Стафілініды

Стафілініды, стафіліны, каротканадкрылыя (Staphylinidae) — велізарнае па колькасці відаў сямейства цвердакрылых. Яны лёгка вызначаюцца па кароткім надкрылы.

Стафілініды
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Насякомыя з поўным метамарфозам Атрад:  Жукі Падатрад:  Разнаедныя Інфраатрад:  Staphyliniformia Надсямейства:  Staphylinoidea Сямейства:  Стафілініды
Міжнародная навуковая назва
Staphylinidae Lameere, 1900
Падсямействы
Aleocharinae Apateticinae Brathininae Dasycerinae Empelinae Euaesthetinae Glypholomatinae Habrocerinae Leptotyphlinae Megalopsidiinae Micropeplinae Microsilphinae Neophoninae Olisthaerinae Omaliinae Osoriinae Oxyporinae Oxytelinae Paederinae Phloeocharinae Piestinae Proteininae Protopselaphinae Pselaphinae — Ашчупнікі Pseudopsinae Scaphidiinae Solieriinae Staphylininae Steninae Tachyporinae Trichophyinae Trigonurinae
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   113265 NCBI   29026 EOL   8620 FW   69284

Да сямейства адносяць 46 000 відаў (або 55 000 з улікам уключэння ў яго ў 2009 годзе сямейства Сцыдменіды). Гэтая група жукоў мае старажытнае паходжанне. Выкапнёвыя рэшткі датуюцца трыясавым (220 млн гадоў), мелавым і юрскім перыядам. Таксама знойдзены ў Балтыйскім бурштыне (алігацэн). Пашыраны паўсюдна, за выключэннем Антарктыды. На тэрыторыі Беларусі каля 700 відаў.

Стафілін валасаты (Emus hirtus) занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь (2-е выданне) і Чырвоную кнігу Украіны.

Апісанне

Прадстаўнікі сямейства дасягаюць ад аднаго да 35 міліметраў у даўжыню, але большая іх частка не перавышае 8 мм. Адрозніваюцца кароткім надкрыллем і як правіла вузкім целам. Цела вузкае. Галава вялікая, з буйнымі сківіцамі. Вусікі пераважна складаюцца з 11 членікаў. Крылы часта даўжэйшыя за цела.

Гл. таксама

• Стафілін пахучы

Літаратура

• Максімава С. А. Стафілі́ны, стафілініды, каротканадкрылыя // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 181—182. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Стафилиниды // Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — 831 с. — 100 000 экз. (руск.)

Спасылкі

• BugGuide
• Featured Creatures
• Каталог Staphylinidae з 1758 да 2000. Архівавана 28 верасня 2007.
• Стафілініды сусветнай фауны на сайце University of Florida
• I. Lobl & A. Smetana. Catalogue of Palearctic Coleoptera. — Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2004. — Т. 2. — P. 237. — 942 p. — ISBN 87-88757-74-9. Архівавана 23 верасня 2015.