Паланізацыя: Розніца паміж версіямі

Увесну [[1919]] года [[Польшча]] стала ажыццяўляць ваенную акупацыю заходнебеларускіхбеларускіх земляў. Палякамі пачалі стварацца часавыя інстытуты польскай адміністрацыі для правядзення палітыкі паланізацыі і акаталічвання насельніцтва - спачатку ў выглядзе структур грамадзянскага кіравання ўсходніх земляў, пазней пад ваенным кантролем кіравання прыфрантавых тэрыторый. Масавымі сталі сістэматычныя рабаванні насельніцтва і вываз рознай маёмасці. Палітыка польскай адміністрацыі ў 1919—1920 гг. характарызавалася татальным [[тэрор]]ам па стаўленні да мясцовага насельніцтва па нацыянальнай прыкмеце; [[беларусы|беларусам]], [[яўрэі|яўрэям]], [[украінцы|украінцам]], [[рускія|рускім]]. Да восені 1919 г. было арыштавана, а затым адпраўлена на прымусовую працу ў Польшчу каля 20 000 грамадзянскіх асоб. За чэрвень-лістапад 1919 г. з акупаваных земляў было адпраўлена ў Польшчу 5 894 вагона «ваеннай здабычы»вагоны{{крыніца?}}.

У адпаведнасці з савецка-польскай мірнай дамоваю, а таксама з пагадненнем паміж Польшчай і краінамі Захаду ў 1919 г., Польшча абавязалася даць магчымасць нацыянальнага развіцця для беларусаў і іншых нацыянальных меншасцяў на сваёй тэрыторыі. На самойсамай справе, гэтыя абавязальніцтвы Польшчай былі парушаныя.<ref name=VSL/><ref name="Per Anders Rudling 2014 183"/>.

СледуючыКіруючыся пануючым настроям у польскім грамадстве,<ref>Mironowicz, Eugeniusz (2007). Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsudczykowskiego. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana. ISBN 978-83-89190-87-1, с. 34</ref> улады распачалі жорсткую палітыку асіміляцыі беларускага насельніцтва.<ref>[http://www.pogon.lt/component/content/article/44-jozef-mackiewicz/893-polityka-polska-wobec-bialorusinow-.html Barbara Toporska (1962). "Polityka polska wobec Białorusinów"]</ref> У беларускіх крыніцах прыводзіцца цытата высокапастаўленага польскага чыноўніка [[Леапольд Скульскі|Леапольда Скульскага]], прыхільніка палітыкі асіміляцыі, які ў сваім выступе з [[Сейм]]е ў канцы 30-х гг. прамаўляў: "«''Запэўніваю вас, паны дэпутаты, што праз якіх-небудзь дзесяць гадоў вы са свечкай не знойдзеце [ў Заходняй Беларусі] ні аднаго беларуса''"»<ref>[http://pdf.kamunikat.org/21184-1.pdf Сачанка, Барыс (1991). Беларуская эміграцыя] (PDF) Менск: Вось што, напрыклад, заяўляў з трыбуны сейма польскі міністр асветы Скульскі: «Запэўніваю вас, паны дэпутаты, што праз якіх-небудзь дзесяць гадоў вы са свечкай не знойдзеце ні аднаго беларуса»</ref><ref>[http://zviazda.by/be/news/20140221/1392932685-klasiki-gavorac Вераніка Канюта. Класікі гавораць...], [[Звязда]], 21.02.2014</ref><ref>[http://nn.by/?c=ar&i=78592 Аўтапартрэт на фоне класіка], [[Наша Ніва]], 19.08.2012</ref>.

[[Уладыслаў Студніцкі]], уплывовы польскі чыноўнік у адміністрацыі "Ўсходніх«Усходніх крэсаў"» (назва, якой у міжваеннай Польшчы абазначаліся тэрыторыі Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны), адкрыта заяўляў, што гэты рэгіён патрэбны Польшчы для мэтаў [[каланізацыя|каланізацыі]].<ref>Mironowicz, Eugeniusz (2007). Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsudczykowskiego. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana. ISBN 978-83-89190-87-1, с. 12</ref>

Усе яны былі зачыненыя да 1939 г.<ref name=VSL>[https://vsl.schools.by/pages/materyjaly-dlja-padryhtoyk-da-abavjazkovaga-ekzamenu-za-kurs-sjarenjaj-shkoly Матэрыялы для падрыхтоýкіпадрыхтоўкі да абавязковага экзамену за курс сярэняйсярэдняй школы: Стан культуры у Заходняй Беларусі у 1920-я-1930-я гг: характэрныя рысы і асаблівасці]</ref><ref name=BelSTU>[http://www.belstu.by/about/history/vossoedinenie-zapadnoj-belarusi-s-bssr.html проф. В. Козляков. В борьбе за единство белорусского народа - к 75-летию воссоединения Западной Беларуси с БССР]: "В отношении белорусов и национальных меньшинств польское правительство при помощи государственного аппарата, учебных заведений, печати, католической церкви проводило политику насильственной полонизации. Белорусы были лишены возможности обучаться на родном языке. Из 514 белорусских школ, действовавших в Западной Беларуси до 1921 г., к 1939-ому не осталось ни одной."</ref> Польскія чыноўнікі адкрыта супрацьстаялі альбо сабатажавалі адкрыццё беларускіх школаў, насаджалі польскамоўную адукацыю ў Заходняй Беларусі.<ref>Mironowicz, Eugeniusz (2007). Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsudczykowskiego. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana. ISBN 978-83-89190-87-1, сс. 41, 53, 54</ref> Даходзіла да таго, што ўлады часта разглядалі любую беларускую грамадскую актыўнасць і любыя патрабаванні навучання на беларускай мове ў якасці выніку камуністычнай змовы.<ref>Mironowicz, Eugeniusz (2007). Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsudczykowskiego. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana. ISBN 978-83-89190-87-1, с. 93</ref>