Ян Новак-Езяранскі

Ян Новак-Езяранскі (польск.: Zdzisław Antoni Jan Nowak-Jeziorański; 3 кастрычніка 1914 — 20 студзеня 2005) — польскі журналіст, публіцыст, палітычны актывіст, стваральнік польскай службы Радыё Свабода / Радыё Свабодная Еўропа, які быў яе дырэктарам цягам 25 гадоў, «вораг № 1 уладаў Польскай Народнай Рэспублікі», антыкамуніст, актывіст польскай Арміі Краёвай падчас Другой сусветнай вайны.

Ян Новак-Езяранскі
польск.: Jan Nowak-Jeziorański
Род дзейнасці	журналіст, пісьменнік, палітык
Дата нараджэння	3 кастрычніка 1914(1914-10-03) ці 1913[…]
Месца нараджэння	Берлін, каралеўства Прусія, Германская імперыя
Дата смерці	20 студзеня 2005(2005-01-20)
Месца смерці	Варшава, Мазавецкае ваяводства, Польшча
Месца пахавання	Старыя Павонзкі
Грамадзянства	Польшча
Альма-матар	Універсітэт імя Адама Міцкевіча Stefan Batory Gymnasium and Lyceum[d]
Член у	Польскае таварыства мастацтваў і навук за мяжой[d] Stowarzyszenie Wolnego Słowa[d]
Прыналежнасць	Польская Рэспубліка
Бітвы/войны	Другая сусветная вайна
Узнагароды і прэміі	медаль «За службу дэмакратыі»[d] ганаровы доктар Ягелонскага ўніверсітэта[d] Kisiel Prize[d] ганаровы грамадзянін Гданьска[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Радыё Свабода

Прозвішча і мянушкі

Пры народзінах атрымаў імя Zdzisław Antoni Jeziorański. А імя Jan Nowak стала яго журналісцкім псеўданімам на Радыё Свабода. Іншыя псеўданімы: Jan Kwiatkowski і Adalbert Kozlowski.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Варшаве. Скончыў Пазнаньскі ўніверсітэт па спецыяльнасці эканаміста, дзе па сканчэнні працаваў асістэнтам. На пачатку вайны, у 1939 годзе, Ян Новак-Езяранскі трапіў у нямецкі палон, аднак здолеў уцячы, браў удзел у Варшаўскім паўстанні, шмат разоў, рызыкуючы жыццём, перавозіў лісты ад польскага эмігранцкага ўрада ў Лондане ў акупаваную Польшчу.

Езяранскі пачаў журналісцкую кар'еру ў 1948 годзе ў брытанскай Бі-Бі-Сі, потым пераехаў у Мюнхен, дзе кіраваў польскай службага Саветаё Свабодная Еўропа амаль 25 гадоў (з 1952 да 1976). Пасля пераехаў у ЗША, дзе быў кансультантам Рады Бяспекі гэтай краіны ў час прэзідэнцтва Джымі Картэра і Рональда Рэйгана.

У 1989 годзе ўпершыню пасля сканчэння Другой сусветнай вайны прыехаў у Польшчу, дзе яго віталі як нацыянальнага героя.

Ян Новак-Езяранскі да канца жыцця не развітваўся з журналістыкай, шмат пісаў, браў удзел у грамадскім жыцці.

Ян Новак-Езяранскі цікавіўся праблемамі Беларусі. Так, напрыклад, у амаль 90-гадовым узросце ён пабываў у Беларусі, у 2003 годзе напісаў у газету «Gazeta Wyborcza» артыкул пад назвай «Абудзіць Беларусь», у якім пісаў, што галоўнымі праблемамі Беларусі ёсць русіфікацыя, вынішчэнне беларускай самасвядомасці і адсутнасць у апазіцыйных сіл магчымасцей данесці свае погляды да ўласнага народа.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ян Новак-Езяранскі
• Radio Free Europe / Radio Liberty (па-англійску)
• Ян Новак-Езяранскі хоча абудзіць Беларусь Архівавана 29 снежня 2003.
• Памёр стваральнік польскай службы Радыё Свабода Ян Новак-Езяранскі