Туз: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
афармленне, +БелЭн
Радок 13:
|Даўжыня = 80
|Шырыня = 50
|Плошча = 1600-25001600—2500
|Аб'ём =
|Даўжыня берагавой лініі =
Радок 19:
|Сярэдняя глыбіня =
|Тып мінералізацыі =
|Салёнасць = 340
|Празрыстасць =
|Плошча вадазбору =
Радок 31:
|Катэгорыя на Вікісховішчы =
}}
'''Туз, Туз-Гёлю''' ({{lang-tr|Tuz Gölü}}, літар. ''Салёнае возера''; у старажытнасці — ''Tatta''; стар.-{{lang-el|Λιμνοθαλασσα εν Φρυγιη}} — «Фрыгійскае салёнае возера») — другое па велічыні возера ў Турцыі. [[Салёнасць]] возера складае 340 ‰. Размешчана ў цэнтры правінцыі [[Анатолія]], уза 105 км на паўночны ўсход ад [[Конья|Коньі]] і ўза 150 км на паўднёвы ўсход ад [[Анкара|Анкары]].
Вялікую частку года гэта дробнае (1-21—2 м) і салёнае возера мае плошчу 1500 км². Яно звычайна мае даўжыню 80 км і шырыню 50 км, узровень [[зрэз вады|зрэзу вады]] — 905 м над [[узровень мора|узроўнем мора]].
 
Возера напаўняе тэктанічную ўпадзіну на цэнтральным [[плато]] Турцыі. У Туз упадаюць два буйных ручая, таксама возера сілкуецца ад падземных крыніц і ападкаў, бяссцёкавае. Там дзе ў Туз упадаюць каналы і ручаі, утварыліся саланаватыя балоты. Улетку з-за выпарэння Туз губляе большую частка сваёй вады, на перасохлым дне ўтвараецца пласт [[соль|солі]] сярэдняй таўшчынёй 30 см. Узімку соль ізноў раствараецца ў прэснай вадзе, якую возера атрымлівае ў відзе ападкаў і сцёку з навакольных земляў.
Радок 39:
Тры саляныя [[шахта|шахты]] на возеры здабываюць парадку 70 % ад усёй солі, якая спажываецца Турцыяй. Здабыча солі вызначае кірунак прамысловай дзейнасці ў рэгіёне, якая, галоўным чынам, звязана з ачысткай і перапрацоўкай солі. Возера атачаюць апрацоўваемыя землі, толькі на поўдні і паўднёвым захадзе апрацоўка зямлі немагчымая з прычыны затаплення засоленых глеб.
 
У [[2001]] годзе возера Туз разам з прылеглымі стэпамі было абвешчана асабліва ахоўнай тэрыторыяй. На групе астравоў у паўднёвай частцы возера гняздуецца вялікая папуляцыя фламінга. Акрамя таго, тут гняздуецца [[белалобы гусак]], а ў навакольных вёсках — [[стэпавая пустальга]]{{крыніца}}.
 
== Гл. таксама ==
* [[Чылдыр]]
 
== Літаратура ==
* {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год=2003|том=16|старонкі=22|старонак=576|isbn=985-11-0263-6 (Т. 16)|тыраж=10 000}}
 
== Спасылкі ==