Класіцызм: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q170292 (translate me)
→‎Архітэктура: арфаграфія
Радок 42:
Архітэктурны мова класіцызму быў сфармуляваны на зыходзе эпохі Адраджэння вялікім венецыянскім майстрам [[Андрэа Паладзіа|Паладзіа]] і яго паслядоўнікам [[Скамоцы]]. Прынцыпы антычнага храмавага дойлідства венецыянцаў абсалютызаваў настолькі, што ўжывалі іх нават пры будаўніцтве такіх прыватных асабнякоў, як [[віла Капры]]. [[Ініга Джонс]] перанёс паладыянства на поўнач, у Англію, дзе мясцовыя архітэктары-[[паладыянства|паладыянцы]] з рознай ступенню пэўнасці вынікалі запаветам Паладый аж да сярэдзіны XVIII стагоддзя.
[[Выява:Villa Rotonda front.jpg| thumb|150px|left|[[Андрэа Паладзіа]]. [[Віла Ратонда]] каля [[Вічэнца|Вічэнцы]]]]
Да таго часу перасыць «узбітымі вяршкамі» позняга [[барока]] і [[ракако]] стала назапашвацца і ў інтэлектуалаў кантынентальнай Еўропы. Народжанае рымскімі дойлідамі [[Берніні]] і [[Бараміні]] барока вытанчылася ў ракако, пераважна камерны стыль з акцэнтам на аздабленні інтэр'ераў і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве. Для вырашэння буйных горадабудаўнічых задач гэтая эстэтыка была малапрыстасоўная. Ужо пры [[Людовік XV|Людовіку XV]] (1715-74) у [[Парыж]]ы будуюцца горадабудаўнічыя ансамблі ў «старажытнарымскай» гусце, такія як [[плошча Згоды]] (арх. [[Жак-Анж Жак Габрыэль]]) і царква [[Царква Сен-Сюльпіс|Сен-Сюльпіс]], а пры [[Людовік XVI|Людовіку XVI]] (1774-92) падобны «высакародны лаканізм» становіцца ўжо асноўным архітэктурным напрамкам.
 
Найбольш значныя інтэр'еры ў стылі класіцызму былі распрацаваны шатланцам [[Роберт Адам|Робертам Адамам]], якія вярнуліся на радзіму з [[Рым]]а ў 1758 годзе. Велізарнае ўражанне на яго зрабілі як археалагічныя пошукі італьянскіх вучоных, так і архітэктурныя фантазіі [[Джавані Батыста Піранезі|Піранезі]]. У [[Стыль Адама|трактоўцы Адама]] класіцызм паўставаў стылем, па вытанчанасці інтэр'ераў ці ледзь саступалі ракако, што набыло яму папулярнасць не толькі ў дэмакратычна настроеных колаў грамадства, але і сярод арыстакратыі. Падобна сваім французскім калегам, Адам прапаведаваў поўная адмова ад дэталяў, пазбаўленых канструктыўнай функцыі. [[Выява:Koenigliche Saline in Arc-et-Senans Bild1 800px.jpg| 150px|right|thumb|Фрагмент ідэальнага горада [[Арк-э-Сена]] (арх. [[Леду]]).]]