Чэхія: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне, абнаўленне звестак
абнаўленне звестак
Радок 26:
|Найбуйнейшыя гарады = [[Прага]], [[Брно]], [[Острава]], [[Пльзень]]
|Пасады кіраўнікоў = [[Прэзідэнт Чэхіі|Прэзідэнт]]<br/>[[Прэм'ер-міністр Чэхіі|Прэм'ер-міністр]]
|Кіраўнікі = [[Мілаш Земан]]<br/>[[БогуслаўАндрай СобаткаБабіш]]
|Месца па плошчы = 116
|Плошча = 78.866
Радок 73:
У [[VII стагоддзе|VII ст.]] франкскі гандляр [[Само]], падтрымаўшы тутэйшых славян у барацьбе супраць [[Авары|авараў]], зрабіўся кіраўніком першай цэнтральнаеўрапейскай краіны. У [[VIII стагоддзе|VIII ст.]] на пасаду кіраўніка ўзняўся мясцовы маравец, ад яго кіравання бярэ пачатак гісторыя [[Вялікая Маравія|Вялікае Маравіі]].
 
У канцы [[IX стагоддзе|IX ст.]] з'явіласяз’явілася каралеўства [[Багемія|Багеміі]], уніфікаванае дынастыяй [[Пржамысловічы|Пржамысловічаў]]. У [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] яно адыгрывала важную ролю ў палітыцы дзяржаў Цэнтральнае Еўропы, а затым увайшло ў склад [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай Імперыі]].
 
[[Гусіцкія войны]] і [[Трыццацігадовая вайна]] нанеслі шкоду землям сучаснае Чэхіі. Пазней, пад уплывам аўстрыйскіх [[Габсбургі|Габсбургаў]] Багемія патрапіла ў склад [[Аўстра-Венгрыя|Аўтра-Венгрыі]].
Радок 81:
Пасля [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] была ўтвораная незалежная [[Чэхаславакія]]. У новай рэспубліцы жыло шмат [[Немцы|немцаў]], [[Венгры|венграў]] і [[Палякі|палякаў]]. Для іх у Чэхаславакіі адчыняліся школы, дзе [[Адукацыя|адукацыю]] дзіця атрымлівала на сваёй роднай мове. Але з адчыненнем школаў уся падтрымка [[Нацыянальная меншасць|нацыянальных меншасцяў]] спынілася, і тыя пажадалі выйсці са складу Чэхаславакіі. Гэтую сітуацыю скарыстаў дзеля дасягнення сваіх мэтаў [[Адольф Гітлер]] — праз [[Мюнхенскае пагадненне]] ён далучыў да Германіі [[Судзеты]] — правінцыю, дзе большасць насельніцтва складалі немцы. Польшча, у сваю чаргу, далучыла да сябе т.зв. [[Чэшскі Цешын]] — тэрыторыю з польскім насельніцтвам. Працэс дэцэнтралізацыі прывёў да усталявання Другой рэспублікі, калі Славакія і Карпацкая Русь дасягнулі ў складзе Чэхаславакіі значнай [[Аўтаномія|аўтаноміі]] і запатрабавалі, каб Чэхаславакія пісалася праз злучок: Чэха-Славакія. У сакавіку 1939, пасля ўварвання нямецкіх войск, аслабелая дзяржава распалася на марыянеткавы [[пратэктарат Багеміі і Маравіі]] пад кантролем Германіі, [[Першая Славацкая рэспубліка|незалежную Славакію]] і [[Карпацкая Украіна|Карпацкую Украіну]], якая адразу ж была анексавана [[Венгрыя]]й. Армія Гітлера, тым часам, забіла на тэрыторыі Чэхіі каля 125,000 чалавек, з якіх 83,000 — [[яўрэі]]. У [[1945]]—[[1946]] гг. нямецкая меншасць была выгнаная па-за межы Чэхіі.
 
Пасля вайны Чэхаславакія паспрабавала зрабіцца «мастом» паміж Захадам і Усходам, але [[Камуністычная партыя Чэхаславакіі|Камуністычная партыя]] ўзмацнілася і [[пераварот у Чэхаславакіі, 1948|ў лютым 1948 усталявала сацыялістычны рэжым]]. Чэхаславакія далучылася да Савецкага блока. У [[1968]] кіраўнікі краіны вырашылі змяніць тактыку Камуністычнай партыі на пабудову «сацыялізму з чалавечым тварам». Аднак войскі Арганізацыі Варшаўскага дагавора прыпынілі гэтыя спробы  — рэформы і іх крывавае завяршэнне вясной [[1968]] года атрымалі назву «[[Пражская вясна|Пражскае вясны]]».
 
У [[1989]] годзе ў Чэхаславакіі здарылася бяскроўная «[[аксамітная рэвалюцыя]]», што паклала канец кіраванню [[Камунізм|камуністаў]]. А ў [[1993]] годзе краіна падзялілася на незалежныя Чэхію і Славакію.