Ян Вісліцкі

Ян Вісліцкі (каля 1485 — 1520) — сярэдневяковы літаратар, паэт-лацініст ВКЛ і Польшчы.

Ян Вісліцкі
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	каля 1485
Месца нараджэння	Беларусь
Дата смерці	1520
Грамадзянства	Вялікае Княства Літоўскае
Альма-матар	Ягелонскі ўніверсітэт
Месца працы	Ягелонскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	лацінская мова

Біяграфічныя звесткі

Сын небагатага шляхціча. Ян Вісліцкі нарадзіўся, верагодна, на тэрыторыі летапіснай Літвы паміж Клецкам і Пінскам, дзе цячэ рака Вісліца. Іншыя даследчыкі лічаць месцам яго нараджэння Польшчу.

Скончыў Ягелонскі ўніверсітэт у Кракаве, уваходзіў там у літаратурны гурток прафесара Паўла Русіна, атрымаў вучоныя ступені бакалаўра і магістра свабодных мастацтваў. У 1510—12 працаваў там жа магістрам (у актах пазначаны як «русін»). Ян Вісліцкі чытаў студэнтам курсы па філасофіі Арыстоцеля, матэматыцы Эўкліда, рыторыцы Цыцэрона.

Апублікаваў у Кракаве новалацінскую паэму «Пруская вайна», прысвечаную перамозе над Тэўтонскім ордэнам у Грунвальдскай бітве (1410) аб'яднаных войскаў Вялікага Княства Літоўскага і Польшчы.

Творчасць

Ян Вісліцкі пісаў оды, эпіграмы, элегіі, пасланні («Ода да караля Жыгімонта», «Элегія да багародзіцы дзевы Марыі», «Эпіграма на зайздросніка»).

Аўтар эпічнай гістарычнай паэмы «Пруская вайна» (1515), у якой уславіў перамогу над крыжакамі, здабытую як народнае змаганне. Твор вызначаецца манументальнасцю батальных сцэн, пластычнасцю вобразаў прыроды. Паэма стаіць каля вытокаў жанру эпапеі ў беларускай, польскай і літоўскай літаратурах.

Беларускія пераклады

• Пруская вайна // Маладосць. 1997. № 12. Пераклала Жанна Некрашэвіч-Кароткая

Літаратура

• Парэцкі Я. Ян Вісліцкі. — Мн., 1991.
• Конан У., Кавалёў С. На парозе Новага часу // Гісторыя беларускай літаратуры XI—XIX стагоддзяў. У 2 т. Т. 1. — 3-е выд. — Мн., 2010. ISBN 978-985-08-1166-0.