Ямагата Арытома

Ямагата Арытома (яп.: 山縣 有朋, 14 чэрвеня 1838, Хагі — 1 лютага 1922, Токіа) — японскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, прэм’ер-міністр Японіі ў 1889—1891 і 1898—1900, князь (1907).

Ямагата Арытома
яп.: 山縣有朋 яп.: 山県有朋
3-і прэм’ер-міністр Японіі 24 снежня 1889 — 6 мая 1891
Папярэднік	Курода Кіятака
Пераемнік	Мацуката Масаёсі
9-ы прэм’ер-міністр Японіі 8 лістапада 1898 — 19 кастрычніка 1900
Папярэднік	Окума
Пераемнік	Хірабумі Іта
9-ы Lord of Home Affairs[d] 12 снежня 1883 — 22 снежня 1885
Папярэднік	Yamada Akiyoshi[d]
Нараджэнне	14 чэрвеня 1838(1838-06-14) Хагі[d], прэфектура Ямагуты, Японія
Смерць	1 лютага 1922(1922-02-01)[…] (83 гады) Koki-an[d], Адавара
Род	Yamagata clan[d]
Жонка	Tomoko Yamagata[d]
Член у	Kiheitai[d]
Адукацыя	Сёка-сандзюку[d]
Дзейнасць	палітык, ваенны
Аўтограф
Род войскаў	Imperial Japanese Army[d]
Званне	фельдмаршал
Бітвы	Вайна Басін Shimonoseki Campaign[d] Second Chōshū expedition[d] Satsuma Rebellion[d] Япона-кітайская вайна
Узнагароды	Ордэн Ганаровага легіёна Silver Medal with Yellow Ribbon[d] (8 красавіка 1891)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У гэтым японскім імі прозвішча (Ямагата) стаіць перад асабістым імем.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Хагі — галоўным горадзе княства Цёсю (цяпер прэфектура Ямагуты), у сям’і самурая. У 1869 годзе быў пасланы вывучаць арганізацыю ваеннай справы ў Еўропе. У 1873 годзе атрымаў пасаду міністра абароны і заняўся перабудовай японскай арміі па прускім узоры. Здушыў паўстанне Сайго Такаморы (Сацумскае паўстанне 1877). Пераканаў імператара Мэйдзі ў неабходнасці стварэння Генеральнага штаба, падпарадкаванага непасрэдна імператару. З 1878 года — начальнік Генеральнага штаба.

У 1883 годзе быў прызначаны міністрам унутраных спраў. З 24 снежня 1889 года — прэм’ер-міністр Японіі; сышоў у адстаўку 6 мая 1891 года з-за канфлікту з першым японскім парламентам. Неўзабаве пасля адстаўкі стаў адным з саветнікаў імператара (гэнро). Камандуючы Першай японскай арміяй у япона-кітайскай вайне 1894—1895 гадоў.

У 1896 годзе падпісаў пратакол Пратакол Лабанава — Ямагаты аб Карэі.

Другі раз стаў прэм’ер-міністрам у 1898 і знаходзіўся на чале ўрада да кастрычніка 1900 года. У маі 1900 года правёў праз парламент закон, па якім міністры арміі і ваенна-марскога флоту маглі прызначацца толькі з ліку ваенных, размешчаных на абавязковай службе. Такім чынам, з гэтага часу ваенныя міністры падпарадкоўваліся не прэм’ер-міністру, а непасрэдна імператару як вярхоўнаму галоўнакамандуючаму. Гэтым законам армія забяспечыла сабе амаль поўную аўтаномію ад грамадзянскага кіраўніцтва краіны.

На працягу руска-японскай вайны 1904—1905 гадоў зноў быў начальнікам Генеральнага штаба. Пасля заканчэння войны Ямагата адышоў ад актыўнай палітычнай дзейнасці, але заставаўся ўплывовай фігурай да самай сваёй смерці ў 1922 годзе.

Гл. таксама

• Сад Тындзан-со

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ямагата Арытома
• ЯМАГАТА Аритомо // Япония от А до Я. Популярная иллюстрированная энциклопедия. (CD-ROM). — М.: Directmedia Publishing, «Япония сегодня», 2008. — ISBN 978-5-94865-190-3.