Паўночная Карэя: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Іван Булва (размовы | уклад) др →Эканоміка |
Іван Булва (размовы | уклад) |
||
Радок 139:
[[File:Industry Hamhung, North Korea.jpg|thumb|Завод у Хамхыне]]
Дагэтуль назіраецца перакос у бок цяжкай (у прыватнасці, ваеннай) прамысловасці. Эканоміка планавага тыпу з дзяржаўнай формай уласнасці, сельская гаспадарка калектыўная. У 1950-х – 1980-х ажыццяўляліся пяцігадовыя планы паводле савецкага ўзору, у 1986 быў прыняты сямігадовы план, у 1993 прызнаны беспаспяховым. З таго часу ўрад не публікуе ніякіх планаў. Дзяржава не бярэ са сваіх грамадзян падаткаў, адукацыя і медыцына бясплатныя. У 1998, 2002 былі зроблены спробы рэформаў — фармальна легалізавана прыватнае прадпрымальніцтва, якое, аднак, дагэтуль магчыма на самым нізкім узроўні. У ХХІ стагоддзі даследчыкі краіны адзначаюць фарміраванне вялікага ценявога прыватнага сектару гаспадаркі (у значнай ступені за кошт кантрабанды з Кітая), на што ўлады "заплюшчваюць вочы". У 2010-х даволі паспяхова ствараецца сістэма свабодных эканамічных зон (СЭЗ), што мае на мэце прыцгненне інвестыцый і тэхналогій. Усяго іх 14, але асноўных дзве: Разон на мяжы з Кітаем і Расіяй і Прамысловы рэгіён Кэсон на мяжы з Паўднёвай Карэяй. У апошнім у 2014 працавала 52 000 паўночнакарэйскіх рабочых і было створана прадукцыі на 2,3 млрд $.<ref>https://en.yna.co.kr/view/AEN20140612007800315</ref>
[[Файл:NK Pflug.jpg|thumb|100px|left|Праца на рысавым полі (1989)]]
'''Прамысловасць.''' Гэтая галіна сладае 47 % ВУП (2017), у ёй занята каля 30 % працаздольнага насельніцтва
Энергетычная інфраструктура Паўночнай Карэі састарэла і знаходзіца ў дрэнным стане.У электраэнергетыцы дзве траціны вытворчасці даюць вугальныя ЦЭС, 17 % прыхлдзіцца на [[ГЭС]]. Аўтазавод «Сынній» (Перамога) у Такчоне выпускае грузавікі. Развітыя чорная (Чханджын) і каляровая металургія. Маюцца прадпрыемствы хімічнай (Вонсан) і лясной прамысловасці. Сёння важную ролю ў атрыманні замежнай валюты грае тэкстыльная галіна: чвэрць карэйскага экспарту — адзенне.
Вельмі высокая доля '''сельскай гаспадаркі''' ў ВУП (22,5 %). Вырошчваюцца кукуруза, рыс, соя, цукровыя буракі, тытунь; разбіты плантацыі [[жэньшэнь|жэньшэню]]. Важная роля рыбалоўства (яшчэ адна чвэрць экспарту — морапрадукты).▼
▲Вельмі высокая доля '''сельскай гаспадаркі''' ў ВУП (22,5 %). Дасягнуўшы неблагога ўзроўню да пачатку 1980-х, пачынаючы з 1990-х сельская гаспадарка адчувае хранічны недахоп угнаенняў, расце знос тэхнікі. Вырошчваюцца кукуруза, рыс, соя, бульба, цукровыя буракі, тытунь; разбіты плантацыі [[жэньшэнь|жэньшэню]]. Важная роля рыбалоўства і аквакультуры (яшчэ адна чвэрць экспарту — морапрадукты).
Асноўны '''транспарт''' — чыгуначны. Да гэтага часу выкарыстоўваюцца лакаматывы на паравой цязе. Турызм трымаецца на двух кітах: арганізаваных экскурсіях у самую зачыненую краіну свету і гарналыжным адпачынку (на курортах кшталту Масінёна)<ref>https://www.economist.com/banyan/2014/02/14/mounting-problems</ref>. У ХХІ наведвальнасць КНДР моцна ўзрасла, урад паставіў задачу давесці колькасць замежных турыстаў у краіну да 1 млн чалавек. Асноўны гандлёвы партнёр — Кітай, на які прыходзіцца 84 % знешняга гандлю, на другім месцы — [[Індыя]].
== Святы ==
|