|
'''Адраджэнне моў''' (моўнае адраджэнне, таксама ажыўленне, ці аднаўленне моў) - — працэс, які можа мець два значэнні:
* 1) аднаўленне канчаткова [[Мёртвая мова|вымершайвымерлай мовы]] (гэта значыць такой, у якой не засталося ніводнага [[Носьбіт мовы|носьбіта]]) і ператварэнне яе ў жывую мову, якую выкарыстоўваюць падчас размоў хаця б невялікая група людзей;
* 2) замаруджванне працэса вымірання яшчэ жывой, але знікаючай мовы, у ідэале так, каб колькасць яе носьбітаў не памяньшалася, але павялічвалася і ў канцы канцоў дасягнула б такога ўзроўня, калі дзяля захавання мовы не патрабуецца асаблівых намаганняў.
Найбольш вядомы і удалы прыклад '''першага''' тыпа - — [[іўрыт]] - — поўнасцю адроджананая з мовы, якая вымерла два тысячагоддзі таму і якая захавалася толькі ў кніжным выглядзе, і якая стала дзяржаўнай мовай і роднай для некалькіх мільёнаў чалавек. Іншыя прыклады значна меней удалыя: [[корнская мова|корнская]], [[мэнская мова|мэнская]] мовы. Вядомы таксама спробы выкарыстання старажытных моў для вусных зносін, але якія звычайна не маюць мэты стварэння стабільнай групы носьбітаў: [[старажытнаанглійская мова|старажытнаанглійская]], [[пруская мова|пруская]] мовы, [[санскрыт]].
Сярод прыкладаў другога тыпа: [[ірландская мова]], [[гэльская мова|гэльская]], [[маньчжурская мова|маньчжурская]], асобныя [[індзейскія мовы]] (у прыватнасці [[маках]]).
Падчас адраджэння першага, а зрэдку і другога тыпа, зыходная моўная сістэма відазмяняецца, як у водласцісферы вымаўлення (мову засвойваюць людзі з роднымі мовамі, якія маюць іншыя фанэтычныяфанетычныя сістэмы), так і ў вобласцісферы лексікі (шмат слоў не захавалася ці не існавала раней). [[Марфалогія, лінгвістыка|марфалогія]] і [[сінтаксіс]] падвяргаюцца меньшым зменам.
[[Катэгорыя:Мовы]]
|
