Вікіпедыя

Японія: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 137:
{{main|Эканоміка Японіі}}
[[Файл:TokyoStockExchange1144.jpg|thumb|left|[[Такійская фондавая біржа]]]]
На у 2018 Японія займала трэцяе месца ў свеце па намінальным значэнні ВУП, які складае больш за 5 трлн [[долар ЗША|долараў ЗША]]. Доўгі час па магутнасці эканомікі Японія саступала толькі ЗША, аднак, паводле дадзеных экспертаў, у жніўні 2010-га па гэтым паказчыку кітайская эканоміка абагнала японскую<ref>[http://www.nytimes.com/2010/08/16/business/global/16yuan.html?_r=1&pagewanted=all China Passes Japan to Become No. 2 Economy — NYTimes.com]</ref>. Што датычыцца памеру ВУП па парытэце пакупніцкай здольнасці, то тут Японія чацвёртая, прапусціўшы наперад яшчэ і Індыю.
На канец 2009-га фінансавага года Японія займала другое месца ў свеце (пасля [[ЗША]]) па намінальным значэнні ВУП<ref>{{cite web|url=http://imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/02/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C941%2C914%2C446%2C612%2C666%2C614%2C668%2C311%2C672%2C213%2C946%2C911%2C137%2C193%2C962%2C122%2C674%2C912%2C676%2C313%2C548%2C419%2C556%2C513%2C678%2C316%2C181%2C913%2C682%2C124%2C684%2C339%2C273%2C638%2C921%2C514%2C948%2C218%2C943%2C963%2C686%2C616%2C688%2C223%2C518%2C516%2C728%2C918%2C558%2C748%2C138%2C618%2C196%2C522%2C278%2C622%2C692%2C156%2C694%2C624%2C142%2C626%2C449%2C628%2C564%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C453%2C960%2C968%2C423%2C922%2C935%2C714%2C128%2C862%2C611%2C716%2C321%2C456%2C243%2C722%2C248%2C942%2C469%2C718%2C253%2C724%2C642%2C576%2C643%2C936%2C939%2C961%2C644%2C813%2C819%2C199%2C172%2C184%2C132%2C524%2C646%2C361%2C648%2C362%2C915%2C364%2C134%2C732%2C652%2C366%2C174%2C734%2C328%2C144%2C258%2C146%2C656%2C463%2C654%2C528%2C336%2C923%2C263%2C738%2C268%2C578%2C532%2C537%2C944%2C742%2C176%2C866%2C534%2C369%2C536%2C744%2C429%2C186%2C433%2C925%2C178%2C746%2C436%2C926%2C136%2C466%2C343%2C112%2C158%2C111%2C439%2C298%2C916%2C927%2C664%2C846%2C826%2C299%2C542%2C582%2C443%2C474%2C917%2C754%2C544%2C698&s=NGDPD&grp=0&a=&pr.x=35&pr.y=9|title=World Economic Outlook Database: Country comparisons. Gross domestic product, current prices|publisher=[[Міжнародны валютны фонд]]|datepublished=октябрь 2009|accessdate=2010-01-25|lang=en|deadlink=404}}</ref>, які складае больш за 5 трлн [[долар ЗША|долараў ЗША]], аднак, па дадзеных экспертаў, у жніўні 2010-га па гэтым паказчыку кітайская эканоміка абагнала японскую<ref>[http://www.nytimes.com/2010/08/16/business/global/16yuan.html?_r=1&pagewanted=all China Passes Japan to Become No. 2 Economy — NYTimes.com]</ref>; і трэцяе месца паводле парытэта пакупніцкай здольнасці (пасля ЗША і Кітая)<ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=512%2C941%2C914%2C446%2C612%2C666%2C614%2C668%2C311%2C672%2C213%2C946%2C911%2C137%2C193%2C962%2C122%2C674%2C912%2C676%2C313%2C548%2C419%2C556%2C513%2C678%2C316%2C181%2C913%2C682%2C124%2C684%2C339%2C273%2C638%2C921%2C514%2C948%2C218%2C943%2C963%2C686%2C616%2C688%2C223%2C518%2C516%2C728%2C918%2C558%2C748%2C138%2C618%2C196%2C522%2C278%2C622%2C692%2C156%2C694%2C624%2C142%2C626%2C449%2C628%2C564%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C453%2C960%2C968%2C423%2C922%2C935%2C714%2C128%2C862%2C611%2C716%2C321%2C456%2C243%2C722%2C248%2C942%2C469%2C718%2C253%2C724%2C642%2C576%2C643%2C936%2C939%2C961%2C644%2C813%2C819%2C199%2C172%2C184%2C132%2C524%2C646%2C361%2C648%2C362%2C915%2C364%2C134%2C732%2C652%2C366%2C174%2C734%2C328%2C144%2C258%2C146%2C656%2C463%2C654%2C528%2C336%2C923%2C263%2C738%2C268%2C578%2C532%2C537%2C944%2C742%2C176%2C866%2C534%2C369%2C536%2C744%2C429%2C186%2C433%2C925%2C178%2C746%2C436%2C926%2C136%2C466%2C343%2C112%2C158%2C111%2C439%2C298%2C916%2C927%2C664%2C846%2C826%2C299%2C542%2C582%2C443%2C474%2C917%2C754%2C544%2C698&s=PPPGDP&grp=0&a=&pr.x=9&pr.y=12|title=World Economic Outlook Database: Country comparisons. Gross domestic product based on purchasing-power-parity valuation of country GDP|publisher=[[Міжнародны валютны фонд]]|datepublished=апрель 2009|accessdate=2010-01-25|lang=en|archiveurl=http://www.webcitation.org/616qt8YA7|archivedate=2011-08-21}}</ref>. Банкаўскія паслугі, страхаванне, нерухомасць, транспарт, дробны гандаль, тэлекамунікацыі і будаўніцтва граюць значную ролю ў эканоміцы краіны<ref>[http://www.stat.go.jp/english/data/handbook/c06cont.htm er 6 Manufacturing and Construction], Statistical Handbook of Japan, Ministry of Internal Affairs and Communications</ref>. Японія валодае буйнымі вытворчымі магутнасцямі, і ў ёй знаходзяцца некалькі найбуйнейшых вытворцаў механічных транспартных сродкаў, электронікі, станкоў, сталі, суднаў, хімічных рэчываў, тэкстылю і харчовых прадуктаў<ref name="ciaecon">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html#Econ |title=World Factbook; Japan—Economy |publisher=[[CIA]] |date=2006-12-19 | accessdate=2006-12-28}}</ref>. Сектар паслуг складае тры чвэрці унутранага валавога прадукту.
 
