Шарль Адольф Вюрц

Шарль Адольф Вюрц
Шарль Адольф Вюрц
	Charles Adolphe Würtz
Дата нараджэння	26 лістапада 1817[…]
Месца нараджэння	Страсбур, дэпартамент Ніжні Рэйн, Эльзас[d], Метраполія Францыі, Францыя;
Дата смерці	12 мая 1884[…] (66 гадоў)
Месца смерці	Парыж, Парыж[d], рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя;
Месца пахавання	Пер-Лашэз; tomb of Oppermann[d];
Грамадзянства	Францыя[…];
Род дзейнасці	хімік, палітык, выкладчык універсітэта, урач
Навуковая сфера	хімія
Месца працы	Парыжскі факультэт медыцыны[d]; факультэт медыцыны Страсбурскага ўніверсітэта[d]; Нацыянальны агранамічны інстытут[d];
Альма-матар	Універсітэт Страсбурга; Гісенскі ўніверсітэт; Гімназія Яганеса Штурма[d] (1834);
Вядомыя вучні	Аляксандр Зайцаў[d]
Вядомы як	адзін з заснавальнікаў сінтэтычнага кірунку ў арганічнай хіміі
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства; Парыжскае філаматычнае таварыства[d]; Французская акадэмія навук; Пецярбургская акадэмія навук; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Пруская акадэмія навук; Société Chimique de France[d]; Парыжская медыцынская акадэмія[d]; Баварская акадэмія навук; Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Каралеўская акадэмія медыцыны Бельгіі[d]; Турынская акадэмія навук[d];
Узнагароды	; Фарадэеўская лекцыя[d] (1879) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (9 чэрвеня 1864) Jecker Prize[d] (1864) 72 names on the Eiffel Tower[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шарль Адольф Вюрц (фр. Charles Adolphe Würtz; 26 лістапада 1817, Страсбург - 12 мая 1884, Парыж) — французскі хімік, член Парыжскай акадэміі навук (1867) і яе прэзідэнт з 1881 г.

Працы Вюрца

Працы Вюрца адносяцца галоўным чынам да арганічнай хіміі, якую ён узбагаціў адкрыццём новых злучэнняў і новых агульных метадаў сінтэзу. У 1849 г. Вюрц, дзейнічаючы едкім калі на метылавы і этылавы эфіры ізацыянавай і ізацыануравай кіслот, атрымаў метыламін і этыламін — найпростыя прадстаўнікі шэрагу тоўстых амінаў. У 1855 г. прапанаваў агульны спосаб (пазней названы імем Вюрца) сінтэзу насычаных вуглевадародаў дзеяннем металічнага натрыю на алкілгалагеніды. У 1856 годзе Вюрц сінтэзаваў этыленгліколь — першы з двухатамных спіртоў, або гліколь, у 1859 г. — этыленхлоргідрын і пры апрацоўцы яго едкім калі — вокіс этылену, які паслужыў Вюрцу зыходным прадуктам для сінтэзу амінаспіртоў, халіна (1867) і нейрына (1869). У 1867 г. Вюрц сплаўленнем бензолсульфакіслаты з едкай шчолаччу атрымаў фенол (карболавую кіслату). У 1872 годзе апісаў альдольную кандэнсацыю. Вюрц быў перакананым прыхільнікам перадавых напрамкаў хіміі свайго часу — атамна-малекулярнага вучэння і тэорыі хімічнай будовы А. М. Бутлерава, распаўсюджванню якіх садзейнічаў. Усе навучальныя дапаможнікі і манаграфіі Вюрца атрымалі ў свой час шырокае распаўсюджванне.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в Вюрц, Шарль-Адольф // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIIа. — С. 711–713.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892905"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24376140"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a>
↑ ^а ^б http://www.senat.fr/senateur-3eme-republique/wurtz_charles_adolphe1546r3.html
↑ Вюрц Шарль Адольф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 25 лютага 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ Вюрц Шарль Адольф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9751478j/f116
↑ http://www.jstor.org/stable/93440
↑ http://www.researchgate.net/publication/236233531_Charles-Adolphe_Wrtz/file/9c960519db3bc24b43.pdf

Спасылкі

Профіль Шарля-Адольфа Вюрца на афіцыйным сайце РАН

[_878805aac0875b33-1] а ^б ^в Вюрц, Шарль-Адольф // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIIа. — С. 711–713.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892905"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24376140"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a>

[_cd89660f9f394bc0-2] а ^б http://www.senat.fr/senateur-3eme-republique/wurtz_charles_adolphe1546r3.html

[_46544dfe50e46b56-3] Вюрц Шарль Адольф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 25 лютага 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_b4d7074f6ffd24a0-4] Вюрц Шарль Адольф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[_6e236b839d85ffe8-5] а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[_185ed2e7d8e30ed0-6] ttp://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9751478j/f116

[_843a08f577aaeafc-7] ttp://www.jstor.org/stable/93440

[_414ab813a96a2700-8] ttp://www.researchgate.net/publication/236233531_Charles-Adolphe_Wrtz/file/9c960519db3bc24b43.pdf

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Шарль Адольф Вюрц
Charles Adolphe Würtz

Дата нараджэння	26 лістапада 1817(1817-11-26)^[1]^[2]^[…]
Месца нараджэння	Страсбур, дэпартамент Ніжні Рэйн, Эльзас^[d], Метраполія Францыі, Францыя^[3]^[1]
Дата смерці	12 мая 1884(1884-05-12)^[1]^[2]^[…] (66 гадоў)
Месца смерці	Парыж, Парыж^[d], рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя^[4]^[5]
Месца пахавання	Пер-Лашэз^[6] tomb of Oppermann^[d]
Грамадзянства	Францыя^[7]^[8]^[…]
Род дзейнасці	хімік, палітык, выкладчык універсітэта, урач
Навуковая сфера	хімія
Месца працы	Парыжскі факультэт медыцыны^[d] факультэт медыцыны Страсбурскага ўніверсітэта^[d] Нацыянальны агранамічны інстытут^[d]
Альма-матар	Універсітэт Страсбурга Гісенскі ўніверсітэт Гімназія Яганеса Штурма^[d] (1834)
Вядомыя вучні	Аляксандр Зайцаў^[d]
Вядомы як	адзін з заснавальнікаў сінтэтычнага кірунку ў арганічнай хіміі
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Парыжскае філаматычнае таварыства^[d] Французская акадэмія навук Пецярбургская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Пруская акадэмія навук Société Chimique de France^[d] Парыжская медыцынская акадэмія^[d] Баварская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША Каралеўская акадэмія медыцыны Бельгіі^[d] Турынская акадэмія навук^[d]^[5]
Узнагароды	Фарадэеўская лекцыя^[d] (1879) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства^[d] (9 чэрвеня 1864) Jecker Prize^[d] (1864) 72 names on the Eiffel Tower^[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы