Януш Кішка

Януш Кішка
Януш Кішка
	; Герб «Дуброва»
10-ы ваявода полацкі
	2 кастрычніка 1621 — 13 студзеня 1654
Папярэднік	Міхал Друцкі-Сакалінскі
Пераемнік	Аляксандр Людвік Радзівіл
14-ы гетман вялікі літоўскі
	18 красавіка 1646 — 13 студзеня 1654
Папярэднік	Крыштаф Радзівіл
Пераемнік	Януш Радзівіл
8-ы гетман польны літоўскі
	14 студзеня 1635 — 18 красавіка 1646
Папярэднік	Крыштаф Радзівіл
Пераемнік	Януш Радзівіл
войт полацкі[d]
	24 студзеня 1622 — 13 студзеня 1654
Папярэднік	Міхал Друцкі-Сакалінскі
Нараджэнне	1586
Смерць	13 студзеня 1654; Крывічы, Ашмянскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Род	Кішкі
Бацька	Станіслаў Станіслававіч Кішка[d]
Маці	Альжбета з Сапегаў[d]
Жонка	Крысціна з Друцкіх-Сакалінскіх[d]
Адукацыя	Віленскі ўніверсітэт;
Дзейнасць	дыпламат, палітык
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Януш Кішка (1586 — 13 студзеня 1654) — вялікалітоўскі ваенны дзеяч. Ваявода полацкі (з 1621), польны (1635—1646) і вялікі гетман літоўскі (з 1646).

Староста парнаўскі (1610) і дрысенскі (1640). Войт полацкі з 1 кастрычніка 1621 года^[2] (паводле прывілея ад 24 студзеня 1622 года — пажыццёва)^[3].

Біяграфія правіць

Сын Станіслава Кішкі і Альжбеты з Сапегаў, дачкі кіеўскага кашталяна Паўла Сапегі. Меў братоў Мікалая, Крыштафа і Станіслава.

Выхоўваўся ў духу кальвінізму, перайшоў у каталіцтва каля 1606 года. У 1624—1626 гадах навучаўся ў Падуі (Італія).

Удзельнічаў у вайне супраць Швецыі (1600—1629), служыў пад камандай Яна Караля Хадкевіча. На чале ўласнага атраду браў удзел Кірхгольмскай бітве (1605). Таксама ўдзельнічаў у выправах на Масковію ў 1611 і 1618, Турцыю — у 1621 гадах.

Падчас вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай бараніў Полацк (1633), вёў баі пад Смаленскам.

Папскі нунцый Ганарат Вісконці даў такую характарыстыку Янушу Кішку: «Януш Кішка, [...] з’яўляецца больш жаўнерам, чым сенатарам. Католік, але толькі з назвы, імпульсіўны, не вельмі набожны, мае яшчэ шмат еретычных забабонаў, пры якіх заставаўся яго бацька. Акрамя ўласнага паходжання, сваяцкія сувязі з князем Радзівілам, віленскім ваяводам, якому прыходзіцца шваграм, адкрылі яму шлях да вышэйшых урадаў Рэчы Паспалітай, на соймах якой за мой час не бываў»^[4].

Прымаў удзел у сойме звычайным 1641 года^[5].

Сям’я правіць

Быў жанаты з Крысцінай Друцкай-Сакалінскай, дачкой полацкага ваяводы Міхала Друцкага-Сакалінскага. Дзяцей не пакінуў.

Януш Кішка — апошні з мужчынскай лініі роду Кішкаў.

Зноскі

↑ ^а ^б Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. V, Ziemia połocka i województwo połockie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. Г. Люлевіч — Warszawa: 2018. — С. 238. — ISBN 978-83-65880-49-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q120756022"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22114975"></a>
↑ Галубовіч 2016, с. 12, Са спасылкай на: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (далей — НГАБ). — КМФ-18. — Спр. 93. — Арк. 477—478..
↑ Галубовіч 2016, Са спасылкай на: НГАБ. — КМФ-18. — Спр. 93. — Арк. 502—502 адв..
↑ Галубовіч 2016, Са спасылкай на: Relacye nuncyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690. T. 2 / [przez Albertrandego]; wyd. Biblioteki Polskiej w Paryżu; [wyd. Erazm Rykaczewski]. — Berlin; Poznań: księgarnia B. Behra E. Bock, 1864. — VIII, 604 s. — S. 252..
↑ Hołdys, S. Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV Wazy / Sybilla Hołdys. — Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1991. — 222 s. — S. 190.

Літаратура правіць

Думін С. Кішкі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 101. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
Галубовіч, В. Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў / Віталь Галубовіч. — Мінск: А. М. Янушкевіч, 2016. — 223 с.: іл., табл., гербы. — ISBN 978-985-90377-8-8

Спасылкі правіць

Генеалогія Кішкаў Архівавана 21 верасня 2013.

[_f8b706fd434d8a47-1] а ^б Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. V, Ziemia połocka i województwo połockie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. Г. Люлевіч — Warszawa: 2018. — С. 238. — ISBN 978-83-65880-49-9
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q120756022"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22114975"></a>

[FOOTNOTEГалубовіч2016с._12,_''Са_спасылкай_на:''_Нацыянальны_гістарычны_архіў_Беларусі_(далей_—_НГАБ)._—_КМФ-18._—_Спр._93._—_Арк._477—478.-2] Галубовіч 2016, с. 12, Са спасылкай на: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (далей — НГАБ). — КМФ-18. — Спр. 93. — Арк. 477—478..

[FOOTNOTEГалубовіч2016''Са_спасылкай_на:''_НГАБ._—_КМФ-18._—_Спр._93._—_Арк._502—502_адв.-3] Галубовіч 2016, Са спасылкай на: НГАБ. — КМФ-18. — Спр. 93. — Арк. 502—502 адв..

[FOOTNOTEГалубовіч2016''Са_спасылкай_на:''_Relacye_nuncyuszów_apostolskich_i_innych_osób_o_Polsce_od_roku_1548_do_1690._T._2_/_[przez_Albertrandego];_wyd._Biblioteki_Polskiej_w_Paryżu;_[wyd._Erazm_Rykaczewski]._—_Berlin;_Poznań:_księgarnia_B._Behra_E._Bock,_1864._—_VIII,_604_s._—_S._252.-4] Галубовіч 2016, Са спасылкай на: Relacye nuncyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690. T. 2 / [przez Albertrandego]; wyd. Biblioteki Polskiej w Paryżu; [wyd. Erazm Rykaczewski]. — Berlin; Poznań: księgarnia B. Behra E. Bock, 1864. — VIII, 604 s. — S. 252..

[5] Hołdys, S. Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV Wazy / Sybilla Hołdys. — Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1991. — 222 s. — S. 190.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]