Японія — постіндустрыяльная дзяржава. У прамысловасці занята 26 % эканамічна актыўнага насельніцтва, у [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадарцы]] — 3 %. 71Сектар %паслуг ствараескладае ВУПтры учвэрці сферыунутранага пасугвалавога прадукту. Банкаўскія паслугі, страхаванне, нерухомасць, транспарт, дробны гандаль, тэлекамунікацыі і будаўніцтва граюць значную ролю ў эканоміцы краіны<ref>[http://www.stat.go.jp/english/data/handbook/c06cont.htm er 6 Manufacturing and Construction], Statistical Handbook of Japan, Ministry of Internal Affairs and Communications</ref>. Тут размяшчаецца некалькі найбуйнейшых банкаў і [[Такійская фондавая біржа]], якая займае другое месца ў свеце па рынкавай капіталізацыі<ref>[http://www.nyse.com/events/1170156816059.html Market data.] New York Stock Exchange (2006-01-31). Retrieved on 2007-08-11.</ref>.
 
Японія валодае буйнымі вытворчымі магутнасцямі, і ў ёй знаходзяцца некалькі найбуйнейшых вытворцаў механічных транспартных сродкаў, электронікі, станкоў, сталі, суднаў, хімічных рэчываў, тэкстылю і харчовых прадуктаў<ref name="ciaecon">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html#Econ |title=World Factbook; Japan—Economy |publisher=[[CIA]] |date=2006-12-19 | accessdate=2006-12-28}}</ref>. Па стане на 2007 год Японія займала 19-е месца па адносінах ВУП да адпрацаваных гадзін<ref>{{cite web|url=http://www.ggdc.net/|title=Groningen Growth and Development Centre (GGDC)|publisher=GGDC|date=2009-01-26|accessdate=2009-11-30|archiveurl=http://www.webcitation.org/616qtiNl7|archivedate=2011-08-21}}</ref>. Паводле індэксу Біг-МакуМака японскія рабочыя атрымліваюць самую высокую пагадзінную зарплату ў свеце. Сярод найбуйнейшых кампаній — [[Toyota Motor Corporation]], Nintendo, NTT DoCoMo, Canon, [[Honda]], Takeda Pharmaceutical, [[Sony]], Nippon Steel, Tepco, [[Mitsubishi Motors]] і 711<ref>[http://www.ft.com/cms/s/0/1b939a9a-2587-11dc-b338-000b5df10621,dwp_uuid=95d63dfa-257b-11dc-b338-000b5df10621.html Japan 500 2007], [[Financial Times]]</ref>. Акрамя таго,У у2018 ёйгодзе размяшчаецца228 некалькіяпонскіх найбуйнейшыхкампаній банкаўўваходзілі іў [[ТакійскаяForbes фондавая біржа]]2000, якаяшто займаескладае другое11 % месцаспісу, ўу свеце2006 патакіх кампаній рынкавайбыло капіталізацыі326.<ref>[httphttps://www.nyseforbes.com/eventsglobal2000/1170156816059.html Market data.] New York Stock Exchange (2006-01-31). Retrieved on 2007-08-11.#4dda7b38335d</ref>. У 2006 годзе 326 японскіх кампаній ўваходзілі ў Forbes 2000, што складае 16,3 % спісу.
 
