Стандартная мадэль: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне, стыль
др афармленне
Радок 1:
[[Выява:Standartnaja Madel Elementarnych Čaścinak be.svg|thumb|300px|right|Стандартная мадэль [[Элементарная часціца|элементарных часціц]]; у чырвоным слупку справа — [[Калібровачны базон|калібровачныя базоны]]]]
'''Стандартная мадэль''' — тэарэтычная канструкцыя ў [[фізіка элементарных часціц|фізіцы элементарных часціц]], якая апісвае [[электрамагнітнае ўзаемадзеянне|электрамагнітнае]], [[слабае ўзаемадзеянне|слабае]] і [[моцнае ўзаемадзеянне]] ўсіх [[элементарная часціца|элементарных часціц]]. Стандартная мадэль не з’яўляецца тэорыяй усяго, бо не апісвае [[цёмная матэрыя|цёмную матэрыю]], [[цёмная энергія|цёмную энергію]] і не ўключае ў сябе [[гравітацыя|гравітацыю]]. Эксперыментальнае пацвярджэнне існавання прамежкавых вектарных [[базон]]аў ў сярэдзіне 80-ых гадоў завяршыла пабудову Стандартнай мадэлі і яе прыняцце як асноўнай. Неабходнасць нязначнага пашырэння мадэлі ўзнікла ў 2002 годзе пасля выяўлення [[нейтрынныя асцыляцыі|нейтрынных асцыляцый]], а пацвярджэнне існавання [[базон Хігса|базона Хігса]] ў 2012 годзе завяршыла эксперыментальнае выяўленне прадказальныхпрадказаных Стандартнай мадэллю элементарных часціц.
 
== Палажэнні ==
Радок 9:
* Усе тры тыпы ўзаемадзеянняў узнікаюць як следства пастулата, што наш свет сіметрычны адносна трох тыпаў {{нп5|Калібровачная інварыянтнасць|калібровачных пераўтварэнняў|ru|Калибровочная инвариантность}}. Часціцамі-пераносчыкамі узаемадзеянняў з’яўляюцца [[Базон|базоны]]:
 
:: 8 [[Глюон|глюонаў]] для моцнага ўзаемадзеяння (група сіметрыі SU(3));
:: 3 цяжкія [[Калібровачны базон|калібровачныя базоны]] ([[W- і Z-базоны|W{{su|p=+}}, W{{su|p=-−}}, Z{{su|p=0}}]]) для слабага ўзаемадзеяння (група сіметрыі SU(2));
:: адзін [[фатон]] для электрамагнітнага ўзаемадзеяння (група сіметрыі U(1)).
 
* У адрозненне ад электрамагнітнага і моцнага, слабае ўзаемадзеянне можа змешваць ферміёны з розных пакаленняў, што прыводзіць да нестабільнасці ўсіх часціц, за выключэннем самых лёгкіх, і да такіх эфектаў, як [[парушэнне CP-інварыянтнасці]] і [[Нейтрынныя асцыляцыі|нейтрынныя асцыляцыі]].