|
'''Кококо!'''
[[Выява:BactriaMap.jpg|thumb|right|350px|Бактрыя на карце Сярэдняй Азіі]]
'''Ба́ктрыя''', '''Бахтры''', '''Бактрыяна''' — [[старажытнасць|старажытная]] [[краіна]] са сталіцай у горадзе Бактра (суч. [[горад Балх|Балх]]), на тэрыторыі сучаснага [[Іран]]а. У навейшы час Бактрыяй часам называлі ўсходні Іран цалкам.
Краіна змяшчалася паміж хрыбтом [[Гіндукуш]] (стараж. Парапаміс) і ракой [[рака Амудар'я|Амудар'я]] (стараж. Окс), і была абкружана Туранскай пустыняй. Рэльеф горны, клімат умеркаваны. Глеба ўрадлівая, шмат вады.
Бактрыя была месцам арыйскага засялення да падзелу арыйскіх плямёнаў на іранскія і індыйскія; месца нараджэння [[зараастрызм]]у.
Да сяр. 1-га тыс. да н.э. гісторыя краіны міфалагізаваная (Шахнамэ, асірыйскія хронікі). Была падпарадкавана [[Персідскае царства|Персідскаму царству]] пры цары [[Кір, цар персідскі|Кіры]], была адной з сатрапій. Пазней уваходзіла ў [[дзяржава Аляксандра Македонскага|дзяржаву Аляксандра Македонскага]] і [[дзяржава Селеўкідаў|дзяржаву Селеўкідаў]]. Каля [[255 да н.э.]] на гэтых землях утварылася самастойнае [[Грэка-Бактрыйскае царства]]. У 2 ст. да н.э. заваявана [[тахары|тахарамі]], затым атрымала назву Тахарыстан. У 139 да н.э. краінай авалодалі кушанскія плямёны, і яна ўвайшла як цэнтральная вобласць у [[Інда-Скіфская імперыя|Інда-Скіфскую імперыю]], якая праіснавала да [[450]], калі яе захапілі [[эфталіты]] (белыя гуны). З канца 6 ст. на межах Бактрыі з'явіліся [[цюркі]], а неўзабаве пасля падзення [[дзяржава Сасанідаў|дзяржавы Сасанідаў]], Бактрыя была захопленая [[арабы|арабамі]], уведзеная ў склад [[Багдадскага халіфату]] і [[іслам]]ізаваная.
== Літаратура ==
* Bactria // {{крыніцы/Брытаніка 1911}}
{{Гістарычныя вобласці Азіі}}
[[Катэгорыя:Былыя краіны]]
[[Катэгорыя:Бактрыя| ]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Таджыкістана]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Узбекістана]]
[[Катэгорыя:Гістарычныя вобласці Узбекістана]]
[[Катэгорыя:Гістарычныя вобласці Афганістана]]
| 