[[File:Ikata Nuclear Powerplant.JPG|thumb|АЭС Іката]]
У 2007 годзе асноўнымі партнёрамі Японіі па экспарту былі [[ЗША]] (20,4 %), [[Кітай]] (15,3 %), [[Паўднёвая Карэя]] (7,6 %), [[Тайвань]] (6,3 %), [[Ганконг]] (5,4 %), а па імпарту — [[Кітай]] (20,5 %), [[ЗША]] (11,6 %), [[Саудаўская Аравія]] (5,7 %), [[ААЭ]] (5,2 %), [[Аўстралія]] (5 %), [[Паўднёвая Карэя]] (4,4 %) і [[Інданезія]] (4,2 %). Японія экспартуе механічныя транспартныя сродкі, электроніку і хімічныя рэчывы. У краіну ўвозяцца станкі і абсталяванне, выкапнёвая паліва, ежа (у асаблівасці ялавічына), хімічныя рэчывы, тэкстыль і прамысловая сыравіна<ref>Blustein, Paul. [http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A40192-2005Jan26.html «China Passes U.S. In Trade With Japan: 2004 Figures Show Asian Giant's Muscle».] ''[[The Washington Post]]'' (2005-01-27). Retrieved on 2006-12-28.</ref>.▼
Энергетыка Японіі базуецца на імпартных нафце з Персідскага заліва і вугалі з Аўстраліі. Вугаль выкарыстоўваецца ў цеплаэнергетыцы і чорнай металургіі. Японія — найбуйнейшы ў свеце спажывец звадкаванага прыроднага газу, што пастаўляецца з [[Катар]]а, Аўстраліі, [[Інданезія|Інданезіі]]. Да 2011 каля траціны электраэнергіі выпрацоўвалася на АЭС, аднак пасля [[Аварыя на АЭС Фукусіма I|Фукусімскай аварыі]] большасць АЭС прыпыніла працу, што адбілася на паказчыках сусветнай атамнай энергетыкі. Тым не менш, урад Японіі мяркуе перагледзець стандарты бяспекі і перазапусціць станцыі у 2020-х. У 2017 было заяўлена, што чакаецца ўзнаўленне працы 21 рэактара а ў 2030 — яшчэ 30, што сумарна пераўзыйдзе "дафукусімскія" магутнасці. Японскія рэкі багатыя на гідраэлектраэнергію, аднак іх патэнцыял практычна выкарыстаны і не можа здаволіць і дзясятай часткі патрэб краіны.
 
[[File:ASIMO Conducting Pose on 4.14.2008.jpg|thumb|left|[[ASIMO]] — прасунуты робат-гуманоід. Гэты дырыжуе аркестрам]]
Японія — другі пасля Кітая вытворца сталі. Металургія працуе пераважна на аўстралійскай сыравіне. Па вытворчасці легкавых аўтамабіляў Японія ў 1980-х-2000-х апярэджвала ўсе краіны свету, але у 2011 саступіла пальму першынства Кітаю. У 2010-х Японія выпускае 9-10 млн аўтамабіляў штогод, займаючы трэцяе месца ў свеце, а па легкавых — другое; японскі канцэрн [[Toyota Motor Corporation|Toyota]] канкуруе з [[Volkswagen Group]] за званне найбуйнейшага аўтавытворцы ў свеце. У канцы ХХ стагоддзя Японія стала піянерам робатабудавання і застаецца сусветным лідарам.
 
Сельская гаспадарка адрозніваецца надзвычайнай інтэнсіўнасцю: за харчовую бяспеку 126 млн чалавек адказваюць усяго некалькі мільёнаў га. Асноўная збожжавая культура — рыс. Таксама вырошчваецца чай, пераважна зялёных гатункаў. Традыцыйна развітае рыбалоўства, аква- і марыкультура.
 
▲У 20072016 годзе асноўнымі партнёрамі Японіі па экспартуэкспарце былі [[ЗША]] (2018,48 %), [[Кітай]] (1518,34 %), [[Паўднёвая Карэя]] (7,6,7 %), [[Тайвань]] (65,37 %), [[Ганконг]] (5,4,7 %), а па імпартуімпарце — [[Кітай]] (2024,52 %), [[ЗША]] (11,62 %), [[Саудаўская АравіяАўстралія]] (54,76 %), [[ААЭПаўднёвая Карэя]] (54,2 %), [[АўстраліяСаудаўская Аравія]] (53,2 %), [[Паўднёвая КарэяААЭ]] (42,49 %) і [[Інданезія]] (42,29 %). Японія экспартуе механічныя транспартныя сродкі, электроніку і хімічныя рэчывы. У краіну ўвозяцца станкікамп'ютары і абсталяваннебытавая тэхніка, выкапнёвая паліва і руды, ежа (у асаблівасці ялавічына і свініна), хімічныя рэчывы, тэкстыль і прамысловая сыравіна<ref>Blustein, Paul. [http://wwwatlas.washingtonpostcid.comharvard.edu/wp-dynexplore/articles/A40192-2005Jan26.html «China Passes U.S. In Trade With Japan: 2004 Figures Show Asian Giant's Muscle».] ''[[The Washington Post]]'' (2005-01-27). Retrieved on 2006-12-28.?country=114&partner=undefined&product=undefined&productClass=HS&startYear=undefined&target=Partner&tradeDirection=import&year=2016</ref>.
 
== Культура ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Японія"