Ян Пётр Сапега
Ян Пётр Сапега (1569 — 15 кастрычніка 1611) — прадстаўнік роду Сапегаў, сын Паўла Сапегі.
| Ян Пётр Сапега | |
|---|---|
| Jan Piotr Sapieha | |
 Ян Пётр Сапега. Гравюра В. Гандзіуса. 17 ст. | |
 | |
| Нараджэнне |
снежань 1569 ці 1569[1] |
| Смерць |
15 кастрычніка 1611[2] ці 1611[1] |
| Месца пахавання | |
| Род | Сапегі |
| Бацька | Павел Сапега |
| Маці | Ганна з Хадкевічаў[d] |
| Жонка | Соф’я з Вейгераў[d] |
| Дзеці | Павел Ян Сапега, Андрэй Станіслаў Сапега, Ян Сапега[d] і Фларыян Сапега[d] |
| Адукацыя | |
| Дзейнасць | ваенны, шляхціч, military commander, палітык, дыпламат |
| Званне | ротмістр |
| Бітвы | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
БіяграфіяПравіць
Вучыўся ў Віленскай акадэміі, Падуанскім універсітэце. Удзельнічаў у баях з крымскімі татарамі. У час вайны са Швецыяй 1600-29 камандаваў гусарскай і казацкай харугвамі, 7.1.1601 удзельнічаў у пераможнай бітве пад Вендэнам (Цэсісам), 29.6.1601, пад Кокенгаўзенам (Кокнесе), 5.3.1603 пад Ракверэ, 13.4.1603 ва ўзяцці Дэрпта (Тарту); у Кірхгольмскай бітве 1605 камандаваў правым крылом. У час рокашу М. Зэбжыдоўскага прывёў да караля перад бітвай пад Гузавам 6.7.1607 гусарскую і казацкую харугвы. У жніўні 1607 са згоды канцлера Л. І. Сапегі прапанаваў Ілжэдзмітрыю II сваю дапамогу ў авалоданні маскоўскім тронам. У ліпені 1608 з войскам у 1720 жаўнераў перайшоў маскоўскую мяжу. 25.8.1608 заняў Вязьму, потым спаткаў Марыну Мнішак з яе бацькам (гл. арт. Мнішкі) і прывёз іх у Тушына да Лжэдзмітрыя II. 2.10.1608 разбіў войска І. Шуйскага пад Рахманавам, аблажыў Троіца-Сергіеў манастыр, падпарадкаваў Замаскварэцкі край. У лютым 1610 заняў Дзмітраў. 1.3.1610 пацярпеў паражэнне ад М. В. Скопіна-Шуйскага, у чэрвені 1610 далучыўся да Лжэдзмітрыя II у Калузе. 25.6.1610 абвешчаны сваімі жаўнерамі гетманам. У ліпені 1610 рушыў на Маскву. 27.7.1610, калі быў скінуты з трона цар Васіль Шуйскі і ўстанавілася сямібаяршчына, прыехаў у Маскву і вёў перагаворы пра перадачу ўлады Лжэдзмітрыю II (у войску Яна Пятра былі настроі абвясціць царом свайго гетмана). У ліпені 1611 заняў Аляксандраву Слабаду, аблажыў Пераяслаў-Залескі, 15.8.1611 штурмам узяў Белы Горад у Маскве. Памёр ад хваробы ў Крамлі, пахаваны ў Лепунах (Гродзенскі павет). Валодаў Вяйсеямі ў Гродзенскім павеце, з 1600 трымаў Усвяцкае стараства.
Зноскі
ЛітаратураПравіць
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С.222-228