Гілелізм: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: ''''Гилелі{{subst:націск}}зм''' - дактрына натхнённая равінам Гілелем, сучаснікам [[Ісус...' |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
'''Гилелі́зм''' - дактрына натхнённая равінам [[Гілель|Гілелем]], сучаснікам [[Ісус Хрыстос|Ісуса Хрыста]]. [[Людвіг Лазар Заменгоф|Л. Л. Заменгоф]] прыняў яе ў рамках сваіх ідэй выказаных ў стацці "Гілелізм - прапанова па вырашэнню яўрэйскага пытання", выдадзенай ў 1901 годзе.
Адказаўшыся ад [[сіянізм|сіяністскага]] вырашэння ўжо ў 1886, Заменгоф аднак застаўся верным [[яўрэі|сваму народу]], яый лёс ва Усходняй Яўропе быў вельмі цяжкі.
У 1901 годзе, пад псеўданімам Unuel ("Адзін з народа"), узяты ад Акад-Хама, равіна, да духоўнага сіянізма якога Заменгоф далучыўся (адмовіўшыся ад палітычнага і нават ухброенага сіянізма [[Тэадор Герцль|Тэадора Герцля]]), Заменгоф выдаў свае тэзісы аб усталяванні новай, нейтральнай агульначалавечай рэлігіі, усталаяванай таксама на новай, нейтральнай агульначалавечай мове. Калі сіянізм імкнуўся каб аб яўрэея гаварылі з такой самай павагай, як аб французах, немцах, рускіх і г. д., то Заменгоф імкнуўся, каб наогуле забыліся аб існаванні яўрэяў, французаў, немцаў, рускіх і г. д.
Сваю прапанову ён разаслаў напісаную па руску да "інтэлектуальных" яўрэяў (ашкеназійцам, валодаючых рускай мовай), з якіх шмат хто былі [[эсперантыст|эсперантыстамі]]. Яўрэі і Талстоўцы складалі значную частку эсперантыстаў у тагчаснай Расійскай імперыі.
Сустрэўшы супраціўленне, Заменгоф на некаторы час адмовіўся ад распаўсюджвання свайго праекта, які праз некалькі гадоў адрадзіўся пад назвай [[Гамаранізм|гамаранізма]]. У адным са сваіх пісем, Заменгоф тлумачыць, што "сотня людзей вывучыўшых мову спадчынна, з'яўляюцца больш важнымі, чым міліёны вывучыўых яго згодна з модай" і што "мова найбольш маленькага народа мае больш жыццяздольнасці чым мова без народа". Гэта пісьмо разглядаюць як першы зародак [[Раўмізм|раўмізма]].
[[Катэгорыя:эсперанта]]
[[Катэгорыя:Палітычныя тэорыі]]
[[eo:Hilelismo]]
| |||