Дыктатар: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 3:
 
#Чалавек, які стаіць на чале дыктатарскага рэжыму (гл. [[Дыктатура]]), аднаасобны кіраўнік дзяржавы, які валодае неабмежаванай уладай і вышэй закона.
#надзвычайная службовая асоба ([[Магістратура, Старажытны Рым|магістрат]]) у перыяд [[Рымская рэспубліка|Рэспублікі]] ([[5 стагоддзе да н. э.|V]] — 2-я палова [[1 стагоддзе да н. э.|I стагоддзі да н. э.]]) у [[Старажытны Рым|Старажытным Рыме]], якая прызначалася [[Консул, Старажытны Рым|консул]]амі па рашэнні [[Сенат, Старажытны Рым|сенат]]у максімум на 6 месяцаў пры крайняй небяспецы (унутранай бязладзіцы, ваеннай небяспецы і г. д.), калі прызнавалася неабходным перадаць уладу ў рукі адной асобы.
#(пераносны сэнс) - жорсткі, [[аўтарытарнасць|аўтарытарны]] кіраўнік, асоба надзеленая неабмежаванай уладай у якой-небудзь вобласці кіравання або гаспадаркі.
 
Радок 13:
Дыктатар валодаў усёй поўніцай дзяржаўнай улады. Пры прызначэнні дыктатара да яго тытулу заўсёды дадаваўся чыннік яго абрання (напрыклад, дыктатар, які абраўся на выпадак ваеннай небяспекі, — ''Dictator rei gerundae causa'', г. зн. дыктатар для вядзення вайны).
 
На прысуд дыктатара да IV стагоддзя да н. э. нельга было падаць адзоў народнаму сходу ([[каміцыі]]).
 
Звычайна дыктатару падпарадкоўваліся ўсе службовыя асобы, уключаючы консулаў.
 
Першапачаткова на пасаду дыктатара маглі прызначацца толькі [[патрыцыі]], але з 356 да н. э. — таксама [[плебеі]].
 
Часам дыктатар абіраўся для выканання якога-небудзь аднаго даручэння, напрыклад, «дыктатар для забіця цвіка» (рэлігійны рытуал падчас свята).
Радок 23:
У перыяд позняй рэспублікі, пры [[Луцый Карнэлій Сула|Суле]] і [[Гай Юлій Цэзар|Цэзару]], прызначаных дыктатарамі без абмежавання тэрміну (''dictator perpetuus''), пасада дыктатара набыла манархічны характар.
 
Была адмененая ў [[44 да н. э.]] [[Марк Антоній|Маркам Антоніем]].
 
== Новы і найноўшы час ==