Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008
Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008 года, звычайна званы «Еўра-2008» — 13-ы па ліку футбольны турнір для еўрапейскіх краін, які праходзіць раз у чатыры гады пад эгідай УЕФА. Турнір праводзіўся сумесна Аўстрыяй і Швейцарыяй, пачаўся 7 чэрвеня 2008 і завяршыўся 29 чэрвеня 2008 года. Гэта быў другі чэмпіянат Еўропы, гаспадарамі якога з’яўляліся дзве краіны. Першым стаў турнір 2000 года, праведзены ў Бельгіі і Нідэрландах.
| Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008 UEFA Euro 2008 ням.: Fußball-Europameisterschaft 2008 | |
|---|---|
| |
| Падрабязнасці чэмпіянату | |
| Месца правядзення |  Аўстрыя —  Швейцарыя
|
| Гарады правядзення | Аўстрыя: Вена, Зальцбург, Інсбрук, Клагенфурт Швейцарыя: Базель, Берн, Жэнева, Цюрых |
| Стадыёны | 8 |
| Тэрміны адбору | 16 жніўня 2006 — 21 лістапада 2007 |
| Тэрміны фіналу | 7 — 29 чэрвеня 2008 |
| Лік удзельнікаў | 52 |
| у фінале | 16 |
| Прызавыя месцы | |
 Чэмпіён
|
 Іспанія (2-гі раз1964)
|
 Другое месца
|
 Германія (3-ці раз1976, 1992)
|
 Трэцяе месца
|
 Расія (1-шы раз) Турцыя (1-шы раз)
|
| Статыстыка чэмпіянату | |
| Наведвальнасць | 1 140 902 (36 803 за гульню) |
| Згуляна матчаў | 31 |
| у адборы | 306 |
| Забіта галоў | 77 (2.48 за гульню) |
| у адборы | 836 (2.73 за гульню) |
| Бамбардзір(ы) | Давід Вілья (4 мяча)
|
| у адборы | .svg){kind=small} Дэвід Хілі (13 мячоў)
|
| Лепшы ігрок | Хаві
|
< 2004 2012 > | |
У турніры ўдзельнічалі 16 каманд. Аўстрыя і Швейцарыя аўтаматычна кваліфікаваліся як краіны-арганізатары. Астатнія 14 каманд былі вызначаны паводле вынікаў кваліфікацыйнага турніру, які пачаўся ў жніўні 2006 года. Іспанія, як пераможца Еўра-2008, атрымала права прыняць удзел у Кубку канфедэрацый 2009 года ў Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі.
Гаспадары чэмпіянату
правіцьУ ходзе выбараў гаспадара Еўра-2008 галоўнымі кандыдатамі лічыліся 4 прэтэндэнты: Венгрыя, Аўстрыя/Швейцарыя, Грэцыя/Турцыя і скандынаўская чацвёрка (Данія, Швецыя, Фінляндыя, Нарвегія). У выніку галасаванне выйгралі Аўстрыя/Швейцарыя, якім і прагназавалі перамогу.
Венгрыя прайграла ўжо другое галасаванне запар. У 2004 ў яна саступіла Партугаліі. Іншымі кандыдатамі, якія выбылі яшчэ да фінальнага галасавання, былі Шатландыя/Ірландыя, Расія і Харватыя/Боснія і Герцагавіна.
Гарады і стадыёны
правіцьСпаборніцтвы прайшлі на васьмі стадыёнах ў абедзвюх прымаюць краінах: чатыры ў Аўстрыі і чатыры ў Швейцарыі. Кожная арэна была разлічана як мінімум на 30 тысяч гледачоў. Найбуйнейшым стадыёнам чэмпіянату быў «Эрнст Хапель» у Вене ўмяшчальнасцю 53295 месцаў[1], на якім прайшоў фінальны матч чэмпіянату. Зборная Швейцарыі згуляла ўсе свае матчы на стадыёне «Санкт-Якаб Парк» у Базелі. На гэтай жа арэне праходзіла цырымонія адкрыцця турніру і першы матч. Зборная Аўстрыі правяла ўсе свае матчы на стадыёне «Эрнст Хапель».
У 2004 годзе ў арганізатараў узніклі праблемы з правядзеннем будучых спаборніцтваў у Цюрыху. Першапачаткова для гэтых мэтаў планавалася рэканструяваць стадыён «Хардтурм». Аднак, з-за пратэстаў мясцовых жыхароў[2] рэканструкцыя затрымалася і ўжо не магла быць скончана ў тэрмін. Гэта выклікала занепакоенасць ва УЕФА, паколькі планавалася выкарыстаць па чатыры стадыёны ў кожнай з краін-гаспадынь турніру. Праблема вырашылася, калі арганізатары прапанавалі рэканструяваць іншую арэну — «Летцыгрунд». У студзені 2005 года УЕФА зацвердзіў перагледжаны план. Стадыён «Летцыгрунд» прыняў першы футбольны матч 23 верасня 2007 года[3].
