Эпітэт

Эпітэт (ад стар.-грэч.: ἐπίθετον — «прыкладзенае») — вызначэнне пры слове, якое ўплывае на яго выразнасць. Выяўляецца пераважна прыметнікам, але таксама прыслоўем ("горача любіць"), назоўнікам ("весялосці шум"), лічэбнікам ("другое жыццё"), дзеясловам ("жаданне забыцца").

Эпітэт - слова або цэлы выраз, які, дзякуючы сваёй структуры і асаблівай функцыі ў тэксце, набывае некаторае новае значэнне або сэнсавае адценне, дапамагае слову (выразу) здабыць маляўнічасць, насычанасць. Нярэдка ўжываецца ў прозе, найперш у прадстаўнікоў лірычнай стылёвай плыні (у Я. Брыля: шчодрае неба, пераспелы жаніх, босая вёска, малады смех, бязлобая галава, казённыя вочы), асабліва часта — ў паэзіі. Эпітэт адрозніваецца ад звычайнага граматычнага азначэння сваёй пераноснай, вобразнай сутнасцю. У мастацкіх творах азначэнне і эпітэт ужываюцца, як правіла, побач, ствараючы агульны яскравы малюнак. Эпітэт — адзін з самых дзейсных і шырока распаўсюджаных паэтычных тропаў.

Тыпы эпітэтаў

• Метафарычныя (сінія песні мора, зялёнае полымя дрэваў).
• Гіпербалічныя (чалавек-гара).
• Складаныя (светлавокая радасць).
• Іранічныя (дыплямаваны баран, шматступенчатыя дурні).
• Пастаянныя (конь вараненькі, гады маладыя, доля горкая). Часцей за ўсё сустракаюцца ў фальклоры.

Літаратура

• Иван Илиев. Епитетът в славянобългарската агиография от 14-15 век * Епитетът в славянобългарската агиография от 14-15 век
• Вячаслаў Рагойша. Паэтычны слоўнік / Т. А. Гарбачэўская. — Менск: Беларуская навука, 2004. — 576 с. — ISBN 985-08-0598-6.
• Вячаслаў Рагойша. Тэорыя літаратуры ў тэрмінах. — Менск: Беларуская энцыкляпэдыя, 2001. — 384 с. — ISBN 985-11-0197-4.
• Н.В.Гаўрош: Слоўнік эпітэтаў беларускай мовы, Мн., Вышэйшая школа, 1998, 603 С.