Ян Баптыста ван Гельмант
Ян Баптыста ван Гельмант нідэрл.: Jan Baptista van Helmont, англ.: Jan Baptist van Helmont; 12 студзеня 1580, Брусель — 30 снежня 1644, Вілвордэ, Бельгія) — галандскі прыродазнавец, адзін з прадстаўнікоў ятрахіміі.
| Жан Баптыст ван Гельмант | |
|---|---|
| Jan Baptista van Helmont | |
 | |
| Дата нараджэння | 1577[1][2][…] ці 1578[4] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 30 снежня 1644[5][6][…] |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства |
|
| Дзеці | Францыск Меркурый ван Хелмант[d] |
| Род дзейнасці | хімік, фізік, урач-пісьменнік, філосаф, фізіёлаг, урач, навуковец |
| Навуковая сфера | хімія, фізіялогія, медыцына[9], алхімія[9], прыродазнаўчыя навукі[9] і філасофія[9] |
| Альма-матар | |
| Навуковы кіраўнік | Марцін Дэльрыа[d][10] і Adam Haslmayr[d][10] |
| Вядомы як | аўтар слоў «газ», «фермент» |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
У батаніцы Гельмант упершыню праводзіў эксперыментальныя даследаванні працэсу харчавання раслін, якія сталі асновай для т. зв. воднай тэорыі харчавання раслін. Гельмант лічыў, што ў страваванні вырашальную ролю адыгрывае кіслата страўнікавага соку, і таму прапаноўваў лячыць шчолачамі хваробы, выкліканыя лішкам кіслот у страўніку. Увёў у хімію тэрмін «газ». У шэрагу пытанняў стаяў на пазіцыях алхіміі, лічачы, напрыклад, магчымым ператварэнне невысакародных металаў (ртуці, свінцу і інш.) у золата пры дапамозе філасофскага каменя. Прызнаваў самаадвольнае зараджэнне, што для таго часу было прагрэсіўным. Гельмант прытрымліваўся віталістычных уяўленняў аб тым, што жыццёвыя працэсы нібыта рэгулююцца адмысловымі «духамі жыцця» («археямі»).
Зноскі
- ↑ LIBRIS — 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
- ↑ Joan Baptista van Helmont // Digital Library for Dutch Literature (DBNL) — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Jean Baptiste van Helmont // Biodiversity Heritage Library — 2006. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Гельмонт, Иоганн Баптист // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIII. — С. 290.
- ↑ а б Delff H. Helmont, Johann Baptist von // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1880. — Т. 11. — S. 703–707.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ Jan Baptista van Helmont // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #119142953 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 13 жніўня 2015.
- ↑ а б в г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
- ↑ а б в г Матэматычная генеалогія — 1997.
ЛітаратураПравіць
- Steffen Ducheyne, Johannes Baptista Van Helmonts Experimentele Aanpak: Een Poging tot Omschrijving, Gewina, Tijdschrift voor de Geschiedenis der Geneeskunde, Natuurwetenschappen, Wiskunde en Techniek, 1, vol. 30, 2007, pp. 11–25.
- Steffen Ducheyne, Joan Baptiste Van Helmont and the Question of Experimental Modernism, Physis: Rivista Internazionale di Storia della Scienza, vol.43, 2005, pp. 305–333.