Індыйцы: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{Не блытаць|Індзейцы}}
'''Інды́йцы''' ({{lang-en|Indians}}, {{lang-hi|भारतीयों}}) — палітычная [[нацыя]], грамадзяне і выхадцы з [[Індыя|Індыі]], таксама агульная назва народаў [[Індыя|Індыі]]. [[9 ліпеня]] [[2016]] г. у самой Індыі налічвалася 1 327 094 040 чал.<ref>[http://www.worldometers.info/world-population/india-population/ India Population]</ref>.
Вылучаюць некалькі соцен [[этнас]]аў. [[Перапіс насельніцтва|Перапісы]] ў Індыі не фіксуюць этнічны чыннік жыхароў, аднак вызначаюць [[мова|мовы]] і [[рэлігія|рэлігіі]] насельніцтва<ref>[http://censusindia.gov.in/Data_Products/Library/Anthropologic_link/anthro.pdf P. PADMANABHA, INDIAN CENSUS AND ANTHROPOLOGICAL INVESTIGATIONS]</ref>. Перапіс [[2001]] г. зафіксаваў 122 мовы і 234 [[дыялект]]ы з колькасцю носьбітаў не меней за 10 000 чал.<ref>[http://www.censusindia.gov.in/%28S%282scoev45b4mhlg45mz5jq345%29%29/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.aspx Abstract of speakers’ strength of languages and mother tongues –2001]</ref> У [[2011]] г.<ref>[https://web.archive.org/web/20150825155850/http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-01/DDW00C-01%20MDDS.XLS "Population by religious community - 2011"]</ref> 79.8% індыйцаў спавядалі [[індуізм]], 14,23% — [[іслам]], 2,3% — [[хрысціянства]], 1,72% — [[сікхізм]], 0,7% — [[будызм]], 0,37% — [[джайнізм]], 0,9% — іншыя рэлігіі ([[бахаі]]зм, [[зараастрызм]], [[сарнаізм]] і г. д.). Выключэнне складаюць так званыя ''даліт'' {{lang-hi|दलित}}), або прызнаныя [[Каста|касты]] і [[Племя|плямёны]] ({{lang-en|Scheduled Castes, Scheduled Tribes}} — прадстаўнікі этнічных і этнарэлігійных меньшасцяў, якія маюць пашыраныя правы для захавання сваёй ідэнтычнасці. У [[2013]] г. спіс ''даліт''<ref>[http://censusindia.gov.in/Tables_Published/SCST/ST%20Lists.pdf List of notified Scheduled Tribes]</ref> налічваў 645 такіх груп.
Найстаражытны антрапалагічны субстрат складалі ведоідная, паўднёваіндыйская і паўднёваазіяцкія расы, пазней часткова выцеснены інда-міжземнаморскай. У выніку іх змяшэння ўзнікла мноства пераходных падтыпаў. Ведоідныя рысы найбольш яскрава праяўляюцца ў малых народаў Паўднёвай і Цэнтральнай Індыі, паўднёваазіякія — на паўночным усходзе краіны і прыгімалайскіх раёнах. На поўначы і ў цэнтральнай частцы Індыі пераважае насельніцтва, якое размаўляе на мовах індаарыйскай групы, на поўдні — дравідыйскай сям'і, у Цэнтральнай Індыі — мунда (аўстраазіяцкая сям'я), на поўначы жывуць горныя народы, якія размаўляюць на мовах цэнтральнай групы сіна-тыбецкай сям'і. Большасць вернікаў (звыш 82 %) — [[індуізм|індуісты]] (індусы, хінду), ёсць [[іслам|мусульмане]] (звыш 12 %), [[сікхізм|сікхі]], [[хрысціянства|хрысціяне]], [[будызм|будысты]], [[джайнізм|джайны]].▼
▲Найстаражытны антрапалагічны субстрат складалі ведоідная, паўднёваіндыйская і паўднёваазіяцкія расы, пазней часткова выцеснены інда-міжземнаморскай. У выніку іх змяшэння ўзнікла мноства пераходных падтыпаў. Ведоідныя рысы найбольш яскрава праяўляюцца ў малых народаў Паўднёвай і Цэнтральнай Індыі, паўднёваазіякія — на паўночным усходзе краіны і прыгімалайскіх раёнах. На поўначы і ў цэнтральнай частцы Індыі пераважае насельніцтва, якое размаўляе на мовах індаарыйскай групы, на поўдні — дравідыйскай сям'і, у Цэнтральнай Індыі — мунда (аўстраазіяцкая сям'я), на поўначы жывуць горныя народы, якія размаўляюць на мовах цэнтральнай групы сіна-тыбецкай сям'і.
У 2 тысячагоддзі да н.э. пачаў фарміравацца індуізм, які ўвабраў у сябе мноства культаў абарыгеннага насельніцтва ([[Шыва|Шывы]], [[Крышна|Крышны]], багінь-маці, інш.). З'явіліся перапасылкі для фарміравання агульнаіндыйскай культуры. Тэндэнцыя называць усіх жыхароў Індыі адзіным словам, якое не было этнонімам, прасочваецца са старажытнаіранскіх надпісаў 6 ст. да н.э. і твораў старажытнагрэчаскіх аўтараў 3-4 ст. да н.э., паходзіць ад [[рака Інд|ракі Інд]].
== Літаратура ==
* Народы мира, «Советская энциклопедия», М., 1988 // С.176 — 178
{{зноскі}}
[[Катэгорыя:Народы Індыі]]
| |||