Вікіпедыя

Івянец: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 9:
|шырыня герба =
|шырыня сцяга =
|выява = RomanІвянец. CatholicКасцёл Church of StСв. Michael the Archangel inМіхала Ivyanets,Арханёла Belarus(01).jpg
|подпіс = [[Касцёл Святога Міхаіла Арханёла, Івянец|Касцёл Св. Міхала Архангела]]
|lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 53|lat_sec = 24
Радок 67:
}}
 
'''Івяне́ц''' — гарадскі пасёлак у [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], стаіць на [[Рака Волма, прыток Іслачы|р. Волма]]. <!--Цэнтр [[Івянецкі сельсавет|Івянецкага сельсавета]].--> Знаходзіцца за 31 км ад [[Валожын]]а, за 40 км ад чыгуначнай [[станцыя Койданава|станцыі Койданава]] на лініі [[Мінск]]—[[Баранавічы]]. Аўтадарогі накіраваны на Мінск, [[Дзяржынск]], [[Стоўбцы]], [[Навагрудак]]. Насельніцтва 4&nbsp;178 чал. (2016)<ref name="2016-Estimate"/>.
 
Івянец — даўняе [[мястэчка]], колішняя сталіца [[Івянецкае графства|графства]] на [[Менскі павет|гістарычнай Меншчыне]], якому ўпершыню ў краіне распрацавалі зямельную сімволіку<ref>{{cite web|author = |last = |first = |authorlink = |coauthors = |date = |url = http://www.ivenec.eu/herb.htm |title = На фэсце Св. Міхала ў Івенцы ўпершыню прэзентаваны герб Івянецкага графства |format = |work = |publisher = [http://www.ivenec.eu www.ivenec.eu] |date = 5 кастрычніка 2011 |language = |postscript =}}</ref>.
{{змест злева}}
 
== Гісторыя ==
Упершыню Івянец упамінаецца ў канцы ХІV ст., землі належалі вял. кн. літоўскаму Вітаўту, а пазней кн. [[Андрэй Уладзіміравіч|Андрэю Уладзіміравічу]]. У 2-й палавіне ХV ст. — уладанне Давойна-Салагубаў. З 1522 года мястэчка Менскага павета, уладанне [[Салагубы|Салагубаў]]. З 1795 г. — Казіміра Плявакі, калабарыйскага старасты, з 1810 г. — Якуба Плявакі. У 1888 г. уладальнік Міхаіл Казарынаў, з 1902 г. да верасня 1939 г. — Пётр Дарагунцаў. У 1702 г. стольнік менскі Т. Ваньковіч заснаваў тут касцёл і манастыр францысканцаў. У 1745 г. Ян Давойна-Салагуб пабудаваў касцёл Святой Тройцы (фару). Праваслаўная царква Святой Ефрасінні Полацкай і жаночы манастыр былі ўзведзены каля кірмашовай плошчы ў 1913—1915 гадах. З 1745 г. — цэнтр Івянецкага графства. У XIX ст. — цэнтр воласці Мінскага павета. З 1921 г. знаходзіўся ў складзе Польшчы, з 1939 г. — у [[БССР]]. З 1940 г. — гарадскі пасёлак, да 1962 г. — цэнтр раёна. З 1965 г. знаходзіцца ў складзе Валожынскага раёна. 4,8 тыс. чал. у 2006.
 
=== [[Вялікае Княства Літоўскае]] ===
Упершыню Івянец упамінаецца ў другой палове [[XIV стагоддзе|XIV ст.]], калі ён знаходзіўся ў валоданні [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя літоўскага]] [[Вітаўт]]а. У другой палове [[XV ст.]] — уладанне [[Салагубы|Давойна-Салагубаў]]. Пад [[1522]] годам Івянец значыцца як [[мястэчка]] [[Менскі павет|Менскага павета]]. У сяр. [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] тут з'явілася пратэстанцкая супольнасць, дзейнічалі кальвінскі збор, школа і шпіталь. У [[1606]] у мястэчку збудавалі драўляны касцёл. На [[1640]] у Івянцы было 27 двароў. У [[Вайна 1654—1667 гадоў|вайну Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] ([[1654]]—[[1667]]) маскоўскія захопнікі ўчынілі тут значныя разбурэнні<ref name="ehb">[[Марат Батвіннік|Батвіннік М.]], [[Валерый Шаблюк|Шаблюк В.]] Івянец // {{Крыніцы/ЭГБ|3к}} С. 469.</ref>.
 
