Наўгародская дзяржава: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне
Радок 1:
'''Наўгародская рэспубліка''', '''Наўгародская феадальная арыстакратычная рэспубліка'''<ref name="fnГЧыб-вызн">Гісторыя дзяржавы і права Расіі.</ref> — [[феадальны лад|феадальная]] дзяржава з арыстакратычна-рэспубліканскай формай кіравання. Існавала на паўночна-заходніх землях [[Русь|Русі]] ў [[1136]]—[[1478]]. Сталіца («старэйшы горад») — [[Вялікі Ноўгарад]].
 
У перыяд найбольшай магутнасці Наўгародская зямля складалася з 5 правінцый (''пяцін'') і «земляўзямель наўгародскіх», на чале якіх стаяў Ноўгарад, як «старэйшы горад». Займаная тэрыторыя ўлучалаўключала землі вакол [[Анежскае возера|Анежскага возера]], дасягаючы Белага мора на [[ПнУ]]паўночным усходзе ад Ноўгарада (Абанежская пяціна), землі вакол [[Ладажскае возера|Ладажскага возера]], дасягаючы Фінскага заліва на [[ПнЗ]]паўночным захадзе (Водзьская пяціна), землі на [[ПдЗ]]паўднёвым захадзе ад Ноўгарада, дасягаючы возера Ільмень на [[ПдЗ]]паўднёвым захадзе (Шалонская пяціна); землі на ПдУпаўднёвым усходзе ад Ноўгарада (Дзярэўская пяціна). Далей на ўсход ад Ноўгарада, на водападзелах паміж р. [[рака Мста|Мстой]] і прытокамі Волгі, размяшчалася пятая пяціна. «Землі наўгародскія» мясціліся ў басейнах рэк Паўночная Дзвіна, Пячора, Вятка.
 
Наўгародская арыстакратычная рэспубліка ўзнікла ў выніку паслабленняаслаблення ўлады Кіева пасля смерці [[Уладзімір Манамах|Уладзіміра Манамаха]] (1125). Наўгародскае веча перастала прыймаць князёў-намеснікаў з Кіева, а пачало запрашаць князёў самастойна, на сваіх умовах; княскаякняжацкая адміністрацыя фарміравалася ў Ноўгарадзе. Трохі пазней склалася і традыцыя запрашэння архіепіскапаў замест прыйманняпрыняцця тых, якія былікаго прызначаныяпрызначыў кіеўскімкіеўскі мітрапалітаммітрапаліт.
 
У [[1348]] са складу Наўгародскай дзяржавы выдзеліўся ў самастойную дзяржаву ўзмацнелы Пскоў са сваімі землямі (гл. [[Пскоўская рэспубліка]]).
 
Дзяржава спыніла сваё самастойнае існаванне ў выніку заваявання яе маскоўскім вялікім князем [[Іван III|Іванам III]] у 1478 і наступнага далучэння ўсіх да маскоўскай дзяржавы наўгародскіх зямель. Некаторыя структурныя адзінкі існавалі прыблізна да 3-й чвэрці 16 ст.
 
== Гл. таксама ==
* [[Наўгародская школа дойлідства]]
* [[Наўгародская школа іканапісу]]
 
{{зноскі}}