|
[[Выява:Guachimontones La Iguana.JPG|right|thumb|300px|Ступеністая піраміда ў [[Гуачымантонес]]]]
[[Выява:Teuchitlan_scale_model_1.jpg|right|thumb|300px|Рэканструкцыя «круга 2» (на пярэднім плане) і «круга 1» у [[Гуачымантонес]]<br /><small>Фота з дазволу [http://www.flickr.com/photos/chris_wass/ Chris Wass]</small>]]
'''Тэўчытланская традыцыя''' — [[Дакалумбавы цывілізацыі|дакалумбава грамадства]], якое існавала на тэрыторыі сучасных [[мексіка]]нскіх штатаў [[Наярыт]] і [[Халіска]]. Назва паходзіць ад горада [[Тэўчытлан]] у штаце Халіска.
== Паходжанне ==
Тэўчытланская традыцыя з'яўляецца далейшым развіццём [[Традыцыя шахтавых магіл, Мексіка|Традыцыі шахтавых магіл]] у заходняй Мексіцы, аднак замест адносна невялікіх цэнтраў з'яўляюцца буйныя, такія, як [[Гуачымантонес]].<ref>Beekman (1994) p. 3.</ref> Хоць самыя раннія помнікі архітэктуры тэўчытланскай традыцыі ўзыходзяць да 300 г. н. э., узнікненне культуры датуецца стагоддзем раней, каля 200 г. н. э., ці фармацыйным перыядам [[Месаамерыканская храналогія|месаамерыканскай храналогіі]].<ref>See Smith, p. 24.</ref> Тэўчытланская традыцыя рэзка і нечакана знікае ў канцы класічнай эры, каля 900 г. н. э.<ref>Beekman (2000) abstract.<br />*Also Weigand and Beekman (1999).</ref>
== Архітэктура ==
Характэрнымі рысамі тэўчытланскай традыцыі з'яўляюцца круглыя плошчы са збудаваннямі, размешчанымі ў выглядзе канцэнтрычных акружнасцяўакружнасцей, і канічныя ступеністыяступеньчатыя піраміды. Як лічыць археолаг Філ Вейганд (Phil Weigand), гэтыя незвычайныя збудаванні «унікальны для месаамерыканскай архітэктуры і не існуюць нідзе больш у свеце».<ref>Weigand (2001), p. 402.<br />: Майкл Сміт (Michael E. Smith) піша: «Кругавыя планы дадзеных паселішчаў унікальныя для Месаамерыкі», але ў той жа час адзначае «круглыя сталіцы» Парфянскага і Сасанідскага царстваў, стар. 22.</ref> Збудаванне, якое аддалена нагадвае круглую піраміду, маецца ў [[Сейбаль|Сейбалі]], археалагічным помніку [[культурацывілізацыя маямайя|культуры маямайя]].
== Грамадскі лад ==
Шэраг характарыстакхарактарыстык сведчацьсведчыць пра існаванне іерархічнага грамадства. Відаць, доступ на круглыя плошчы, якія гулялімелі культавую ролю, дазваляўся толькі эліце.<ref>Weigand and Beekman (1999).</ref> З іншага боку, паўумацаваныя пасёлкі, выяўленыя на межах Тэўчытланскай культуры, кажуць пра магчымую палітычную раздробненасць гэтага грамадства.<ref>Beekman, 1994. Beekman, 1996.</ref>
== Знікненне ==
Пачатак [[Месаамерыканская храналогія|посткласічнай эры]] ў Заходняй Мексіцы, як і ў іншых месцах Месаамерыкі, характарызуецца рэзкімі зменамі. Каля 900 г. н. э. круглыя піраміды, плошчы і канцэнтрычныя групы выцясняюцца больш прымітыўнай прамавугольнай архітэктурай, <ref>Weigand and Ca'rdenas.</ref> што азначае «поўнае і канчатковае крушэнне» Тэўчытланскай традыцыі, магчыма, пад напорам дзяржавы [[Тараска]].<ref>Williams.</ref>
{{зноскі}}
|
