Эльдар (Міжзем’е)

Эльдар (англ.: Eldar, у перакладзе з квэнья «Народ зорак») — у творах Дж. Р. Р. Толкіна — эльфы, якія адправіліся ўслед за Оромэ ў Аман (гл. Вялікі паход), — ваніяры, нолдары і тэлеры. Першапачаткова гэту назву даў Оромэ ўсім эльфам, але пазней тыя, хто адмовіўся адмовіліся ісці за ім, сталі называцца авары. Па дарозе ад возера Куівіэнэн да Белерыанда частка эльфаў асела ў даліне Андуіна (нандары). Ваніары і нолдары пераправіліся ў Аман на плавучым востраве Тол Эрэсэа, тэлеры затрымаліся ў Белерианде, але затым некаторыя з іх таксама адплылі ў Аман. Тых тэлеры, што засталіся ў Міжзем’і, называлі сіндарамі.

Ваніяры аселі ў Валінары, тэлеры — на Тол Эрэсэа і ўсходнім узбярэжжы Амана, а нолдары, накіроўваемыя Феанорам, у пачатку Першай эпохі вярнуліся ў Белерыанд, пасварыўшыся з Валар. Нолдары вытрымалі зацяжную вайну з Моргатам, у выніку якой былі амаль цалкам знішчаны. Толькі дзякуючы адану Эарэндзілу, які дасягнуў берагоў Амана і вымаліў дараванне для нолдараў, Валар умяшаліся ў справу і вайна была вырашана на карысць эльфам. Пасля паражэння Моргата нолдары і іншыя Эльдары зноў атрымалі права пасяліцца ў Аман, чым многія з іх скарысталіся.

У Другую Эпоху, пасля затаплення Белерыанда, Эльдары размясціліся ў Ліндоне, Эрэгіёне і Імладрысе. Крыху пазней узніклі каралеўствы Эльдар у Ліхалессі і Лорыэне. Зрэшты, асноўную частку насельніцтва апошніх складалі нандары, хоць кіравалі імі Эльдары — Орафер (а затым і Трандуіл) у Ліхалессі, Галадрыэль і Келеборн — у Лорыэне. Пасля падзення Эрэгіёна яго насельніцтва перабралося ў Імладрыс.

Да канца Трэцяй Эпохі практычна ўсе Эльдары перабраліся ў Аман. У іх сэрцах гучалі заклік Оромэ і кліч Ульма, якому яны не маглі супраціўляцца і ў рэшце рэшт адпраўляліся за Мора.

Першапачаткова Эльдары гаварылі на мове квэнья. Мова тэлеры падчас іх адасобленага знаходжання ў Белерыандзе набыла характар дыялекту, які называўся ліндарын. На яго аснове затым узнікла мова сіндараў — сіндарын, які стаў агульнаўжывальным для ўсіх Эльдар Міжзем’я, у тым ліку нолдараў, якія вярнуліся з Амана, а ў Другую Эпоху распаўсюдзіўся і сярод нандараў. Для пісменнасці выкарыстоўваліся абодва алфавіту Эльдар — Кірт і Тэнгвар.

Эльдар былі цемнавалосымі. Выключэнне складалі толькі залатавалосыя ваніяры і нолдары з дому Фінарфіна.

Эльдары, убачыўшыя свет Дрэў Валараў, валодалі магутнасцю, збольшага пераўзыходзілі нават ту, якой Моргат надзяляў далучыўшыхся да яго маяр, дзякуючы чаму вайна эльфаў з Моргатам доўгі час вялася практычна на роўных і нават з перавагай Эльдар.

Эльдар назвалі таксама «вышэйшымі эльфамі» — «эдхіл» на сіндарыне. Аданы Белерыанда называлі іх «номін» — «мудрыя».