Дабромыль: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 67:
 
== Гісторыя ==
Ваколіцы горада былі заселеныя яшчэ са старажытных часоў. Так, выяўленыя ў суседніх вёсках шматлікія археалагічныя знаходкі паказваюць, што ў басейне ракі Вырва ўжо ў эпоху энеаліта жыў чалавек. Доказам знаходжання чалавека на тэрыторыях самога горада з'яўляюцца сляды паселішча так званай [[Археалагічная культура|археалагічнай культуры]] Карпацкіх курганоў, распаўсюджанай на Падкарпацці ў I палове Ι тыс. да н.э.
 
Горад упершыню згадваецца як сяло ў 1374 г. Тады князь [[Уладзіслаў Апольскі]] падараваў роду Гербуртаў маёнткі па рэках Вырва і Стрв'яж, вядомыя як ДобромильскийДабромыльскі ключ, уключаючы горад Дабромыль і вёскі Арламаў, Вялікае, Квасініна, Княжполь, Паляна, Ляцко, Мігава, Папортна, Сопітнык і інш.
 
Каля 1450 г. [[Львоў|Львоўскі]] [[Лоўчы|лоўчы]] Мікалай Гербурт пабудаваў на Сляпой гары драўляны [[Замак|замак]]. Калі ў 1497 г. горад захапілі [[Крымскія татары|татары]], згарэў і замак. У гэтым жа годзе польскі кароль [[Ян I Ольбрахт|Ян Ольбрахт]] прызнаў Дабромыль [[Мястэчка|мястэчкам]] і дазволіў праводзіць [[Кірмаш|кірмашы]]. Мястэчка хутка развівалася. Сюды перасяляліся купцы і рамеснікі. Ткачы з [[Маравія|Маравіі]] выраблялі высакаякаснае сукно. За ім, а таксама па мясцовай соллю прыязджалі купцы з [[Венгрыя|Венгрыі]] і [[Польшча|Польшчы]].
 
28 чэрвеня 1566 г. па намаганнях уладальніка мясцовых солеваран Станіслава Гербурта кароль [[Жыгімонт II Аўгуст]] прадаставіў Дабромылю [[Магдэбургскае права|магдэбургскае права]]. Запрошаныя ўладальнікам новыя рамеснікі арганізуюць [[Цэх|цэхі]]. Мястэчка ўмацоўваецца сценамі і частаколам. Драўляны замак Гербурт пачаў перабудоўваць з каменя і цэглы.
 
Працягнуў гэтую працу Ян Шчасны Гербурт. У 1611 г. ён запрасіў з [[Кракаў|Кракава]] друкара Яна Шэлігу і заснаваў у мястэчку друкарню. Тут Гербурт выдаваў як свае творы, так і працы Арэхаўскага, Кадлубека, [[Ян Длугаш|Яна Длугаша]] (у прыватнасці, першыя 4 тамы яго працы "Гісторыя Польшчы" выйшлі тут). З 1622 г. мястэчка ў руках магнатаў Канецпольскіх пасля замужжа Аляксандры — дачкі Яна Шчаснага Гербурта — за прадстаўніком роду Самуэлем.
 
З першай паловы XVII ст. вядомыя друкі з [[Герб|гербам]] Добромыля: у чырвоным шчыце зялёны яблык, прабіты накрыж двума срэбнымі мячамі (частка радавога герба Гербуртаў). У XIX ст. (у перыяд [[Аўстра-Венгрыя|аўстрыйскага валадарства]]) на пячатках горада існавала выява яблыка, прабітага трыма мячамі (як гэта было ў арыгінальным радавым гербе Гербуртаў), аднак ужо ў 1920-1930-х гг. [[Другая Польская Рэспубліка|польская адміністрацыя]] вярнулася да варыянту XVII ст.
 
Пасля паразы войскаў [[Багдан Хмяльніцкі|Б. Хмяльніцкага]] пад [[Берасцечка|Берасцечкам]] у Дабромыле на плошчы пакаралі смерцю многіх мяшчан і сялян за падтрвмку гетмана, на мястэчка наклалі вялікую кантрыбуцыю.
 
У 1772 г. мястэчка трапляе пад кіраванне [[Аўстра-Венгрыя|Аўстрыі]], уваходзіць у склад [[Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі]]. Мястэчка становіцца дзяржаўнай уласнасцю.
 
У 1872 г. праз горад пракладзена важная [[Чыгунка|чыгунка]], якая злучала [[Львоў]] з [[Будапешт|Будапештам]], так званая першая венгерска-галіцкая чыгунка. У горадзе пабудавана чыгуначная станцыя. У 1876 г. з'явіліся фабрыка запалак, мылаварня, шклозавод, лесапільны і піваварны заводы. У 1876 г. Дабромыль узвышаецца да рангу цэнтра аднайменнага [[Павет|павета]], застаючыся такім і ў часы [[Заходне-Украінская Народная Рэспубліка|ЗУНР]], і ў часы [[Другая Польская Рэспубліка|Польшчы]] (1919-1939 гг.). У 1880 г. у горадзе жыве 2734 чал., а ў Энгельсбрунне - 291. Разам: 655 рыма-каталікоў, 479 грэка-каталікоў, 1884 габрэяў i 7 чалавек іншых рэлігій. У 1921 г. Дабромыль мае 5386 жыхароў, сярод якіх 2119 габрэяў. У перыяд крызісу 1929-1933 гг. мястэчка прыходзіць у заняпад, узмацняецца страйкавая барацьба.
 
У 1895 г. падчас выбараў дэпутата аўстрыйскага парламента ад сельскай курыі ПеремышльПярэмышль-Масціска-Дабромыль ад украінскай Радыкальнай партыі вылучаўся як кандыдат [[Іван Франко]], але яго не дапусцілі да Венскага парламента.
 
У 1940 г. немцаў з Энгельсбрунна выселілі ў Вартэгаў па праграме "Дадому ў Рэйх".