 Аўстрыя
| |||
|---|---|---|---|
 Вена
|
 Клагенфурт
|
_COA.svg){kind=small} Зальцбург
|
 Інсбрук
|
| Эрнст Хапель Умяшчальнасць: 53 295 Хатняя арэна зборнай Аўстрыі |
Хіпо-Арэна Умяшчальнасць: 31 957 Клуб: Аустрыя Кернтэн |
Вальс-Зіцэнхайм Умяшчальнасць: 31 020 Клуб: Рэд Бул |
Цівалі Ной Умяшчальнасць: 31 600 Клуб: Вакер |
|
|
|
|
| 3 матчы групы B 2 чвэрцьфіналы паўфінал і фінал |
3 матчы групы B | 3 матчы групы D | 3 матчы групы D |
| 3 матчы групы A (уключаючы матч адкрыцця) 2 чвэрцьфіналы і паўфінал |
3 матчы групы C | 3 матчы групы A | 3 матчы групы C |
|
|
|
|
| Санкт-Якаб Парк Умяшчальнасць: 42 000 Клуб: Базель |
Стад дэ Сюіс Умяшчальнасць: 31 907 Клуб: Янг Бойз |
Стад дэ Жэнеў Умяшчальнасць: 31 228 Клуб: Сервет |
Летцыгрунд Умяшчальнасць: 30 000 Клуб: Цюрых |
 Базель
|
 Берн
|
 Жэнева
|
 Цюрых
|
 Швейцарыя
| |||
Знакі і атрыбуты
правіцьЛагатып чэмпіянату быў распрацаваны дызайнерскай фірмай «English & Pockett». На ім сімвалічна адлюстраваны горны ландшафт, уласцівы абодвум краінам, якія прымалі чэмпіянат, і выкарыстаныя колеры іх сцягоў[4].
Афіцыйная мелодыя была напісана Рола Армстрангам з Faithless спецыяльна для УЕФА[5]. Афіцыйным гімнам Еўра-2008 стала песня «Can You Hear Me», якую выканаў іспанскі спявак Энрыке Іглесіяс падчас цырымоніі закрыцця перад фіналам на стадыёне «Эрнст Хапель» у Вене 29 чэрвеня[6].
Талісманы
правіць27 верасня 2006 года ў музейным комплексе Музейны квартал у Вене былі прадстаўлены талісманы Еўра-2008[7]. Імі сталі два блізнюкі Трыкс і Флікс, створаныя кампаніяй Warner Bros. Consumer Products. Яны апранутыя ў адпаведнасці з колерамі нацыянальных сцягоў Аўстрыі і Швейцарыі: Трыкс — у белай футболцы з нумарам 20, а Фликс — у чырвонай з нумарам 08. Імёны двайнят былі абраныя ў ходзе галасавання, праведзенага сярод 67 406 футбольных фанатаў Аўстрыі і Швейцарыі (Трыкс і Флікс атрымалі 63,3 % галасоў, Флітс і Бітс — 33,7 %, Загі і Зігі — 3,0 %)[8]. Варыянты імёнаў выбіраліся кароткія, простыя і лёгка вымаўляюцца на розных мовах.
Кубак
правіцьПерад пачаткам турніру была прадстаўлена новая версія Кубка Анры Дэланэ, распрацаваная кампаніяй «Asprey London»[9]. Ён у асноўным ідэнтычны арыгінальнаму, створанаму Арцю Бертранам у 1960 годзе. Кубак пазбавіўся мармуровага пастамента мячом, якая знаходзілася на тыльным баку. Срэбная падстава была павялічана для ўстойлівасці. Назвы краін-пераможцаў, якія перш наносіліся на пастамент, цяпер знаходзяцца на заднім баку трафея. Кубак зроблены з чыстага срэбра, важыць 8 кг, яго вышыня роўная 60 см.
Мяч
правіцьСпецыяльна для турніру фірмай Adidas быў створаны мяч, які атрымаў назву «Europass». Прэзентацыя спартыўнага снарада прайшла 2 снежня 2007 года ў Люцэрне падчас лёсавання фінальнага этапу «Еўра-2008»[10]. Адметнай асаблівасцю мяча стала адсутнасць у яго складзе натуральных матэрыялаў. Дзякуючы гэтаму ўласцівасці снарада не мяняюцца пры змене ўмоў надвор’я (у дождж ён не ўбірае вільгаць і не становіцца цяжэй). Іншыя асаблівасці — гэта вялікая сіла ўдару, вялікая хуткасць скрута мяча, непрадказальнасць палёту[11][12]. Акрамя таго, 30 красавіка 2008 года ў Вене прэзідэнт УЕФА Мішэль Плаціні прадставіў адмысловую мадыфікацыю мяча — «Europass Gloria», распрацаваную адмыслова для фінальнага матчу чэмпіянату[13].