У пач. [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]] утварылася [[Івянецкае графства]]. У [[1702]] стольнік мінскі [[Тэадор Ваньковіч]] заснаваў у мястэчку касцёл і кляштар францысканцаў, у [[1745]] годзе [[падскарбі вялікі літоўскі|падскарбі]] [[Ян Міхал Салагуб]] збудаваў мураваны касцёл (фару). У [[1780]] тут было 7 вуліц, Рынак, 174 двары<ref name="ehb"/>.
 
=== Пад уладай Расійскай імперыі ===
У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Івянец апынуўся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе стаў цэнтрам воласці Менскага павета. Царскія ўлады перавялі асабіста вольных местачкоўцаў у стан прыгонных сялян (толькі ў [[1860]] яны дабіліся свабоды і вяртання мяшчанскага звання)<ref>{{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі, 2010|к}} С. 88.</ref>. З [[1795]] года ўладанне Казіміра Плявакі, калабарыйскага старасты, з [[1810]] г. — Якуба Плявакі. Станам на [[1859]] год у Івянцы было 189 двароў<ref>{{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі, 2010|к}} С. 379.</ref>, на [[1861]] — 189. Местачкоўцы актыўна ўдзельнічалі ў [[Паўстанне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызваленчым паўстанні]] ([[1863]]—[[1864]])
 
Пасля здушэння паўстання ў [[1864]] з мэтай [[Русіфікацыя Беларусі|русіфікацыі края]] расійскія ўлады адкрылі ў Івянцы народнае вучылішча, а [[28 лістапада]] [[1869]] гвалтоўна перарабілі касцёлы Святога Міхаіла і Найсвяцейшай Тройцы ў цэрквы [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]]. У [[1880-я]] у мястэчку было 288 дамоў<ref>[[Аляксандр Ельскі|Jelski A.]] Iwieniec // {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|3}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_III/324 324].</ref>, 2 школы, 35 крамаў, 17 ганчарных майстэрань, 2 заезныя двары, 2 царквы, 2 сінагогі, праводзіліся штотыднёвыя таргі і 2 кірмашы ў год. У Івянцы неаднаразова спыняліся беларускі паэт і драматург [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч]] і пісьменнік [[Ядвігін Ш.]]
 
У [[1888]] г. уладальнік Міхаіл Казарынаў. Паводле вынікаў перапісу [[1897]] года, колькасць двароў павялічылася да 399, дзейнічалі 2 царквы і 2 капліцы, працавалі народнае вучылішча, 2 малітоўныя школы, 2 багадзельні, прыёмны пакой, вадзяны млын, 15 майстэрняў з абпальвання гаршкоў, 9 кузняў, 64 крамы, 2 карчмы і гарэлачны склад, праводзіліся 2 кірмашы штогод і таргі ў нядзелі.
 
=== Найноўшы час ===
У пач. [[XX стагоддзе|XX ст.]] дзейнічалі бальніца і амбулаторыя, у якіх працавалі доктар, 3 фельчары, некалькі санітарак. З 1902 г. да верасня [[1939]] года ва ўладанні Пятра Дарагунцава. У [[1913]]—[[1915]] гадах каля кірмашовай плошчы былі ўзведзены праваслаўная царква Святой Ефрасінні Полацкай і жаночы манастыр.
 
У [[Першая сусветная вайна|Першую сусветную вайну]] ў лютым [[1918]] Івянец занялі нямецкія войскі.
 
