Вікіпедыя

Цянь Сюань

Цянь Сюань (кіт. трад. 錢選, спр. 钱选, піньінь Qian Xuan, Wade-Giles: Ch’ien Hsüan[6], Brentano's  (фр.) (бел.: Ts’ien Siuan[7][8]), таксама (па другому імені) Цянь Шуньцзуй (кіт. трад. 錢舜舉, спр. 钱舜举, піньінь Qian Shunju, W.-G.: Ch’ien Shun-chü[6], EFEO: Ts’ien Chouen-kiu[7][8]), по празванню Юйтань (玉潭, W.-G.: Yü-t’an, — «Нефрытавае адкрытае мора»), Сюньфэн (巽峰, EFEO: Souen-fong[8], — «Пакорны пік»; 1235 — 1305) — грамадскі дзеяч, мастак часоў дынастыі Юань.

Цянь Сюань
кіт.: 錢選
Дата нараджэння 1235[1][2][…] ці 1239[3]
Месца нараджэння
Дата смерці 1305[1][2], 1290[4] ці 1300[3]
Грамадзянства
Род дзейнасці мастак, паэт
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Паходзіў са старадаўняй чыноўніцкай сям’і. Нарадзіўся ў 1239 годзе ў г. Усін (сёння Чжэцзян). Атрымаў добрую адукацыю, бліскуча вытрымаў экзаменацыйныя выпрабаванні ўсіх узроўняў на чынавенскі ранг. У 1262 годзе паспяхова здаў сталічны экзамен, атрымаўшы вышэйшую ступень цзіньшы, што адкрыла яму доступ да пастоў у цэнтральных дзяржаўных установах. Аднак пасля зацвярджэння мангольскай дынастыі Юань у 1368 годзе і поўнага заваявання мангольскімі войскамі Кітая, які завяршыўся падзеннем дынастыі Паўднёвая Сун ў 1279 годзе, Цянь Сюань адмовіўся ад планаў афіцыйнай кар’еры і вярнуўся ў родны горад з намерам займацца выключна літаратурай і жывапісам.

Цянь Сюань прыклаў немалыя намаганні для згуртавання аднадумцаў, што завяршылася стварэннем творчага аб’яднання «Усін ба цзюнь» («Восем талентаў (высакародных асоб) з Усін», ідэйным кіраўніком якога стаў вялікі філосаф-канфуцыянец Аа Цзыгун. У аб’яднанне ўвайшлі былыя чыноўнікі і знатныя асобы з ліку ўраджэнцаў Усін і сталічных бежанцаў, у прыватнасці Чжаа Мэнфу  (укр.) (бел.. Далейшы лёс Цянь Сюаня звязаны з развіццём гэтага аб’яднання. Памёр ён у 1301 годзе ў г. Усіне.

Творчасць правіць

Цянь Сюань у сваіх працах рушыў традыцыямі школ жывапісу часоў Паўночнай і Паўднёвай Сун. Найбольш выразна гэта прасочваецца ў пейзажным скрутку «Вяртанне», іншы варыянт перакладу назвы — «Зноў дома». Ён напісаны, па матывах паэмы «Дадому да сябе» Таа Юаньміна.

Ён таксама спалучаў кампазіцыі, характэрныя для жывапісу часоў дынастыі Тан, з прыёмамі Паўднёва-Сунскага жывапісу. Для такіх карцін ўласцівыя: дыяганальная асіметрычная кампазіцыя, разрэджанасць мастацкай прасторы, актыўнае выкарыстанне магчымасцяў фону. Гэта выразна відаць у скрутку «Горная мясціна», іншая назва «Жыццё ў гарах».

Падобнымі стылістычнымі рысамі адрозніваюцца працы ў жанры «Кветкі і птушкі», у прыватнасці, маштабны скрутак «Півоні». У падобных яго творах спалучаюцца рэалістычнасць і вытанчанасць паўночна-сунскага акадэмічнага жывапісу з умоўнасцю і дэкаратыўнасцю танскіх паліхромных карцін.

Зноскі

  1. ↑ а б Qian Xuan // Saint Louis Art Museum — 1909. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ а б Qian Xuan 钱选 // Artsy — 2009. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. ↑ а б https://www.zgbk.com/ecph/words?SiteID=1&ID=191059
  4. ↑ https://www.biografiasyvidas.com/biografia/t/ts_ien.htm
  5. ↑ China Biographical Database
  6. ↑ а б Pétrucci, Raphaël. Chinese painters: A critical study / Translated by Frances Seaver. — New York: Brentano's  (англ.) (бел., 1920. — 170 p. — P.107.
  7. ↑ а б Pétrucci, Raphaël. Les Peintres chinois: Étude critique. — Paris: Henri Laurens, 1912, [1913, 1927]. — 132 p. — P.83-84. — («Les Grands Artistes, leur vie, leur œuvre»).
  8. ↑ а б в Chavannes, Édouard; Pétrucci, Raphaël. La peinture chinoise au musée Cernuschi en 1912 [: avril-juin]. — Bruxelles, Paris: G. Van Oest & Cie, 1914. — 98 p. — P.33-34. — («Ars asiatica», 1).

Літаратура правіць

  • Lee Shekman E, Ho Wai-kam. Chinese Art Under the Mongols: The Yuan Dynasty (1279—1368). Cleveland, 1968
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Цянь_Сюань&oldid=4529509"