Дэвіз
правіцьЗа 500 дзён да правядзення турніру, 24 студзеня 2007 года, быў абвешчаны дэвіз «Еўра-2008»: «Дай волю эмоцыям» (англ.: Expect Emotions)[14].
Прэзідэнт УЕФА Мішэль Плаціні заявіў, што гэтая фраза «апісвае сутнасць чэмпіянату Еўропы-2008 і тое, што ён можа даць. А менавіта — эмоцыі на любы густ: радасць, засмучэнне, палёгку і нервовае напружанне аж да фінальнага свістка»[15].
Прызавыя грошы
правіцьУЕФА абвешчана аб агульнай суме у € 184 000 000 прызавых[16], якія размеркаваліся паміж шаснаццаццю камандамі фінальнай стадыі наступным чынам:
- Па € 7 500 000 за ўдзел у фінальнай стадыі.
- У кожным матчы групавой стадыі пераможца атрымлівае € 1 000 000, у выпадку нічыёй абедзве каманды атрымліваюць па € 500 000.
- За выхад у чвэрцьфінал каманды атрымаюць па € 2 000 000.
- Паўфіналісты атрымаюць па € 3 000 000.
- Сярэбраны прызёр атрымае € 4 500 000.
- Пераможца атрымае € 7 500 000.
Размеркаванне прызавых
правіць- Максімальна магчымая сума прызавых склала € 23 000 000. Менавіта такую суму атрымала зборная Іспаніі, якая атрымала перамогі ва ўсіх сваіх матчах фінальнай стадыі.
- Сума прызавых зборнай Германіі склала € 19 000 000.
- Паўфіналісты, зборныя Турцыі і Расіі, атрымалі прызавыя ў памеры па € 14 500 000.
- Самая мінімальная сума прызавых ў зборнай Грэцыі — € 7 500 000. Пераможцы Еўра-2004 прайгралі ўсе тры гульні групавога этапу.
Адборачныя гульні
правіцьЛёсаванне адборачнага цыкла праходзіла ў Мантро, Швейцарыя, 27 студзеня 2006 года ў 12:00 па мясцоваму часу.
Адборачны тур пачаўся ў жніўні 2006 года, праз месяц пасля завяршэння чэмпіянату свету 2006 года. Аўстрыя і Швейцарыя атрымалі права ўзяць удзел у фінальнай стадыі як краіны-гаспадыні. Кваліфікацыйны фармат трохі змяніўся ў параўнанні з папярэднімі турнірамі: пераможцы і другія каманды з кожнай групы наўпрост трапілі ў фінальную частку чэмпіянату — стыкавых матчаў не было. Шэсць з сямі груп складаліся з 7 камандаў, яшчэ адна — з 8 камандаў.
Адборачныя групы
правіць| Група A | Група B | Група C | Група D |
|---|---|---|---|
| Група E | Група F | Група G | |
Фінальны турнір
правіцьЛёсаванне
правіцьПаводле рэгламенту, дзве краіны-гаспадыні турніру і чэмпіёны Еўропы 2004 года, зборная Грэцыі, атрымалі месцы ў першым кошыку аўтаматычна. Да іх далучылася зборная Нідэрландаў, якая мела найвышэйшы рэйтынг паводле вынікаў адборачных турніраў да «ЧС-2006» і да «Еўра-2008».
Па астатніх кошыках каманды былі размеркаваны ў залежнасці ад каэфіцыента. У выпадку роўнасці каэфіцыента ў разлік браліся вынікі адборачнага цыкла да «Еўра-2008»: сярэдняя розніца мячоў, сярэдняя колькасць забітых мячоў, сярэдняя колькасць забітых мячоў на выездзе, а ў выпадку роўнасці ўсіх паказнікаў — жэрабя.
|
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Удзельнікі
правіцьЧэмпіёнствы зборнай пазначаны тлустым
- 1 Зборная
ФРГ - ² Зборная
СССР - ³ Зборная
СНД - 4 Зборная
Чэхаславакіі
.svg){kind=small}
Склады каманд
правіцьПаводле рэгламенту, склады камандаў-удзельніц чэмпіянату павінны былі быць абвешчаны за дзесяць дзён да першага матча турніру, то бок да 28 мая 2008 года. Усяго ў заяву маглі быць занесены 23 футбалісты (улучаючы 3 брамнікаў). Да першага згулянага матча каманды маюць права замяніць траўмаваных футбалістаў.