[[25 сакавіка]] [[1918]] згодна з [[Трэцяя Устаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Івянец абвяшчаўся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] у адпаведнасці з пастановай I з'езду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад [[БССР|Беларускай ССР]]. У жніўні [[1919]] Івянец занялі польскія войскі. Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам]] ([[1921]]) мястэчка апынулася ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], дзе ў [[1923]] стала цэнтрам гміны Валожынскага павета [[Навагрудскае ваяводства, 1919—1939|Навагрудскага ваяводства]]. У гэты час Івянец знаходзіўся за 16 км ад граніцы з БССР. Рэчка Волма, што цякла праз паселішча, брала свой пачатак па-за гэтай граніцай. Івянец размяшчаўся на пагорках у атачэнні лясоў і складаўся з некалькіх вуліц, найбольшымі з якім былі: вул. Пілсудскага (гістарычная Койданаўская), на ёй размяшчаліся пошта, гродскі суд і тры школьныя будынкі, вул. Т. Касцюшкі (гістарычная Ракаўская) з адміністрацыяй гміны, будынкам агульнаадукацыйнай школы, шпіталем і касцёлам Святога Аляксея, вул. 3 Мая (гістарычная Віленская), на ёй знаходзіліся найбольш значныя жылыя будынкі, два атэлі, паліцэйскі пастарунак, аптэка, касцёл Святога Міхаіла. У [[1934]] распачалася электрыфікацыя паселішча. Прыватныя асобы заснавалі электрычную станцыю. Яна размяшчалася над рэчкай, у будынках даўняга двару Салагубаў. Праца машыны электрычнай станцыі выкарыстоўвалася на мясцовай лесапільні. У [[1936]] у Івянцы збудавалі новую школу на вуліцы Закляштарнай, большасць вуліц забрукавалі, а некаторыя асвятлілі. На [[1938]] у мястэчку было 574 будынкі (з іх 10 мураваных), працавалі шматлікія цагельні, кінатэтар «Jutrzenka» ({{lang-be|Зорка}}) у Доме жаўнера, ваенны аэрапорт пры кашарах.
 
У [[1939]] Івянец увайшоў у [[БССР]], дзе стаў цэнтрам раёна [[Баранавіцкая вобласць|Баранавіцкай вобласці]] (з [[1962]] у Валожынскім раёне). [[12 кастрычніка]] [[1940]] паселішча атрымала афіцыйны статут [[Пасёлак гарадскога тыпу|пасёлку гарадскога тыпу]]. У гэты час тут было 523 двары. У [[Другая сусветная вайна|Другую сусветную вайну]] з [[25 чэрвеня]] [[1941]] да [[6 ліпеня]] [[1944]] мястэчка знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
 
У [[1998]] адбылося афіцыйнае зацверджанне [[герб Івянца|герба Івянца]], створанага на аснове герба «[[Герб «Праўдзіч»|Праўдзіч]]» роду [[Салагубы|Салагубаў]]. [[18 ліпеня|18]]—[[20 ліпеня]] [[2008]] у мястэчку прайшла 1-я Міждыяцэзіяльная сустрэча моладзі<ref>[http://catholic.by/p2/index.php?option=com_content&task=view&id=4940&Itemid=9&rrr 1-я Міждыяцэзіяльная сустрэча моладзі ў Івянцы] на [[Catholic.by]]</ref>.
 
<center><gallery caption="Мястэчка на старых здымках" widths=150 heights=150 perrow="4">
Ivianiec. Івянец (XX).jpg|Панарама
Ivianiec, Fara. Івянец, Фара (XX).jpg|Рынак. Фарны касцёл
Ivianiec, Fara. Івянец, Фара (XX) .jpg|Фарны касцёл з боку апсіды
Ivianiec, Vilenskaja. Івянец, Віленская (1900).jpg|Вуліца Віленская. «Белы касцёл», [[1897]]
Ivianiec, Rakaŭskaja. Івянец, Ракаўская (1930).jpg|Вуліца Ракаўская. «Чырвоны касцёл», [[1930-я]]
Ivianiec, Vilenskaja-Rakaŭskaja. Івянец, Віленская-Ракаўская (1918).jpg|Рог Віленскай і Ракаўскай, [[1918]]
Ivianiec, Vilenskaja. Івянец, Віленская (24.09.1929).jpg|Вуліца Віленская, [[1929]]
Ivianiec, Zaškolnaja. Івянец, Зашкольная (XX).jpg|Вуліца Зашкольная
</gallery></center>
 
 
== Інфраструктура ==
У Івянцы працуюць сярэдняя і музычная школы, дашкольная ўстанова. Медыцынскае абслугоўванне насельніцтва ажыццяўляе пасялковая бальніца.
 
== Культура ==
Дзейнічаюць [[Івянецкі музей традыцыйнай культуры|музей традыцыйнай культуры]] (краязнаўчы музей), дзіцячая школа мастацтваў, Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі, дом культуры, 2 бібліятэкі, кінатэатр.
 
