Сядзібна-паркавы комплекс Ельскіх (Замосце): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Liashko перанёс старонку Сядзібна-паркавы комплекс Ельскіх, Замосць у Сядзібна-паркавы комплекс Ельскіх, Замосце: пішыце правільную наз... |
|||
Радок 31:
|Рэліквіі =
|Плябан =
|Стан = зруйнаваны
|lat_dir = N
|lat_deg =
Радок 48:
== Гісторыя ==
Маёнтак Замосце належаў [[Прозары|Прозарам]]. Разам з [[Сядзібна-паркавы комплекс Ельскіх, Дудзічы|Дудзічамі]] перайшоў у [[1785]] годзе да Станіслава Ельскага, пазней — да яго сына Караля. Сядзіба будавалася ў [[1860-я]] гады [[Аляксандр Ельскі|Аляксандрам]], малодшым сынам Караля, які атрымаў у спадчыну маёнтак з некалькімі фальваркамі ў [[1857]] годзе<ref name="adzin">{{Кніга|аўтар = Федорук А. Т.|частка = |загаловак = Старинные усадьбы Минского края|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Минск|выдавецтва = Полифакт|год = 2000|том = |старонкі = 330|старонак = 416|серыя = Старинные усадьбы Беларуси|isbn = 985-6107-24-5|тыраж = 500}}</ref>.
Пасля смерці Аляксандра ў [[1916]] годзе, маёнтак перайшоў да яго сына Яна.
== Архітэктура ==
Радок 58 ⟶ 60:
Да дому праз вялікі сад вяла галоўная ўязная [[алея]]. Другая шырокая алея з [[белая таполя|белай таполі]] вяла па краі сядзібы. Дом быў абкружаны невялікім [[пейзажны парк|пейзажным паркам]], які меў нескладаную водную сістэму з двух вадаёмаў<ref name="adzin"/>.
== Музей ==
У 1864 годзе Аляксандрам Ельскім былі створаны бібліятэка і музей старажытнасцей, у фондах якога было каля 7 тыс. кніжак, 20 тыс. рукапісаў, больш за 1 тыс. гравюр, калекцыя карцін, зборы манет, медалёў, прадметаў археалагічных знаходак<ref>{{Крыніцы/Памяць/Мінск|1к}} С. 492.</ref>. Збор у Замосці ўключаў палотны заходнееўрапейскіх мастакоў ([[Паола Веранезэ]], [[Марчэла Бачарэлі]], [[Ян Пётр Норблін|Норбліна]], [[Давід Тэнірс|Давіда Тэнірса]], [[Пітэр Паўль Рубенс|Рубенса]]), а таксама беларускіх і польскіх мастакоў ([[Юзаф Пешка|Юзафа Пешкі]], [[Францішак Смуглевіч|Францішка Смуглевіча]], [[Сымон Чаховіч|Сымона Чаховіча]], [[Язэп Аляшкевіч|Язэпа Аляшкевіча]], [[Валенцій Ваньковіч|Валенція Ваньковіча]], [[Апалінарый Гараўскі|Апалінарыя Гараўскага]], [[Ян Дамель|Яна Дамеля]])<ref name="dva">{{Кніга|аўтар = Федорук А. Т.|частка = |загаловак = Старинные усадьбы Минского края|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Минск|выдавецтва = Полифакт|год = 2000|том = |старонкі = 331|старонак = 416|серыя = Старинные усадьбы Беларуси|isbn = 985-6107-24-5|тыраж = 500}}</ref>.
У музеі былі рэчы і прадметы [[Адам Міцкевіч|Міцкевіча]], [[Тадэвуш Касцюшка|Касцюшкі]], [[Станіслаў Манюшка|Манюшкі]]. Сярод гістарычных рэліквій у музеі былі медалі, ордэны, [[слуцкія паясы]], аўтографы сусветна вядомых людзей ([[Напалеон Банапарт|Напалеона]], [[Людовік XVI|Людовіка XVI]], [[Джордж Вашынгтон|Вашынгтона]], [[Пётр I|Пятра I]])<ref name="dva"/>.
Бібліятэка і музей перад [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайной]] была вывезена ў [[Кракаў]], частка апыналася ў [[Варшава|Варшаве]]. Сёння калекцыі часткова страчаныя, часткова рассеяліся па свеце. Кнігі Ельскага і прадметы збору ёсць у [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі|Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі]], у [[Кіеў|Кіеве]], [[Львоў|Львове]], [[Вроцлаў|Вроцлаве]], [[Кракаў|Кракаве]]. Відаць, асобныя прадметы захоўваюцца ў [[архіў Ватыкана|архіве]] [[Ватыкан]]а<ref name="try">{{Кніга|аўтар = Федорук А. Т.|частка = |загаловак = Старинные усадьбы Минского края|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданне = |месца = Минск|выдавецтва = Полифакт|год = 2000|том = |старонкі = 332|старонак = 416|серыя = Старинные усадьбы Беларуси|isbn = 985-6107-24-5|тыраж = 500}}</ref>.
== Сучаснасць ==
Частка воднай сістэмы з паркам захавалася. Паркавыя насаджэнні здзічэлі. Вакол падмурку дома растуць старыя клёны і здзічэлыя ружы.
{{Зноскі}}
| |||