Януш Кішка
Януш Кішка (1586 — 13 студзеня 1654) — вялікалітоўскі ваенны дзеяч. Ваявода полацкі (з 1621), польны (1635—1646) і вялікі гетман літоўскі (з 1646).
| Януш Кішка | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
 Герб «Дуброва» | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Крыштаф Радзівіл | ||||||
| Пераемнік | Януш Радзівіл | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Міхал Друцкі-Сакалінскі | ||||||
| Пераемнік | Аляксандр Людвік Радзівіл | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Крыштаф Радзівіл | ||||||
| Пераемнік | Януш Радзівіл | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Міхал Друцкі-Сакалінскі | ||||||
| Пераемнік | Крыштаф Францішак Сапега | ||||||
| Нараджэнне | 1586 | ||||||
| Смерць |
13 студзеня 1654 |
||||||
| Род | Кішкі | ||||||
| Бацька | Станіслаў Станіслававіч Кішка[d] | ||||||
| Маці | Альжбета з Сапегаў[d] | ||||||
| Жонка | Крысціна з Друцкіх-Сакалінскіх[d] | ||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | дыпламат, палітык | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Староста парнаўскі (1610) і дрысенскі (1640). Войт полацкі з 1 кастрычніка 1621 года[1] (паводле прывілея ад 24 студзеня 1622 года — пажыццёва)[2].
БіяграфіяПравіць
Сын Станіслава Кішкі і Альжбеты з Сапегаў, дачкі кіеўскага кашталяна Паўла Сапегі. Меў братоў Мікалая, Крыштафа і Станіслава.
Выхоўваўся ў духу кальвінізму, перайшоў у каталіцтва каля 1606 года. У 1624—1626 гадах навучаўся ў Падуі (Італія).
Удзельнічаў у вайне супраць Швецыі (1600—1629), служыў пад камандай Яна Караля Хадкевіча. На чале ўласнага атраду браў удзел Кірхгольмскай бітве (1605). Таксама ўдзельнічаў у выправах на Масковію ў 1611 і 1618, Турцыю — у 1621 гадах.
Падчас вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай бараніў Полацк (1633), вёў баі пад Смаленскам.
Папскі нунцый Ганарат Вісконці даў такую характарыстыку Янушу Кішку: «Януш Кішка, [...] з’яўляецца больш жаўнерам, чым сенатарам. Католік, але толькі з назвы, імпульсіўны, не вельмі набожны, мае яшчэ шмат еретычных забабонаў, пры якіх заставаўся яго бацька. Акрамя ўласнага паходжання, сваяцкія сувязі з князем Радзівілам, віленскім ваяводам, якому прыходзіцца шваграм, адкрылі яму шлях да вышэйшых урадаў Рэчы Паспалітай, на соймах якой за мой час не бываў»[3].
Прымаў удзел у сойме звычайным 1641 года[4].
Сям’яПравіць
Быў жанаты з Крысцінай Друцкай-Сакалінскай, дачкой полацкага ваяводы Міхала Друцкага-Сакалінскага. Дзяцей не пакінуў.
Януш Кішка — апошні з мужчынскай лініі роду Кішкаў.
Зноскі
- ↑ Галубовіч, 2016, с. 12, Са спасылкай на: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (далей — НГАБ). — КМФ-18. — Спр. 93. — Арк. 477—478.
- ↑ Галубовіч, 2016, Са спасылкай на: НГАБ. — КМФ-18. — Спр. 93. — Арк. 502—502 адв.
- ↑ Галубовіч, 2016, Са спасылкай на: Relacye nuncyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690. T. 2 / [przez Albertrandego]; wyd. Biblioteki Polskiej w Paryżu; [wyd. Erazm Rykaczewski]. — Berlin; Poznań: księgarnia B. Behra E. Bock, 1864. — VIII, 604 s. — S. 252.
- ↑ Hołdys, S. Praktyka parlamentarna za panowania Władysława IV Wazy / Sybilla Hołdys. — Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1991. — 222 s. — S. 190.
ЛітаратураПравіць
- Думін С. Кішкі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 101. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Галубовіч, В. Полацкая шляхта і дынастыя Вазаў / Віталь Галубовіч. — Мінск: А. М. Янушкевіч, 2016. — 223 с.: іл., табл., гербы. — ISBN 978-985-90377-8-8
СпасылкіПравіць
- Генеалогія Кішкаў Архівавана 21 верасня 2013.