Беларускі алфавіт: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 57:
==Гісторыя==
 
Алфавіт сярэднявечнай [[Wp/be/Кірылаўскае пісьмо|кірыліцы]] (11 ст.) складаўся з 43 літар. У час развіцця беларускай мовы і алфавіту, 15 літар былі вынятыя (апошнія 4 - ўсерасійскайусерасійскай рэформай правапісу 1918). Яшчэ 4 новыя літары былі дададзены, даючы, такім чынам, сучасны выклад з 32 літар.
 
Новымі літарамі былі:
Радок 63:
* Літара «й» (<small>(CYRILLIC) SHORT I</small>) развілася з «и» (<small>(CYRILLIC) I</small>), спалучанай з дыякрытычным знакам, у кан. 16 ст. (параўн. у рускім алфавіце з 1735).
* Літара «ё» (<small>(CYRILLIC) IO</small>) узята з рускага алфавіту ў сяр. 19 ст. (параўн. у рускім алфавіце з 1797).
* Літара «ў» (<small>(CYRILLIC) SHORT U</small>) была прапанавана рускім лінгвістам [[Wp/be/П. А. БяссонавымБяссонаў|П. А. Бяссонавым]] у 1870.
 
У сучаснай форме, беларускі алфавіт ''фармальна'' існуе з моманту афіцыйнага прыняцця граматыкі [[Wp/be/Б.Браніслаў ТарашкевічаТарашкевіч|Б. Тарашкевіча]] для выкарыстання ў савецкай школьнай сістэме (1922; іначай, з моманту выдання самой граматыкі (1918))<!-- reference? -->. Перад гэтым, выкарыстоўваліся некалькі неафіцыйных варыянтаў алфавіту на базе тагач. рускага, з дробнымі ўзаемнымі адрозненнямі.
 
У 1920-х, асабліва на [[Wp/be/Беларуская Акадэмічная Канферэнцыя (1926)|Беларускай Акадэмічнай Канферэнцыі (1926)]], прапаноўваліся разнастайныя змяненні ў алфавіце. Найбольш абмяркоўваліся замена «й» на «ј» (<small>(CYRILLIC) JE</small>), і/або замена «е», «ё», «ю», «я» на «је» (або «јє»), «јо», «ју», «ја» (на падабенства сербскага правапісу), адпаведна, і/або замена «ы» на «и» (на падабенства украінскагаўкраінскага правапісу), і/або увядзеннеўвядзенне літары «ґ» і/або увядзеннеўвядзенне спецыяльных графем ці лігатур для афрыкатных «дж», «дз» і інш. Час ад часу пэўную ўвагу атрымлівалі прапановы ўвядзення лацінскага пісьма (напр., прапанова [[Wp/be/ЖылуновічаЗміцер Жылуновіч|Жылуновіча]] на [[Wp/be/Беларуская Акадэмічная Канферэнцыя (1926)|Беларускай Акадэмічнай Канферэнцыі (1926)]]). Аднак, нішто з гэтага не было ажыццёўлена.
У 1920-х, асабліва на [[Wp/be/Беларуская Акадэмічная
Канферэнцыя (1926)|Беларуская Акадэмічная
Канферэнцыя (1926)]], прапаноўваліся разнастайныя змяненні ў алфавіце. Найбольш абмяркоўваліся замена «й» на «ј» (<small>(CYRILLIC) JE</small>), і/або замена «е», «ё», «ю», «я» на «је» (або «јє»), «јо», «ју», «ја» (на падабенства сербскага правапісу), адпаведна, і/або замена «ы» на «и» (на падабенства украінскага правапісу), і/або увядзенне літары «ґ» і/або увядзенне спецыяльных графем ці лігатур для афрыкатных «дж», «дз» і інш. Час ад часу пэўную ўвагу атрымлівалі прапановы ўвядзення лацінскага пісьма(напр., прапанова [[Wp/be/Жылуновіча|Жылуновіча]] на [[Wp/be/Беларуская Акадэмічная
Канферэнцыя (1926)|Беларуская Акадэмічная
Канферэнцыя (1926)]]). Аднак, нішто з гэта не было ажыццёўлена.
 
Вядомы беларускі лінгвіст [[Wp/be/Ян Станкевіч|Ян Станкевіч]] у сваіх пазнейшых працах прапанаваў цалкам іншы выклад алфавіту (гл. таксама: [[Wp/be/Беларускі лацінскі алфавіт|Беларускі лацінскі алфавіт]]<!--, Г з хвосцікам-->):