== Забудова ==
[[Файл:Iwieniec panorama-B fc35.jpg|thumb|Забудова цэнтра пасёлка]]
[[Файл:Iwieniec panorama-A fc34.jpg|thumb|Забудова пасёлка]]
=== Планіроўка ===
Планіроўка Івянца гістарычна склалася па традыцыйнай схеме: вуліцы пачынаюцца ад гандлёвай плошчы, размешчанай у сярэдзіне паселішча. Ад плошчы праменямі разыходзяцца шэсць вуліц. З іх тры пераходзяць у дарогі на [[Ракаў]] (зараз вул. 17 Верасня), [[Стоўбцы]] (вул. Камсамольская), [[Дзяржынава]] (вул. 1 Мая).
 
=== Вуліцы і плошчы ===
== Герб ==
{| cellspacing="1" cellpadding="3" style="width: 700px; margin: 0 0 1em 0; border: solid darkgray; border-width: 1px 1px 1px 1px; font-size: 90%; background-color: #fff;"
Герб Івянца (1998) уяўляе сабою палову фігуры льва залацістага колеру на чырвоным фоне з залатой каронай уверсе. Выява льва ўзята з радавога герба Салагубаў — былых уладальнікаў Івянца, верхняя частка (карона) нагадвае пра тое, што ў XVIII ст. Івянец быў цэнтрам [[Івянецкае графства|Івянецкага графства]].
|- bgcolor={{Колер|Беларусь}} align="center"
 
| '''Афіцыйная назва''' || '''Гістарычная назва''' || '''Былыя назвы'''
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| 17 Верасня вуліца || '''Ракаўская''' вуліца || Тадэвуша Касцюшкі вуліца
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| 1 Мая вуліца || '''Віленская''' вуліца || 3 мая вуліца
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Камсамольская вуліца || '''Койданаўская''' вуліца || Пілсудскага вуліца
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Леніна вуліца || '''Зашкольная''' вуліца<ref>[http://www.radzima.org/be/miesca/ivyanec.html Івянец], [[Radzima.org]]</ref> ||
 
|-style="background:#FAFAFA;" align="left"
 
| Прамысловая вуліца || '''Княжацкая''' вуліца ||
 
|-style="background:#EEEEEE;" align="left"
 
| Свабоды плошча || '''Рынак''' плошча ||
 
|}
 
== Эканоміка ==
У Івянцы працуюць прадпрыемствы [[Харчовая прамысловасць|харчовай]], [[дрэваапрацоўчая прамысловасць|дрэваапрацоўчай]], [[хімічная прамысловасць|хімічнай]] прамысловасці, у тым ліку фабрыка мастацкай керамікі і гафту, племянны птушказавод, дрэваапрацоўчы камбінат, дзяржаўнае прадпрыемства «Крыніца», кандытарская фабрыка «[[Іўкон]]». Гасцініца «Івянец».
Вядомы цэнтр ганчарнага рамяства (івянецкая кераміка) — завод мастацкай керамікі. Прадукцыя вывозілася не толькі ў навакольныя сёлы і мястэчкі, але і на рынкі [[Вільня|Вільні]] і [[Мінск]]а. Прадпрыемствы харчовай, дрэваапрацоўчай, хімічнай прамысловасці. Гасцініца "Івянец".
 
Івянец — адзін з ганчарных цэнтраў [[Беларусь|Беларусі]]<ref>{{Крыніцы/Турыстычная энцыклапедыя Беларусі|к}}</ref> (гл. [[івянецкая кераміка]]). У даўнія часы мясцовая прадукцыя вывозілася не толькі ў навакольныя сёлы і мястэчкі, але і на рынкі [[Вільня|Вільні]] і [[Мінск]]у. Ганчарнае рамяство існуе тут і ў наш час.
== Культура ==
Працуе [[Івянецкі музей традыцыйнай культуры|музей традыцыйнай культуры]], дзіцячая школа мастацтваў, Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі, пасялковы Дом культуры.
 
