Гарліб Меркель: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{цёзкі2|Меркель}}
[[Файл:Garlībs Merķelis.jpg|міні|Гарліб Меркель]]
'''Гар́ліб Хе́львіг Ме́ркель''' ({{lang-de|Garlieb Helwig Merkel}}, {{lang-lv|Garlībs Helvigs Merķelis}}; {{Дата нараджэння|31|10|1769}}, {{Месца нараджэння|Ледурга|у Крымулдскім краі}}, [[Ліфляндская губерня]], [[Расійская імперыя]] — {{Дата смерці|9|5|1850}}, {{Месца смерці|Катлакалнс|у Рызе}}, Ліфляндская губерня, Расійская імперыя) — ліфляндскі [[публіцыст]] [[Остзейскія немцы|нямецкага]] паходжанніпаходжання.
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сям'і [[святар]]а ў [[Ліфляндыя|Ліфляндыі]]. З 17 гадоў працаваў дарэктарам у сем'ях [[Памешчыкі|памешчыкаў]] і [[пастар]]аў. У [[1790-я]] гг. далучыўся да гуткагуртка рыжскіх [[Гуманісты|гуманістаў]] і асветнікаў, ля вытокаў якога стаяў некалі [[Іаган Готфрыд Гердэр|Гердэр]]. Пад уплывам сваіх старэйшых сяброў у [[1794]] годзе прыступіў да сачынення сваёй кнігі «Латышы» ({{lang-de|Die Letten, vorzüglich in Livland am Ende des philosophischen Jahrhunderts}}; [[1797]] годзе), у якой у самых чорных тонах апісвалася жыццё ліфляндскага сялянства, выкрываліся зверствы памешчыкаў-немцаў, утрымліваўся заклік да ўрада Расіі ўмяшацца ў ліфляндскія справы і палегчыць жыццё народа.
 
Кніга Меркеля выклікала абурэнне сярод памешчыкаў Ліфляндыі, і Меркель вымушаны быў на 10 гадоў пакінуць сваю радзіму. Ён адправіўся ў [[Веймар]], дзе зблізіўся з Гердэрам, у [[1800]] годзе перабраўся ў [[Берлін]], дзе быў сурэдактарам штотыднёвіка «Ernst und Scherz» ([[1803]]—[[1806]], разам з [[Аўгуст фон Кацэбу|Аўгустам фон Кацэбу]]). У [[1816]] годзе Меркель вярнуўся ў Ліфляндыю і з тых часоў жыў там амаль бязвыезна. У далейшым у [[Рыга|Рызе]] былі выдадзены яго кнігі «Пра Германію, дзе я правёў дзесяць гадоў» ({{lang-de|Über Deutschland, wie ich es nach einer zehnjährigen Entfernung wiederfand}}; [[1818]]) і «Карціны і характарыстыкі з майго жыцця» ({{lang-de|Darstellungen und Charakteristiken aus meinem Leben}}; [[1839]]—[[1840]], 2 тамы), тады як памфлет «Свабодныя латышы і эстонцы» ({{lang-de|Die freien Letten und Esthen}}; [[1820]]) быў надрукаваны ў [[Лейпцыг]]у.