Луіш I

Луіш I
Луіш I
	парт.: D. Luís I
	11 лістапада 1861 — 19 кастрычніка 1889
Папярэднік	Педру V
Пераемнік	Карлуш I
Нараджэнне	31 кастрычніка (12 лістапада) 1838; Лісабон, Партугалія;
Смерць	19 кастрычніка 1889[…] (50 гадоў); Кашкайш[d], акруга Лісабон, Партугалія;
Месца пахавання	Сан-Вісенты-ды-Фора[d];
Род	House of Braganza-Saxe-Coburg and Gotha[d]
Імя пры нараджэнні	Луіш Філіпэ Марыя Фернанда Педра дэ Алкантара Антоніа Мігель Рафаэль Габрыэль Ганзага Ксаўер Франсіска дэ Асіс Жуан Аўгуста Хуліа Вальфанда Саксен-Кобург-Гота і Браганза
Бацька	Фернанду II
Маці	Марыя II[d]
Жонка	Марыя Піа Савойская[d]
Дзеці	Карлуш I і Infante Afonso, Duke of Oporto[d]
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Дзейнасць	кароль, фатограф, ваенны
Манаграма
Узнагароды
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Луіш I (парт.: D. Luís I; 31 кастрычніка 1838, Лісабон, Партугалія — 19 кастрычніка 1889, Кашкайш, Партугалія) — кароль Партугаліі з 11 лістапада 1861. Сын Марыі II і Фернанду II. Належаў да дому Саксен-Кобург-Гота, афіцыйна лічачыся прадстаўніком дынастыі Браганса.

Луіш I уступіў на трон пасля смерці свайго брата Педру V. Валадаранне Луіша было адзначана правядзеннем шэрагу ліберальных рэформ унутры краіны і адменай рабства ў калоніях. Партугалія пры ім зрабіла прыкметныя поспехі ў эканамічным развіцці. Таксама былі пашыраны каланіяльныя ўладанні ў Афрыцы.

Луіш быў адукаваным чалавекам і пісаў вершы на роднай мове, але не меў ніякіх іншых талентаў, якія дазвалялі б праславіцца на палітычнай ніве, дзе ён апынуўся пасля смерці яго двух старэйшых братоў, Педру V і Фернанду.

Палітыка правіць

Ва ўнутранай палітыцы кіраванне Луіша I было адзначана неарыгінальнай і неэфектыўнай зменай пераходных урадаў, сфарміраваных у розны час ліберальна настроенымі прагрэсістамі і — кансерватыўна — рэгенератарамі, якім кароль спрыяў. На гады кіравання Луіша прыйшоўся адзін з перыядаў унутранай стагнацыі ў Партугаліі, калі каралеўства ў найбольшай ступені адставала ад іншых заходнееўрапейскіх дзяржаў Еўропы ў палітычнай, эканамічнай, тэхналагічнай сферах.

Каланіяльная палітыка ў перыяд кіравання Луіша была адзначана замацаваннем за Партугаліяй заліва Дэлагоа ў 1875 годзе, а таксама стратай Партугаліяй сухапутнай мяжы паміж Анголай і Мазамбікам у сувязі з пачаткам актыўнай дзейнасці бельгійцаў у Конга.