Экіпіроўка каманд
правіць| Бренд | # | Зборныя |
|---|---|---|
| Adidas | 5 | Германія, Грэцыя, Іспанія, Румынія, Францыя |
| Nike | 5 | Нідэрланды, Партугалія, Расія, Турцыя, Харватыя |
| Puma | 5 | Аўстрыя, Італія, Польшча, Чэхія, Швейцарыя |
| Umbro | 1 | Швецыя |
Суддзі
правіцьУ правядзенні турніру бралі ўдзел дванаццаць суддзяў з дваццаццю чатырма асістэнтамі:
| Футбольная асацыяцыя |
Арбітр | Асістэнты | |
|---|---|---|---|
 Англія
|
Говард Уэб | Дэрэн Кэн | Майкл Маларкі |
| Аўстрыя
|
Конрад Плаўц | Эгон Беройтэр | Маркус Майр |
.svg){kind=small} Бельгія
|
Франк Дэ Блекерэ | Петэр Херманс | Алекс Верстратэн |
| Германія
|
Херберт Фандэль | Карстэн Кадах | Фолькер Вецэль |
 Грэцыя
|
Кірас Васарас | Дымітрыс Базацыдзіс | Дымітрыс Сараідарыс |
| Іспанія
|
Мануэль Мехута Гансалес | Хуан Карлас Юстэ Хіменес | Хесус Кальва Гуадамура |
 Італія
|
Раберта Разеці[17] | Алесандра Грызелі | Паала Кальканья |
 Нарвегія
|
Том Хенінг Эўрэбё | Гейр-Оге Холен | Ян Петэр Рандэн[18] |
 Нідэрланды
|
Пітэр Вінк | Адрыян Ініа | Ханс тэн Хове |
 Славакія
|
Любаш Міхел | Роман Слышка | Марцін Балка |
| Швейцарыя
|
Масіма Бузака | Матыяс Арне | Стэфан Кюа |
 Швецыя
|
Петэр Фройдфельдт | Штэфан Вітберг | Хенрык Андрэн |
Заўвагі
правіць- ↑ UEFA EURO 2008. fussballtempel.net. Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 08.06.2008.
- ↑ УЕФА боится Евро-2008(недаступная спасылка). Газета.Ru. Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 19 чэрвеня 2008.
- ↑ Чемпионат Европы по футболу 2008. Стадион Летцигрунд(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ Логотип ЕВРО 2008 " Информационный вестник — Football Mundial Архівавана 11 студзеня 2012.
- ↑ The official UEFA EURO 2008 music (PDF)(недаступная спасылка). UEFA (28 лютага 2008). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2008. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ Official UEFA EURO 2008 Song: "Can You Hear Me" by Enrique Iglesias (PDF)(недаступная спасылка). UEFA (20 мая 2008). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2008. Праверана 20 June 2008.
- ↑ Trix and Flix make their debut // UefaDirect. — 2006. — № 12 (56). — С. 14. (англ.)
- ↑ "UEFA EURO 2008™ in figures" (PDF) (Press release)(англ.). Euro2008.uefa.com. 29 мая 2008 г. Архівавана з арыгінала (PDF) 18 сакавіка 2009. Праверана 2 июля 2008.
{{cite press release}}: Праверце значэнне даты ў:|access-date=і|date=(даведка) - ↑ Новый кубок на сайте УЕФА(недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com. Архівавана з першакрыніцы 21 красавіка 2008. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ Официальный мяч ЕВРО(недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com. Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2008. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Марко Амелиа: «Мяч Euro-2008 доставит проблем вратарям». Sport-express.ru (27 мая 2008). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Чех подверг критике официальный мяч Euro. Sport-express.ru (06 июня 2008). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Мяч представлен в Вене(недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com (30 апреля 2008). Архівавана з першакрыніцы 5 мая 2008. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Девизом Euro-2008 избран слоган «Дай волю эмоциям». Sport-express.ru (24 января 2007). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 21 июля 2008.
- ↑ Дай волю эмоциям(недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com (19 августа 2007). Архівавана з першакрыніцы 8 студзеня 2009. Праверана 21 июля 2008.
- ↑ Размер призовых(недаступная спасылка). www.rusfootball.info. Архівавана з першакрыніцы 21 чэрвеня 2008. Праверана 17 июня 2008.
- ↑ Судзіў фінальны матч
- ↑ Hundredeler for treig til EM-plass(недаступная спасылка). Dagbladet.no (17 красавіка 2008). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 30 июня 2008. (нарв.)