Ратуша: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Робат перанёс 42 міжмоўных спасылак да аб'екта d:q543654 на Wikidata
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Выява:Ratusha Nesvizh.jpg|thumb|300px|[[Нясвіжская ратуша]]]]
'''РАТУША''' (ад {{lang-de|Rathaus}} — ''дом сходаў''<ref name="Трусаў, А.А. Музеефікацыя">Трусаў, А. А. Музеефікацыя беларускіх ратуш / А. А. Трусаў // 90 год Віцебскаму абласному краязнаўчаму музею: Матэр. навук. канф., Віцебск, 30—31 кастрычніка 2008 г. / Упраўленне культуры Віцебскага аблвыканкома, УК «Віцебскі абласны краязнаўчы музей»; [Рэдкал.: Г. У. Савіцкі і інш.]. — Мн.: Медысонт, 2009. — 424 с. — С. 9—10. — ISBN 978-985-6887-40-9.</ref>, {{lang-pl|ratusz}} — ''рада'') — будынак, у якім размяшчаліся органы гарадскога самакіравання. Засядалі ў ёй [[ратман]]ы.
 
Першыя ратушы ў [[заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] паявіліся ў [[12 стагоддзе|XIIст.]] Пабудовы мелі элементы крапаснога і грамадзянскага дойлідства. Узводзілі 2-павярховыя ратушы з [[балкон]]ам ці [[эркер]]ам. Будынак ратушы, звычайна прамавугольнай формы, будаваўся ў цэнтры горада, пасярэдзіне плошчы, дзе адбываліся кірмашы. Ратушу амаль заўсёды ўпрыгожвала вежа, якая выконвала ролю назіральнай вышкі (у выпадку пажару альбо ваеннага нападу). Галоўным памяшканнем ратушы была зала пасяджэнняў маістрата на другім паверсе асноўнага будынка. Вакол ратушы мясціліся гандлёвыя рады і крамы. У канцы [[16 стагоддзе|XVI ст.]] усе вялікія беларускія гарады мелі ратушы, у асноўным драўляныя. У час шматлікіх пажараў яны звычайна гарэлі, і таму там, дзе магістраты мелі значныя сродкі, узводзіліся мураваныя будынкі. На жаль, большая частка з іх не захавалася, а некаторыя загінулі ў [[20 стагоддзе|XX ст.]] падчас войнаў і з-за абыякавых адносін да нашай культурнай спадчыны<ref name="Трусаў, А.А. Музеефікацыя">...</ref>.
Першыя ратушы ў [[заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]] паявіліся ў [[XII]] ст. Пабудовы мелі элементы крапаснога і грамадзянскага дойлідства. Узводзілі 2-павярховыя ратушы з [[балкон]]ам ці [[эркер]]ам.
 
На Беларусі ратушы пачалі будаваць з [[14 стагоддзе|XIV]] ст.]] Узводзілі ў гарадах на рыначных плошчах, часам аб'ядноўвалі з гандлёвымі, гасцінымі радамі, арсеналамі, важніцамі. Будавалі з дрэва, цэглы, у тэхніцы «[[Прускі мур|прускага муру]]». Будынкі ратушаў мелі звычайна простыя і манументальныя формы. У [[17 стагоддзе|XVII]]—[[18 стагоддзе|XVIII стст.]] стагоддзях пераважаў [[барока|барочны]] тып: ратуша з шмат'яруснай вежай, завершанай разнастайнымі купалкамі ці шпілем, існавалі і бязвежавыя. Манументальнасцю і цэльнасцю вылучаліся ратушы стылю [[класіцызм]]у, у якіх кампазіцыйным акцэнтам фасадаў быў [[порцік]]. Існавалі ратушы з рысамі несапраўднай [[готыка|готыкі]]. Галоўным памяшканнем ратушы была парадная зала (на 2-м паверсе) для ўрачыстых актаў, пасяджэнняў магістрата, тэатральных паказаў і інш.. Частка памяшканняў ратушы (падвалы, першыя паверхі) адводзілася пад крамы, склады і інш..
 
Будаўніцтва ратушаў пашырана ў [[XIX]] і асабліва ў [[XX]] ст., калі ратуша арганічна ўваходзіць у гістарычныя цэнтры гарадскога асяроддзя.
 
На Беларусі ратушы пачалі будаваць з [[XIV]] ст. Узводзілі ў гарадах на рыначных плошчах, часам аб'ядноўвалі з гандлёвымі, гасцінымі радамі, арсеналамі, важніцамі. Будавалі з дрэва, цэглы, у тэхніцы «[[Прускі мур|прускага муру]]». Будынкі ратушаў мелі звычайна простыя і манументальныя формы. У [[XVII]]—[[XVIII]] стагоддзях пераважаў [[барока|барочны]] тып: ратуша з шмат'яруснай вежай, завершанай разнастайнымі купалкамі ці шпілем, існавалі і бязвежавыя. Манументальнасцю і цэльнасцю вылучаліся ратушы стылю [[класіцызм]]у, у якіх кампазіцыйным акцэнтам фасадаў быў [[порцік]]. Існавалі ратушы з рысамі несапраўднай [[готыка|готыкі]]. Галоўным памяшканнем ратушы была парадная зала (на 2-м паверсе) для ўрачыстых актаў, пасяджэнняў магістрата, тэатральных паказаў і інш.. Частка памяшканняў ратушы (падвалы, першыя паверхі) адводзілася пад крамы, склады і інш..
 
== Крыніцы ==
* c. 692, «Современный толковый словарь русского языка», Ридерз Дайджест, Москва, 2004 г. ISBN 5-89355-108-7.
 
{{зноскі}}
 
== Спасылкі ==