Рута (род раслін)
Ру́та[4][5] (Ruta) — род кветкавых раслін сямейства Рутавыя (Rutaceae). У складзе роду 10 відаў, распаўсюджаны ў міжземнаморска-чарнаморскім рэгіёне. Таксама некаторыя віды інтрадукаваныя і культывуюцца за межамі натуральнага распаўсюджання[6].
| Рута (род раслін) | |||||||||||||||||
 Ruta chalepensis. Агульны выгляд квітнеючай расліны. | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
| Тыпавы від | |||||||||||||||||
| Даччыныя таксоны | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Апісанне правіць
Гэта вечназялёныя расліны, паўкусты або кусты. Яны багатыя эфірнымі алеямі, таму маюць інтэнсіўны пах. Сцёблы 15-75 см, голыя. Чаргова размешчанае лісце 1—3-пёрыстыя; ліставыя фрагменты даўгаватыя. Кветкі знаходзяцца ў канчатковых кластарах або мяцёлках. Чашалісцікі злітыя на іх аснове. Жаўтлявыя пялёсткі цэлыя, зубчастыя або раснічастыя. Восем ці дзесяць тычынак утвараюцца. Сферычныя або пляската-сферычныя каробачкі дыяметрам ад 6 да 8 міліметраў і ўтрымліваюць некалькі насенін. Чорнае насенне — ад 2 да 2,5 міліметраў даўжынёй.
Класіфікацыя правіць
Род Рута ўваходзіць у сямейства Рутавыя (Rutaceae) парадку Сапіндакветныя (Sapindales).
| яшчэ 8 сямействаў (па Сістэме APG II) |
||||||||||||
| ад 8 да 40 відаў | ||||||||||||
| парадак Сапіндакветныя | род Рута | |||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Рутавыя | |||||||||||
| яшчэ 44 парадка кветкавых раслін (па Сістэме APG II) |
яшчэ каля 160 родаў | |||||||||||
Відавы склад правіць
- Ruta angustifolia Pers.
- Ruta biebersteinii Neilr
- Ruta buxbaumii Poir.
- Ruta chalepensis L.
- Ruta coronata (Griseb.) Nyman
- Ruta corsica DC.
- Ruta crenulata (Boiss.) Burkill
- Ruta erythraea (Boiss.) Aitch. & Hemsl.
- Ruta graveolens L. typus[3] — Рута пахучая, ці Рута духмяная, ці Бута пахучая, ці Зіма-зелень
- Ruta linifolia L.
- Ruta macrophylla Sol.
- Ruta microcarpa Svent.
- Ruta montana L.
- Ruta oreojasme Webb & Berthel.
- Ruta patavina L.
- Ruta pedicellata (Bunge ex Boiss.) Aitch. & Hemsl.
- Ruta pinnata L.f.
- Ruta suaveolens DC.
- Ruta thesioides Fisch. ex DC.
 |
 |
 | ||||||||
Злева направа. Кветка руты пахучай. Плод — шматнасенная каробачка. Плод, які раскрыўся
| ||||||||||
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ а б Звесткі пра род Ruta у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 115. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ БелЭн 2001.
- ↑ а б powo.science.kew.org. (англ.)
- ↑ The Plant List: Ruta
Літаратура правіць
- Прохараў В. М. Рута // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 473. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
- Рута, род растений из семейства рутовых // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- Рута // Українська мала енциклопедія : 16 кн. : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1964. — Т. 7, кн. XIII : Літери Риз — Се. — С. 1649—1651. — 1000 екз.
Спасылкі правіць
- Рута — род Ruta: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)