у Брэсцкай вобласці, Прыпяцкім запаведніку і ў наваколлі Гомеля. У паўднёва-заходняй частцы Беларусі (Брэст) асобныя птушкі зрэдку зімуюць.

Літаратура правіць

  • Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік / пад рэд. М. Нікіфарава. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000.
  • Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 1993. ISBN 5-85700-095-5
  • Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5 / рэдкал. І. Шамякін і інш. — Мн.: БелСЭ, 1986.

Спасылкі правіць