|
[[File:POL CoA bazylianie.png|thumb|150px|right|Герб OSBM]]
'''Ордэн БазылянаўБазыльянаў''' так саматаксама '''Базыльяне''', '''Базыляны''' ({{lang-la|OSBM - Ordo Sancti Basilii Magni}}) - агульная назва некалькіх [[каталіцтва|каталіцкіх]] [[манах|манаскіх]] ордэнаў Візантыйскага абраду, якія прытрымліваюцца статуту, складзеным святым Васілём Вялікім.
Мэтай "OSBM" (Ордэну БазылянаўБазыльянаў), згодна з яго Канстытуцыі, яўляецца выхаванне супольнага жыцця дзеля ўласнага асвячэння праз выканання абяцанняў і запаведзяў Любові ўтойваючы дзеля выратавання блізкіх пасродкам благовестовання праз правядзенне місій і рэколекцій, навуковай і выдавецкай дзейнасці, пастырства і працы з моладдзю.
== Гісторыя ==
Манаскае жыццё ва [[Русь|Кіеўскай Русі]], у тыповай для Усходу форме, сваімі каранямі сыходзіць у часы князя [[Уладзімір Святаславіч|Уладзіміра Вялікага]] ([[980]]—[[1015]]), калі ў пячорах у наваколлях Кіева пасяліліся першыя манахі. Найбольшы ўплыў на развіццё гэтага жыцця мелі Св. Антоній Пячэрскі († [[1073]]) і яго паслядоўнік - Св. [[Феадосій Пячэрскі]] († [[1074]]). Пасля татарскіх набегаў, што ў сярэдзіне [[XIII]] ст. знішчылі Кіеўскую Русь, манахі шукалі сабе месца на паўночных і заходніх тэрыторыях края, закладваючы новыя манастыры. Такім чынам, яны дабраліся да Галіцка-Валынскага княства, якое ўвайшло ў межы [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Польшча|Польскага Каралеўства]].
Вялікую ролю ў фарміраванні базыльянскага жыцця ў Кіеўскай Мітраполіі, пасля аднаўлення адзінства з Каталіцкай Царквой, згулялі Кіеўскі Мітрапаліт [[Іосіф Вельямін Руцкі]] і св. [[Іасафат Кунцэвіч]], што ў пачатку [[XVII]] ст. правялі грунтоўную рэформу тагачаснага манаскага жыцця, падаючы яму структуру сучасных чыноў, укараняючы цэнтралізацыю манастыроў. З узаемна незалежных перад сабой базыльянскіх манастыроў, падпарадкаваных ўлады мясцовага біскупа, створаны Ордэн у сённяшнім разуменні гэтага слова. Таму Мітрапаліта Руцкага і св. Іасафата можна лічыць сапраўднымі заснавальнікамі сённяшняга БазылянскагаБазыльянскага Ордэна.
Так сфарміраваны Ордэн БазылянБазыльянаў дынамічна развіваўся ў [[XVII]] і [[XVIII]] стагоддзях, пра што сведчыць хоць бы той факт, што пасля забароны дзейнасці Ордэна Езуітаў у Польшчы ў другой палове XVIII ст. базыляныбазыльяны перабралі кіраванне шматлікіх езуіцкіх школ і гімназій.
БазылянскійБазыльянскій Ордэн значна пацярпеў пасля падзелаў Польшчы. На расійскай тэрыторыі быў цалкам і канчаткова ліквідаваны, аднак, не без цяжкасцяў, перажыў у Аўстра-Венгрыі. Аднак у другой палове [[XIX]] ст. стала неабходным яго абнаўлення. Рэформу правялі езуіты. Пачата яе ў кляштары ў Добромыле ў [[1882]] г., адтуль і яе назва - добромыльская рэформа. Пасля рэформы базыляныбазыльяны зноў шырока развілі дзейнасць місіянерскую і рэколекційную, пастырскую і выдавецкую.
Традыцыйнае назва Ордэна - '''Чын святога Васіля Вялікага'''. Афіцыйная, хоць менш вядомая і рэдкіх, ёсць назва, прынятая на адной з генеральных Капітул Ордэна ў [[1931]] годзе для падкрэслення ролі святога свяшчэннамучаніка Іасафата (Кунцэвіча) у фарміраванні сучаснай мадэлі базылянскагабазыльянскага жыцця. БазылянскіБазыльянскі Чын святога Іасафата - назва гэта фігуруе ў афіцыйных царкоўных дакументах. У Усходніх Каталіцкіх Цэрквах існуе некалькі Чыноў, якія адбываюцца з традыцыі св. Васіля Вялікага, а менавіта: БазыляныБазыльяны з Гротафераты каля Рыма ў Італіі (італо-грекы), БазыляныБазыльяны Свяцейшага Збавіцеля, БазыляныБазыльяны св. Іаана Хрысціцеля (соаріты), БазыляныБазыльяны-Алепінцы - гэтыя тры ставяцца да Мелхітскай Царквы. Існуе таксама Кангрэгацыя св. Васіля лацінскага абраду.
Пасля I сусветнай вайны большасць базылянскіхбазыльянскіх манастыроў апынуліся ў межах тагачаснай Польшчы. У краінах сацыялістычнага блока афіцыйная дзейнасць Ордэна была перапыненая. Паўсюль, за выключэннем Польшчы, Чын вымушаны быў сысці ў падполле. На працягу многіх гадоў базыляныбазыльяны выхоўваліся, маліліся і дзейнічалі як свецкія людзі. Многія манахі рэпрэсаваныя, асуджаны ў спасылку і ў турмы. Многія базыляныбазыльяны ва Украіне, у Чэхаславакіі, у Румыніі і Венгрыі загінулі за свае рэлігійныя перакананні. У 2001 г. пяць базылянбазыльян былі бэатыфікаваныя. Цяпер праводзіцца бэатыфікацыйны працэс яшчэ шэрагу базылянбазыльян.
== Крыніцы ==
|
