Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект «тарашкевіцай» знаходзіцца тут

серада, 29 сакавіка 2023 У беларускім раздзеле — 229 883 артыкулы

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул

Юпітэр — самая вялікая планета ў Сонечнай сістэме, газавы гігант, 5-я планета паводле адлегласці ад Сонца. Планета была вядомая людзям з глыбокай старажытнасці, што знайшло сваё адлюстраванне ў міфалогіі і рэлігійных вераваннях розных культур: месапатамскай, вавілонскай, грэчаскай і іншых. Сучасная назва Юпітэра паходзіць ад імя старажытнарымскага вярхоўнага бога-грамавержца.

Шэраг атмасферных з’яў на Юпітэры: штормы, маланкі, палярныя ззянні, — маюць маштабы, якія на парадкі пераўзыходзяць зямныя. Характэрным утварэннем у атмасферы з’яўляецца Вялікая чырвоная пляма — гіганцкі шторм, вядомы з XVII стагоддзя. Юпітэр мае, па меншай меры, 67 спадарожнікаў, самыя вялікія з якіх — Іо, Еўропа, Ганімед і Каліста — былі адкрыты Галілеа Галілеем у 1610 годзе (далей…).

Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты

Добры артыкул

«Беларускі лемантар, або Першая навука чытання» (у арыгінале: «Biełaruski lementar abo Pierszaja nawuka czytańnia», «Беларуски лемэнтар або Першая навука чытаньня») — першы буквар на беларускай мове, выдадзены ў 1906 годзе ў Санкт-Пецярбургу выдавецкай суполкай «Загляне сонца і ў наша аконца».

Сярод магчымых аўтараў буквара згадваюцца Казімір Кастравіцкі (Карусь Каганец), Цётка (Алаіза Пашкевіч), Вацлаў Іваноўскі. Узорам для яго з’яўляўся польскі лемантар Конрада Прушынскага. Падручнік быў выдадзены як лацінкай, так і кірыліцай. Тут упершыню выкарыстоўваецца беларуская лінгвістычная тэрміналогія (далей…).

Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты

Выдатны спіс

Спіс аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА ў Грэцыі Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты

Выява дня

Анемона Heteractis crispa ў Чырвоным моры.

Іншыя выявы дня

Актуальныя падзеі

Актуальная тэма: Уварванне Расіі ва Украіну

• На поўдні даліны Місісіпі прайшлася серыя тарнада. (24-25 сакавіка)
• На краіны Цэнтральнай і Паўднёвай Азіі абрынулася землетрасенне з эпіцэнтрам у Афганістане. (21 сакавіка)
• Навукова-фантастычая камедыя «Усё ўсюды і адразу» атрымала кінапрэмію «Оскар», як найлепшы фільм. (12 сакавіка)

Іншыя актуальныя падзеі · Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць

Ці ведаеце вы, што…

• Ураўненне Бернулі звязвае скорасць і ціск у патоку вадкасці пры ўстойлівым цячэнні.
• Рагавыя паясы і шчыты браняносцаў змацаваныя злучальнай тканкай, што забяспечвае рухомасць іх панцыра.
• Нашчадак слуцкіх выбранцаў заклаў асновы армій Анголы і Самалі.
• На працягу тыдня на Каморскіх астравах кіравалі замежныя найміты.
• У Беларусі каляровую шкалу ўзроўня небяспекі ў прагнозы надвор’я ўключылі пасля цыклона «Хаўер».

Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць

Дзень у гісторыі

29 сакавіка

• 537: Пачатак пантыфікату Вігілія.
• 1461: Адбылася бітва пры Тоўтане.
• 1584: Фёдар I уступіў на рускі прастол.
• 1611: Пачатак паўстання ў Маскве супраць цара Уладзіслава Вазы.
• 1693: Заснаваны горад Курытыба (Бразілія).
• 1891: Расійскі імператар Аляксандр III падпісаў рэскрыпт аб будаўніцтве Транссібірскай магістралі.
• 1992: 14-я расійская армія ўвайшла ў Прыднястроўе.
• 2004: Да НАТА далучыліся Балгарыя, Латвія, Літва, Румынія, Славакія, Славенія і Эстонія.
• 2010: Выбухі ў Маскоўскім метрапалітэне.
• 2016: Памёр Ніл Гілевіч, беларускі паэт і грамадскі дзеяч.

Іншыя падзеі · Прагляд · Абмеркаваць

Тэмы

Вікіпраекты

	Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікіданыя Інфармацыйныя элементы		Вікіцытатнік Зборнік цытат		Вікікрыніцы Крыніцавыя дакументы
	Віківіды Слоўнік біялагічных відаў		Вікінавіны Свабодныя навіны		Вікісховішча Мультымедыйныя файлы		Метавікі Каардынацыя Вікіпраектаў