Тунэльны эфект: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 11:
В 1927 году немецкий физик [[Хунд, Фридрих|Фридрих Хунд]] стал первым, кто математически выявил «туннельный эффект» при расчётах покоя [[Двухъямный потенциал|двухъямного потенциала]]<ref name="Nimtz" />. В [[1928 год]]у независимо друг от друга формулы туннельного эффекта применили в своих работах русский учёный [[Георгий Гамов]] и американские учёные {{iw|Гёрни, Рональд|Рональд Гёрни|en|Ronald Wilfred Gurney}} и [[Кондон, Эдвард Улер|Эдвард Ко́ндон]] при разработке теории [[альфа-распад]]а<ref>[http://ufn.ru/ufn30/ufn30_4/Russian/r304d.pdf Г. Гамов. Очерк развития учения о строении атомного ядра (I. Теория радиоактивного распада) // [[УФН]] 1930. В. 4.]</ref><ref>{{cite journal |first=R. W. |last=Gurney |first2=E. U. |last2=Condon |title=Quantum Mechanics and Radioactive Disintegration |journal=Nature |volume=122 |issue= 3073|pages=439 |year=1928 |bibcode = 1928Natur.122..439G |doi = 10.1038/122439a0 }}</ref><ref>{{cite journal |first=R. W. |last=Gurney |first2=E. U. |last2=Condon |title=Quantum Mechanics and Radioactive Disintegration |journal=Phys. Rev |volume=33 |issue=2 |pages=127–140 |year=1929 |doi=10.1103/PhysRev.33.127 |bibcode = 1929PhRv...33..127G }}</ref><ref>{{cite interview |last=Bethe |first=Hans |subject-link=Hans Bethe |interviewer=Charles Weiner; [[Jagdish Mehra]] |title=Hans Bethe - Session I |url=https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/4504-1 |program=Niels Bohr Library & Archives, American Institute of Physics, College Park, MD USA |place=Cornell University |date=27 October 1966 |accessdate=1 May 2016}}</ref><ref name="Nuc&RadChem">{{cite book| last=Friedlander |first=Gerhart |last2=Kennedy |first2=Joseph E. |last3=Miller |first3=Julian Malcolm |title=Nuclear and Radiochemistry |edition=2nd |year=1964 |publisher=John Wiley & Sons |location=New York | isbn=978-0-471-86255-0 | pages=225–7}}</ref>. Оба исследования одновременно решали [[уравнение Шрёдингера]] для модели ядерного потенциала и математически обосновывали связь между радиоактивным полураспадом частиц и их радиоактивным излучением вероятностью туннелирования.
 
ПосетивНаведаўшы семинарСЕМІНАР Гамова, немецкийнямецкі учёныйнавуковец [[Борн, Макс|Макс Борн]] успешнопаспяхова развилразвіў егояго теориютэорыю, предположиввыказаўшы здагадку, чтошто «эффектэфект туннелированиятунэлявання» не ограничиваетсяабмяжоўваецца сферойсферай ядернойядзернай физикифізікі, а имеетмае гораздозначна болеебольш широкоешырокае действиедзеянне, посколькупаколькі возникаетўзнікае попа законамзаконах [[квантоваяквантавая механика|квантовоймеханіка / квантавай механикимеханікі]] иі, такимтакім образомчынам, применимвыкарыстоўваецца і ў дачыненні для описанияапісання явленийз'яў воу многихмногіх другихіншых системахсістэмах<ref name = "разави">{{cite book |first=Mohsen |last=Razavy |title=Quantum Theory of Tunneling |pages=4, 462 |publisher=World Scientific |year=2003 |isbn=9812564888 }}</ref>. При [[Автоэлектронная эмиссия|автономной эмиссии]] из металла в вакуум, к примеру, по [[закон Фаулера — Нордгейма|«закону Фаулера — Нордгейма»]], сформулированного в том же 1928 году.
 
ВУ 1957 годугодзе изучениевывучэнне [[полупроводники|полупроводников]], развитие [[транзистор]]ных и [[диод]]ных технологийтэхналогій, привелипрывялі кда открытиюадкрыцця туннелированиятунэлявання электроновэлектронаў ву механическихмеханічных частицахчасціцах. ВУ 1973 годугодзе американецамерыканец [[Джозефсон, Брайан Дэвид|Дэвид Джозефсон]] получил [[Список лауреатов Нобелевской премии по физике#1970-е|Нобелевскую премию по физике]] «"За теоретическоетэарэтычнае предсказаниепрадказанне свойствуласцівасцяў токатоку сверхпроводимостизвышправоднасці, проходящегоякі черезпраходзіць туннельныйпраз барьер»тунэльны бар'ер", вместеразам сз нимім премиипрэміі удостоилисьўдастоіліся японец [[Эсаки, Лео|Лео Эсаки]] и норвежец [[Джайевер, Айвар|Ивар Гиевер]] «За экспериментальныеэксперыментальныя открытияадкрыцці ''туннельных"тунэльных явлений'з'яў" ву полупроводникахпаўправадніках иі сверхпроводникахзвышправадніках соответственноадпаведна»<ref name = "разави"/> В 2016 году было открыто и «{{iw|квантовое туннелирование воды||en|Quantum tunneling of water}}»<ref>{{cite web | url =http://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.116.167802|authors=Kolesnikov et al.|title=Quantum Tunneling of Water in Beryl: A New State of the Water Molecule|work=[[Physical Review Letters]]| doi=10.1103/PhysRevLett.116.167802|date=22 April 2016| accessdate =23 April 2016}}</ref>.