Люксембург: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
|||
Радок 9:
|Назва гімна = Ons Heemecht
|Аўдыё = Luxembourg National Anthem.ogg
|Форма кіравання = [[
|Дзяржаўная рэлігія =
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
Радок 60:
<!-- |Без гімна=* -->
}}
'''Люксембург''' ({{lang-lb|Lëtzebuerg}}, {{lang-fr|Luxembourg}}, {{lang-de|Luxemburg}})
== Гісторыя ==
Радок 66:
У канцы [[VII стагоддзе|VII ст.]] насельніцтва тэрыторыі сучаснага Люксембурга было хрышчона дзякуючы прападобнаму Віліброрду, які заснаваў там манастыр бенедыктаўцаў. У Сярэднявечча зямля ўваходзіць спачатку ў склад франкскага каралеўства [[Аўстразія|Аўстразіі]], потым у [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэнную Рымскую імперыю]], а пасля — у [[Латарынгія|Латарынгію]]. У [[963]] годзе ён адтрымаў незалежнасць у выніку абмена стратэгічнымі тэрыторыямі. Справа ў тым, што на яго тэрыторыі змяшчаецца замак Лісілінбург (Маленькая крэпасць), які паклаў пачатак дзяржаве. На чале гэтага маленькага ўладання стаяў Зігфрыд. Яго нашчадкі крыху пашырылі сваі тэрыторыі дзякуючы войнам, палітычным шлюбам, спадчынам і дамовам. У [[1060]] годзе Конрад быў аб'яўлены першым графам Люксембурга. Яго прапраўнучка стала вядомай уладаркай Эрмезіндай, а яе праўнук Генрых VII, у сваю чаргу, быў імператарам Свяшчэннай Рымскай Імперыі з [[1308]] года. У [[1354]] графства Люксембург стала герцагствам. Але ў [[1443]] [[Елізавета Герліц]], пляменіца імператара Св. Рымскай імперыі Сігізмунда, была вымушана саступіць гэта ўладанне Філіпу III, герцагу [[Бургундыя|Бургундыі]].
У [[1477]] Люксембург перайшоў дынастыі Габсбургаў, а пад час падзела імперыі [[Карл V Габсбург|Карла V]] тэрыторыя апынулася пад уладай [[Іспанія|Іспаніі]]. Калі [[Нідэрландская буржуазная рэвалюцыя|Нідэрланды пачалі паўстанне]] супраць [[Філіп II, кароль Іспаніі|Філіпа II, караля Іспаніі]], Люксембург захоўваў нейтралітэт. У выніку гэтай рэвалюцыі герцагства перайшло пад уладу паўстаўшай краіны. Пачатак [[Трыццацігадовая вайна|Трыдцацігадовай войны]] ([[1618]]—[[1648]]) прайшоў досыць спакойна для Люксембургу, але пасля ўступлення ў яе Францыі ў [[1635]] годзе ў герцагства прыйшлі сапраўдная бяда і разарэнне. Акрамя гэтага, [[Вестфальскі мір]] (1648) не прынёс спакою ў Люксембург — гэта адбылося толькі ў [[1659]] годзе ў выніку заключэння [[Пірэнейскі дагавор|Пірэнейскага дагавора]]. У [[1679]]—[[1684]] гадах [[Людовік XIV, кароль Францыі|Людовік XIV]], паступова заваёўваў Люксембург, але ўжо ў [[1697]] годзе Францыя передала яго Іспаніі. Пад час [[Вайна за іспанскую спадчыну|Вайны за іспанскую спадчыну]] Люксембург разам з [[Бельгія
С падзеннем Напалеона французскае панаванне ў Люксембургу скончылася, яго лёс быў вырашаны Венскім Кангрэсам [[1815]] года: Люксембургу быў дараваны статус Вялікага герцагства з Вільямам I (прадстаўніком [[Аранская дынастыя|дынастыі Аранскіх-Насау]], каралём Нідэрландаў) на чале. Люксембург захоўваў аўтаномію, а сувязь з Нідэрландамі была хутчэй намінальная — толькі таму, што герцагства лічылася асабістым уладаннем Вільяма. Тэрыторыя таксама ўваходзіла ў склад Германскай Канфедэрацыі, і на яе тэрыторыі быў расквартыраваны прускі гарнізон. Уладаранне Вільяма было дастаткова жорсткім, бо ён успрымаў насельніцтва герцагства як асабістую ўласнасць і абкладаў іх вялікімі падаткамі. Зразумела, што Люксембург у [[1830]] годзе падтрымаў бельгійскае паўстанне супраць Вільяма, і ў кастрычніку гэтага ж года было аб'яўлена, што Люксембург — гэта частка Бельгіі. Але Вільям не адмаўляўся ад сваіх правоў на гэту тэрыторыю. У [[1831]] годзе [[Францыя]], [[Англія]], [[Расія]], [[Каралеўства Прусія|Прусія]] і [[Аўстрыя]] вырашылі, што Люксембург павінен застацца ў Вільяма I і ўвайсці ў Германскую канфедэрацыю. Пры гэтым франкамоўнае насельніцтва было перавезена ў Бельгію. Такім чынам, да [[1867]] Люксембург знаходзіўся ў складзе Нідэрландаў на правах аўтаноміі.
Радок 77:
{{main|Палітыка Люксембурга}}
== Гл. таксама ==
Радок 91 ⟶ 86:
* [http://news.tut.by/otklik/197409.html Ірына Хадарэнка. Люксембург-Трыр. Шляхамі старажытнай Еўропы]
{{Бібліяінфармацыя}}▼
{{Краіны Еўропы}}
{{Еўрапейскі Саюз}}
{{НАТА}}
{{Франкафонія}}
{{Саюз для Міжземнамор'я}}
▲{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Канстытуцыйныя манархіі]]
{{Link GA|lt}}
| |||