Тэалогія вызвалення: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др дапаўненне |
дапаўненне |
||
Радок 1:
'''Тэалогія вызвалення''' — [[хрысціянства|хрысцiянская]] школа тэалогіі, узнікшая ў [[Паўднёвая Амерыка | Паўднёвай Амерыцы]] на аснове [[Хрысціянскі сацыялізм|хрысціянскага сацыялізму]]. Яна засяроджвае ўвагу на [[Ісус Хрыстос|Ісусу Хрысце]] не толькі як Адкупіцеля, але і як Вызваліцеля прыгнечаных, а таксама бачыць галоўную хрысціянскую місію ў прадастаўленнi справядлівасцi бедным і прыгнечаным.
== Узнiкненне i распаўсюджванне ==
Ля вытокаў тэалогіі вызвалення стаяў рух першасных абшчын, якi з’явіўс ў [[1957]] г. у [[Бразілія|Бразiлiі]], якое ўжо ў [[1964]] г. было ўключана ў «Першы нацыянальны пастарскі план на 1965-70 гг.». Там жа, у Бразіліі, магістр Паўночна-усходу [[Паўлу Фрэйрэ]] распрацаваў новы метад ліквідацыі непісьменнасці ў працэсе развіцця свядомасці. У гэтым руху бралі ўдзел таксама рух студэнтаў і працоўных «Каталіцкае дзеянне» і інтэлектуалы-каталікі. Некаторыя хрысціяне пачалі выкарыстоўваць марксісцкія канцэпцыі для правядзення аналізу грамадства. Рычард Шолль, [[Прэсвітарыянства|прэсвітэран]] місіянер, паставіў пытанне, ці мае [[рэвалюцыя]] таксама тэалагічнае значэнне. Ён разам з некалькімі маладымі [[пратэстанства|пратэстантамі]] пачаў абмяркоўваць гэтыя тэмы з [[Дамініканцы|дамініканскiмi]] святарамі і каталіцкімі інтэлектуаламі.
Крыніцай натхнення для гэтага лацінаамерыканскага руху былі еўрапейскія святары-рабочыя. Кардынал Эмануэль Сюар ({{lang-fr|Emmanuel Suhard}}) з [[Парыж]]а заснаваў «Французскую місію», дазваляючы некаторым святарам працаваць на фабрыках, каб уключыцца ў круг [[Пралетарыят|працоўнага класа]]. Знакаміты дамініканец Жак Лёў ({{lang-fr|Jacques Loew}}) працаваў грузчыкам на баржах марсельскага порта, як і святар Мішэль Фавро, які загінуў ад вытворчай траўмы. У [[1950]] годзе выйшла кніга абата Годэна «Францыя: місіянерская зямля?». Працоўных святароў абвінавацілі ў сувязях з [[камунізм|камунiстамі]] і асудзілі ў [[Рым]]е за падрыўную дзейнасць. У тыя гады Мадлен Дэбрэль ({{lang-fr|Madeleine Delbrêl}}) апісала свой досвед працы сярод працоўных Іўры ў кнігах «Мы, людзі вуліцы» і «Евангелле ў рабочых кварталах Парыжа». У [[1954]] г. папа [[Пій XII (Папа Рымскі)|Пій XII]] заклікаў усіх працоўных святароў вярнуцца да сваёй пастарскай працы ў парафіях або ўвайсці ў склад сваіх рэлігійных абшчын. Рабочыя святары былі рэабілітаваныя пасля [[Другі Ватыканскі сабор|Другога Ватыканскага сабора]] ў [[1965]] г.
Іншым важным крыніцай развіцця тэалогіі вызвалення было жыццё і рэвалюцыйная дзейнасць калумбійскага святара [[Каміла Торэс Рэстрэпа|Каміла Торэс]] ([[1929]]-[[1966]]), у канцы свайго жыцця які змагаўся ў шэрагах [[Армія нацыянальнага вызвалення (Калумбія)|Арміі нацыянальнага вызвалення (ELN)]] і загінуў у сваім першым баі з калумбійскай рэгулярнай арміяй. Каміла Торэс стаў сапраўдным прыкладам для пераймання для святароў і свецкіх каталікоў, якія працягваюць справу Торэса не толькі ў [[Калумбія|Калумбiі]], але і ва ўсёй Амерыцы. [[Астурыя|Астурыйскi]] святар Гаспар Гарсія Лавіана, знаходзячыся пад уплывам тэалогіі вызвалення, узяўся за зброю, зразумеўшы, што мірным шляхам палітычных рэформаў не ліквідаваць тую жудасную галечу, якую ён увесь час назіраў у [[Нікарагуа]] пры кіраванні дыктатара Сомасы. Як і многія, святар Гарсія Лавiана змяніў сваё прытомнасць дзякуючы тэалогіі вызвалення і прысвяціў сваё жыццё вызваленні прыгнечанага народа.
Яшчэ адной крыніцай натхнення для тэалогіі вызвалення была барацьба за грамадзянскія правы, якая ў свой час дапамагла неграм ЗША на чале з [[Марцін Лютэр Кінг|Марцінам Лютэрам Кінгам]] ([[1929]]-[[1968]]) заваяваць свае правы. Чорную тэалогію вызвалення прапагандавалі Джэймс Х. Коун (James H. Cone) і іншыя. У [[ПАР]] чорная тэалогія вызвалення была адным з прылад барацьбы з [[апартэід]]ам. У астатняй [[Афрыка|Афрыцы]] тэалогія ставіла пад пытанне правамернасць заваёвы, прыгнёту і каланізацыі народаў Афрыкі еўрапейскім хрысціянствам і разглядала праблему абсалютнай галечы ў большасці афрыканскіх краін як следства гэтага. У [[Азія|Азii]] тэалогія «мiньчун» (кар. Minjung — «з народных мас») і «сялянская тэалогія» у [[Філіпіны|Фiлiпiнах]] (распрацаваная Чарльзам Р. Авіла) мелі шмат агульных рысаў з лацінаамерыканскай тэалогіяй вызвалення.
Тэалогія вызвалення з’явілася ў [[Лацінская Амерыка|Лацінскай Амерыцы]] ў цалкам пэўны гістарычны момант. На працягу стагоддзяў Лацінская Амерыка не мела сваю тэалогію, а заўсёды пераймала яе еўрапейскі варыянт. Таму залежнасць Лацінскай Амерыкі ад свету развітых краін была не толькі эканамічнай і палітычнай, але таксама царкоўнай і тэалагічнай.
== Сутнасць ==
| |||