Памесны сабор: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
дапаўненне, вычытка, катэгорыі |
||
Радок 1:
'''Памесны''' ({{lang-gr|}}''τοπικαί σύνοδοι''), ці '''прыватны''' ({{lang-la|}}''S. particulares'') '''сабор''' — збор [[епіскап]]аў і іншых іерархаў [[Памесная царква|Памеснай царквы]] ў [[Праваслаўе|праваслаўных]], [[Каталіцызм|рыма-каталіцкай]], [[Армянская апостальская царква|армянскай]] і ў іншых здаўна існуючых ўсходніх цэрквах. Памесны сабор склікаецца ў межах якой-небудзь адной самастойнай ([[Аўтакефалія|аўтакефальнай]]) царквы ці вызначанай яе вобласці (краіны, дзяржавы, мясцовасці, правінцыі) для вырашэння пытанняў і спраў, якія ўзнікаюць у межах датычна веравучэння, ладу, кіравання і дысцыпліны<ref name="Бракгаўза і Ефрона">[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A1%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D1%8B%D0%B5 Саборы царкоўныя]{{ref-ru|}} // [[Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Ефрона]] : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907</ref>.
== Назва ==
Саборы называюцца:
* па гарадах, у якіх яны адбываліся ([[Анкірскі сабор|Анкірскі]], [[Антыяхійскі сабор|Антыяхійскі]], [[Базельскі сабор|Базельскі]], [[Лаадыкійскі сабор|Лаадыкійскі]] і інш.)
Радок 13 ⟶ 14:
== Гісторыя ==
Практыка склікання царкоўных сабораў ўзнікае ўжо ў старажытнай царквы і бярэ свой пачатак з [[Іерусалімскі
* [[Анкірскага]] ([[314]]),
* [[Неакесарыйскага]] ([[315]]),
* [[Гангрскага]] (каля [[340]]—[[376]]),
* [[Антыяхійскага]] ([[341]]),
* [[Лаадыкійскі сабор|Лаадыкійскага]] ([[364]]),
* [[Кардыкійскага]] ([[347]]),
* [[Карфагенскага]] ([[318]]),
* [[Канстанцінопальскі сабор|Канстанцінопальскага]] [[394]], [[864]] і [[879]] гг.
У рымска-каталіцкай царквы такім жа аўтарытэтам карыстаюцца першыя сем з пералічаных сабораў і яшчэ [[Эльвірскі сабор]] (у Іспаніі, каля [[300]] г.). Гістарычнае значэнне мясцовых сабораў у развіцці царкоўнага права ацэньваецца па ступені іх уплыву на царкоўнае жыццё.<ref>[https://drevo-info.ru/articles/5304.html Церковные соборы]{{ref-ru|}} // Энциклопедия «Древо»</ref>.
== Юрысдыкцыя ==
Да кампетэнцыі памеснага сабора ставяцца ўсе справы, што тычацца мясцовай ([[Памесная царква|памеснай]]) царквы, прытым яны павінны вырашацца ў адпаведнасці з агульнацаркоўнымі дагматамі і канонамі, якія вызначаюцца на [[Сусветны сабор|Сусветных саборах]]; у адваротным выпадку памесная царква рызыкуе адпасці ад кафалічнага адзінства.
Памесны сабор складаецца з архіпастыраў, прадстаўнікоў духавенства, законнікаў і свецкіх. Каб пастановы сабора мелі законную сілу, у яго складзе павінна быць не менш чым 3 [[іерарх]]а - 1 [[мітрапаліт]] і 2 [[епіскап]]а. Старшынства на памесным саборы належыць першаму епіскапу мясцовай Царквы. Першаіерарх абіраецца і пастаўляецца саборам залежных ад яго епіскапаў; у выпадку неабходнасці падлягае іх суду. Склад і рэгламент памеснага сабора ўсталёўваюцца самімі памеснымі цэрквамі.
Сабор не мае перыядычнасці ў сваім скліканні. Ён склікаецца ў залежнасці ад наспелай неабходнасці па адпаведным рашэнні, якое павінен прымаць [[Архірэйскі сабор]], або, у выключным выпадку, [[Патрыярх (царкоўны сан)|Патрыярх]] ([[Месцаахоўнік]]) і Святы Сінод. Выключным выпадкам, які дае права месцаахоўніку і Святому Сіноду прыняць рашэнне аб скліканні Памеснага Сабору, з'яўляецца смерць Свяцейшага Патрыярха.
Паўнамоцтва памеснага сабора:
* тлумачыць царкоўнае вучэнне,
* вырашаць кананічныя, богаслужбовыя і пастырскія пытанні,
* кананізаваць святых,
* вызначаць і карэктаваць прынцыпы адносін паміж Царквой і дзяржавай.
* [[суд]]овая установа (вышэйшая інстанцыя пры разглядзе спрэчак паміж [[епіскап]]амі пра межы іх абласцей, па скаргах [[клір]]ыкаў на чужога [[Архірэй|архірэя]] і па скаргах на епіскапаў з абвінавачваннем іх у дзеяннях, несумяшчальных з вартасцю архірэйскага сану; для вернікаў і клірыкаў, у дачыненні якіх епіскап вымавіў прысуд пра іх адлучэнне — апеляцыйная інстанцыя). Памесны сабор з'яўляецца апошняй інстанцыяй, паўнамоцнай разглядаць дагматычныя і кананічныя адступлення ў дзейнасці Патрыярха<ref>[https://azbyka.ru/pomestnyj-sobor Поместный собор]{{ref-ru|}} // Православная энциклопедия «Азбука веры»</ref>.
Выключнай прэрагатывай памеснага сабору з'яўляецца абранне [[Патрыярх (царкоўны сан)|Патрыярха]]<ref>[http://www.patriarchia.ru/db/text/534609.html Поместный Собор: вопросы и ответы]{{ref-ru|}} // Афицыйны сайт Маскоўскага Патрыярхата</ref>.
Універсалісцкі [[Цэнтралізацыя|цэнтралізм]] [[Рымска-каталіцкая царква|Рымска-каталіцкай царквы]] выключае тую ступень самастойнасці мясцовых цэркваў, якая існуе ў праваслаўі, і, адпаведна, наяўнасць памесных аўтакефальных цэркваў, таму ў [[каталіцызм]]е мясцовыя царкоўныя саборы не мелі таго статусу і значэння, якое надаецца Памесным саборы ў праваслаўі<ref>[https://w.histrf.ru/articles/article/show/pomiestnyie_sobory С.Л. Фирсов, протоиерей В. Цыпин «Поместные соборы»]{{ref-ru|}} // Энциклопедия «Всемирная история»</ref>.
== Гл. таксама ==
* [[Сусветны сабор]]
* [[Архірэйскі сабор]]
{{зноскі}}
Радок 19 ⟶ 51:
[[Катэгорыя:Памесныя саборы]]
| |||