== Выдатныя мясціны ==
* [[Касцёл Святога Аляксея, Івянец|Івянецкі Аляксееўскі касцёл]] (чырвоны касцёл, 1905—07 гг.)
* Івянецкі касцёл Міхаіла Арханёла (белы касцёл, 1702—05 гг.) і кляштар францысканцаў
* Івянецкая сядзіба (пач. XX ст.)
* Блізу Івянца, у [[Люцынка|Люцынцы]] знаходзілася сядзіба беларускага пісьменніка [[Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч|В. Дуніна-Марцінкевіча]], дзе першым [[Тэатр Дуніна-Марцінкевіча|прафесійным тэатрам]] ставіліся беларускія п'есы.
* [[Івянецкая сінагога]]
 
== Насельніцтва ==
== Вядомыя асобы ==
<div style="float:right;margin:0 0.5em 1em;" class="toccolours">
<center><timeline>
ImageSize = width:auto height:150 barincrement:28
PlotArea = left:50 bottom:20 top:15 right:15
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = late
Colors =
id:linegrey2 value:gray(0.9)
id:linegrey value:gray(0.7)
id:cobar value:rgb(0.0,0.7,0.8)
id:cobar2 value:rgb(0.6,0.9,0.6)
DateFormat = yyyy
Period = from:0 till:6000
ScaleMajor = unit:year increment:2000 start:0 gridcolor:linegrey
ScaleMinor = unit:year increment:400 start:0 gridcolor:linegrey2
PlotData =
color:cobar width:15
bar:1815 from:0 till:418
bar:1861 from:0 till:1799
bar:1897 from:0 till:2445
bar:1923 from:0 till:2226
bar:1931 from:0 till:3084
bar:1940 from:0 till:3303
bar:1971 from:0 till:3700
bar:1994 from:0 till:5200
bar:1998 from:0 till:5000
bar:2006 from:0 till:4800
bar:2009 from:0 till:4320
TextData=
fontsize:10px pos:(20,195)
text:
</timeline></center>
</div>
 
* '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1815]] — 418 чал.<ref>{{Крыніцы/Гарады і вёскі Беларусі|8-1к}} С. 423.</ref>; [[1861]] — 1799 чал.; [[1897]] — 2445 чал.<ref name="ehb"/>
* [[Адам Пучкар-Хмялеўскі]]
* '''[[XX стагоддзе]]''': [[1923]] — 2226 чал.<ref name="ehb"/> у ''мястэчку Івянец'' і 38 чал. у ''фальварку Івянец''<ref>{{Крыніцы/Гарады і вёскі Беларусі|8-1к}} С. 425.</ref>; [[1931]] — 3084 чал., з іх 1521 хрысціянін і 563 іўдзеі; [[1940]] — 3303 чал.; [[1971]] — 3,7 тыс. чал.<ref name="ehb"/>; [[1994]] — 5,2 тыс. чал.<ref name="ehb"/>; [[1998]] — 5 тыс. чал.<ref>{{Крыніцы/БелЭн|7к}} С. 159.</ref>;
* '''[[XXI стагоддзе]]''': [[2006]] — 4,8 тыс. чал.; [[2008]] — 4,8 тыс. чал.<ref>{{Крыніцы/Гарады і вёскі Беларусі|8-1к}} С. 422.</ref>; [[2009]] — 4320<ref name="belstat">[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-6.pdf Перепись населения — 2009. Минская область]{{Ref-ru}} [[Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь]]</ref>
 
== Славутасці ==
* [[Касцёл Святога Аляксея, Івянец|Касцёл Святога Аляксея]] (чырвоны касцёл; [[1905]]—[[1907]]) — {{ГККРБ 4|613Г000085}}
* Комплекс кляштара францысканцаў: [[Касцёл Святога Міхаіла Арханёла, Івянец|касцёл Святога Міхаіла Арханёла]], кляштарны корпус, агароджа з брамай (белы касцёл; [[1702]]—[[1705]]), на перакрыжаванні вуліц 1-га Мая і Пушкіна — {{ГККРБ 4|613Г000086 }}
* Курганны могільнік ([[XI стагоддзе|XI]]—[[XIII стагоддзе|XIII стагоддзi]]), на паўночнай ускраіне пасёлка, за 0,4 км на поўнач ад касцёла, за 50 м на захад ад птушкафабрыкі — {{ГККРБ 4|613В000087}}
* Сядзіба Плявака (пач. [[XX ст.]])
* [[Івянецкая сінагога|Сінагога]] (1912)
* [[Царква Святой Ефрасінні, Івянец|Царква Св. Ефрасінні]] (пасля [[1990]])
* Прыдарожныя капліца
* Капліца на каталіцкіх могілках
* Брацкая магiла ([[1941]]—[[1944]]), пл. Свабоды — {{ГККРБ 4|613Д000088}}
* Адміністрацыйны будынак ([[1930-я]])
* Дом-музей [[Апалінарый Пупко|Апалінарыя Пупко]] ([[XIX ст.]])
* Яўрэйскія могілкі
* Каталіцкія могілкі
* Помнік Ф. Дзяржынскаму
 
