Ян Фрыдэрык Сапега

	Ян Фрыдэрык Сапега; польск.: Jan Fryderyk Sapieha
	Ян Фрыдэрык Сапега, партрэт XVIII ст.
	; Герб «Ліс»
	Вялікі канцлер літоўскі
	Вялікі канцлер літоўскі
	1735 — 1751
Папярэднік	Міхал Сервацы Вішнявецкі
Пераемнік	Міхал Фрыдэрык Чартарыйскі
Адукацыя	Брэсцкі езуіцкі калегіум; Люблінскі езуіцкі калегіум[d]; Варшаўскі езуіцкі калегіум[d];
Дзейнасць	гісторык
Веравызнанне	каталіцтва
Нараджэнне	18 кастрычніка 1680; Дабратычы[d], Берасцейскі павет, Берасцейскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Смерць	6 ліпеня 1751 (70 гадоў); Лісаводы[d], Падольскае ваяводства[d], Малапольская правінцыя[d], Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая;
Пахаванне	Кодзень;
Род	Сапегі
Бацька	Казімір Уладзіслаў Сапега
Маці	Францішка з Копцяў
Жонка	Канстанцыя з Радзівілаў
Узнагароды
Ян Фрыдэрык Сапега на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Сапега.

Ян Фрыдэрык Сапега (18 кастрычніка 1680, в. Дабратычы Берасцейскага павета — 6 ліпеня 1751) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч. Вялікі канцлер літоўскі (з 1735).

БіяграфіяПравіць

Ян Фрыдэрык Сапега ў маладосці

Паходзіў з роду Сапегаў герба «Ліс», сын Казіміра Уладзіслава Сапегі і Францішкі з Копцяў.

Вучыўся ў езуіцкіх калегіумах у Берасці, Любліне і Варшаве. У час Паўночнай вайны 1700—1721 спачатку быў на баку Аўгуста II, далучыўся да Сандамірскай канфедэрацыі, у 1706 перайшоў у лагер Станіслава Ляшчынскага, ад якога атрымаў пасаду рэферэндара літоўскага (1706—1709). Пасля вяртання на трон Аўгуста II амнісціраваны.

Кашталян менскі ў 1711—1712 (адмовіўся ад пасады), троцкі ў 1716—1735, вялікі канцлер літоўскі з 1735. Далучыўся да Тарнагродскай канфедэрацыі праціўнікаў караля. Выбіраўся паслом на соймы, дэпутатам Трыбунала Літоўскага. Валодаў Коднем, Дарагастаямі, Муравіцай, Капыламі, Чарнобылем, быў старостам берасцейскім (з 1697) і прапойскім (з 1739). Кавалер ордэна Белага Арла з 1730 года.

СпадчынаПравіць

Значную частку жыцця правёў у Кодні, дзе сабраў вялікую бібліятэку, якая станам на 1744 складалася з 3500 экзэмпляраў.

Напісаў гісторыю абраза Дзевы Марыі ў Кодні (Торунь, 1720), гістарычна-генеалагічны нарыс роду Сапегаў (Варшава, 1730) і інш. У Кодзенскім касцёле стварыў партрэтную галерэю Сапегаў^[1].

ГалерэяПравіць

Невядомы мастак, каля 1720
Невядомы мастак, сяр. XVIII ст.
З кнігі «Svada latina» (бел.: «Прывабная лаціна»), XVIII ст.
Літаграфія невядомага аўтара, 1747

Зноскі

↑ Анатоль Грыцкевіч. Сапегі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001.

КрыніцыПравіць

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — 591 с.: іл. ISBN 985-11-0214-8.
А. Мацук Сапега Ян Фрыдэрык // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. Т.2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал.рэд.) і інш.; Маст. З.Э. Герасімовіч. – Мн.: БелЭн, 2006. – 792 с.: іл. С. 545. ISBN 985-11-0315-2, ISBN 985-11-0378-0 (т. 2)

СпасылкіПравіць

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ян Фрыдэрык Сапега

[1] Анатоль Грыцкевіч. Сапегі // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001.

[1]