Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

02:18 UTC — серада, 24 лютага 2021 У беларускім раздзеле — 201 655 артыкулаў

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул

Хваро́ба Альцге́ймера, або Сені́льная дэме́нцыя альцге́ймераўскага ты́пу — найбольш распаўсюджаная форма дэменцыі, нейрадэгенератыўнае захворванне, упершыню было апісана ў 1906 годзе нямецкім псіхіятрам Алоісам Альцгеймерам. Як правіла, выяўляецца ў людзей старэйшых за 65 гадоў, але існуе і ранняя хвароба Альцгеймера — рэдкая форма захворвання. Агульнасусветная захворвальнасць на 2006 год ацэньвалася ў 26,6 млн чалавек, да 2050 года колькасць хворых можа вырасці ў чатыры разы.

Найчасцей на ранніх стадыях назіраецца разлад кароткачасовай памяці. З развіццём хваробы адбываецца страта доўгачасовай памяці. Паступовая страта функцый арганізма вядзе да смерці. Індывідуальны прагноз ускладнены праз варыяцыі ў тэрміне цячэння хваробы. (далей…)

Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты

Добры артыкул

А́йртан Се́на да Сі́лва (парт.: Ayrton Senna da Silva, 1960 — 1994) — бразільскі аўтагоншчык, трохразовы чэмпіён свету па аўтагонках у класе Формула-1 (1988 г., 1990 г. і 1991 г.).

Паводле вынікаў апытання, праведзенага брытанскім тыднёвікам «Autosport(англ.) бел.» сярод былых і дзеючых удзельнікаў чэмпіянату Формулы-1, Сена быў прызнаны найлепшым гоншчыкам у гісторыі Формулы-1. Усяго за 10 гадоў выступаў ён выйграў больш за 40 гонак і ўстанавіў рэкорд па ліку поул-пазіцый. Ён атрымаў ад прэсы мянушку «Чараўнік». Загінуў у 1994 годзе ў аварыі на Гран-пры Сан-Марына ў Імоле. (далей…)

Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты

Выдатны спіс

Спіс нацыянальных паркаў Канады Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты

Выява дня

Плазмавая лямпа.

Іншыя выявы дня

Актуальныя падзеі

Актуальныя тэмы: Пандэмія COVID-19 · Пратэсты ў Беларусі · Тыграйскі канфлікт

• У Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга невядомымі быў забіты італьянскі пасол Лука Атанасіа. (22 лютага)
• На ўсеагульных выбарах у Нігеры перамогу атрымаў Махамед Базум разам з Партыяй за дэмакратыю і сацыялізм. (21 лютага)
• Сербскі тэнісіст Новак Джокавіч у дзявяты раз перамог у адзіночным разрадзе ў Адкрытым чэмпіянаце Аўстраліі. (21 лютага)
• Курс Bitcoin упершыню вырас да 55 000 долараў ЗША. (19 лютага)
• На выбарах у Каталоніі кааліцыя незалежніцкіх партый упершыню набрала больш за 50 % галасоў. (14 лютага)

Іншыя актуальныя падзеі · Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць

Ці ведаеце вы, што…

• Спелыя плады люфы выкарыстоўваюць як мачалкі.
• Наскальны малюнак свінні-бабірусы ў карстовых пячорах вострава Сулавесі прызнаны самым старажытным узорам выяўленчага мастацтва.
• Адраджальнік іўрыта нарадзіўся на тэрыторыі сучаснай Беларусі.
• Вядомы іракскі снайпер, які змагаўся з ІДІЛ, у маладосці наведаў БССР.
• Самы папулярны міні-серыял у гісторыі стрымінгавай платформы Netflix пра шахматы.

Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць

Дзень у гісторыі

24 лютага

Эстонія: Дзень незалежнасці (1918)

• 1574: У Кракаве адбыліся каранацыя і прысяга Генрыха Валуа.
• 1582: Папа Рыгор XIII выдаў булу аб пераходзе з юліянскага календара на новы, які пасля атрымаў назву грыгарыянскага.
• 1863: Заснаваны Ісландскі нацыянальны музей.
• 1928: Заснавана Нацыянальная бібліятэка Польшчы.
• 1935: Нарадзіўся Рыгор Барадулін, беларускі паэт.
• 1942: Пачалося вяшчанне радыёстанцыі «Голас Амерыкі».
• 2011: Старт шатла «Дыскаверы» да МКС, яго апошні палёт.
• 2019: Грамадзяне Кубы на рэферэндуме прагаласавалі за зацвярджэнне новай канстытуцыі.

Іншыя падзеі · Прагляд · Абмеркаваць

Тэмы

Вікіпраекты

	Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікідадзеныя Інфармацыйныя элементы		Вікіцытатнік Зборнік цытат		Вікікрыніцы Крыніцавыя дакументы
	Віківіды Слоўнік біялагічных відаў		Вікінавіны Свабодныя навіны		Вікісховішча Мультымедыйныя файлы		Метавікі Каардынацыя Вікіпраектаў