=== Страчаная спадчына ===
* [[Касцёл Найсвяцейшай Тройцы, Івянец|Касцёл Найсвяцейшай Тройцы]] ([[1745]])
* Царква, пабудаваная на месцы касцёла Св. Тройцы
<gallery mode=packed perrow ="4" heights="150px" caption="Краявіды мястэчка">
Івянец. Касцёл Св. Міхала Арханёла (07).jpg|Касцёл Святога Міхаіла Арханёла («Белы касцёл»)
Файл:Franciszkanie Iwieniec fc15.jpg|Кляштар францысканцаў
Файл:Івянец. Касцёл Святога Аляксея.jpg|[[Касцёл Святога Аляксея, Івянец|Касцёл Святога Аляксея]] («Чырвоны касцёл»)
Івянец. Могілкі. Капліца каталіцкая.jpg|Могілкі. Капліца каталіцкая
Івянец. Царква Св. Ефрасінні.jpg |[[Царква Святой Ефрасінні, Івянец|Царква Св. Ефрасінні]]
Файл:Synagogues in Ivyanets 1a.jpg|Сінагога
Файл:Iwieniec muzeum-A fc31.jpg|Краязнаўчы музей
Івянец. Брама каталіцкіх могілак (01).jpg|Брама каталіцкіх могілак
Івянец. Помнік Ф. Дзяржынскаму.jpg|Помнік Ф. Дзяржынскаму
</gallery>
 
== Герб ==
[[Герб Івянца|Герб Івянц]]а (1998) уяўляе сабою палову фігуры льва залацістага колеру на чырвоным фоне з залатой каронай уверсе. Выява льва ўзята з радавога герба Салагубаў — былых уладальнікаў Івянца, верхняя частка (карона) нагадвае пра тое, што ў XVIII ст. Івянец быў цэнтрам [[Івянецкае графства|Івянецкага графства]].
 
== [[Гарады-пабрацімы]] ==
* {{Сцяг Польшчы}} [[Стэрдынь]], [[Польшча]]
 
== Вядомыя асобы ==
[[Файл:Івянец. Могілкі. Магіла Апалінарыя Пупко (1893-1984) і яго жонкі.jpg|thumb|Магіла Апалінарыя Пупко і яго жонкі]]
* [[Апалінарый Пупко]] (1893-1984) — самабытны майстар-разьбяр
* [[Вацлаў Пупка]] — грамадскі і палітычны дзеяч
* [[Адам Пучкар-Хмялеўскі]] (1891—1938) — беларускі рымска-каталіцкі святар, грамадскі і культурны дзеяч
 
{{Зноскі}}
== Гл. таксама ==
* [[Пасёлкі гарадскога тыпу Мінскай вобласці]]
* [[Пасёлкі гарадскога тыпу Беларусі]]
* [[Івянецкае паўстанне]]
 
== ЗноскіЛітаратура ==
* {{Крыніцы/БелЭн|7}}
{{Reflist}}
* {{Крыніцы/Гарады і вёскі Беларусі|8-1}}
* {{Крыніцы/Мястэчкі Беларусі (2010)}}
* {{Крыніцы/ЭГБ|3}}
* Kuźmiński J.J. Z Iwieńca i Stołpców do Białegostoku. — Białystok, 1993. ISBN 83-901635-0-0.
* {{Крыніцы/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|3}}
 
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
* {{ГБ|http://globus.tut.by/ivenec/index.htm}}
* {{radzima2|ivyanec}}
* [http://www.ivenec.com Івянец ONLYNE] — старонка г.п. Івянец
* [http://www.radzima.org/be/miesca/ivyanec.html Івянец] на [[Radzima.org]]
* [http://szlachta.io.ua/album7367 Jurkau kutoczak — Юркаў куточак — Yury's Corner. Дойлідства Івянца]
* http://www.iwieniec.eu — старонка мястечка Івенец
 
{{Валожынскі раён}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Івянец"