Бурундзі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 82:
== Гісторыя ==
{{main|Гісторыя Бурундзі}}
Карэннымі насельнікамі бурундзійскіх земляў лічацца [[тва]] — адна з галін пігмеяў, прадстаўнікі негрыльскай малой расы. На працягу апошніх 500 гадоў тэрыторыю Бурундзі насялялізасялілі народы [[тва]], [[хуту]] і [[тутсі]], што лёгка скарылі тва. У ХVIII-XIX стагоддзях існавала незалежнае каралеўства Бурундзі, але ўУ пачатку ХХ стагоддзя на землі вакол вялікіхВялікіх азёр паквапілася [[Германская імперыя|Германія]], што стварыла калонію Руанда-Урундзі і неўзабаве — пасля паразы ў Першай сусветнай вайне — страціла яе на карысць [[Бельгія|Бельгіі]]
 
[[File:Plaza de la Independencia.JPG|thumb|Плошча незалежнасці ў [[Бужумбура|Бужумбуры]]]]
Радок 105:
 
== Насельніцтва ==
[[File:Population pyramid of Burundi 2015.png|thumb|Полава-ўзроставая піраміда Бурундзі, 2015]]
Асноўныя этнічныя групы — народнасці хуту (85 %) і тутсі (14 %).
У 1950-м у Бурундзі жылі 2,5 млн чалавек, у 2020 — амаль 12 млн. Гэта азначае, што натуральны прырост насельніцтва Бурундзі такі ж высокі (2,85 % у 2020), як і паўсюль у Трапічнай Афрыцы.<ref>https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/by.html</ref> [[Сумарны каэфіцыент нараджальнасці|На адну бурундзійку]] прыходзіцца 5,3 дзяцей. Не дзіва, што асобы да 15 гадоў складаюць 44 % насельніцтва — гэта ўтрая-ўчацвёра вышэй за еўрапейскія паказчыкі, а сярэднестатыстычнаму жыхару краіны няма і 18 гадоў. Сярэдняя працягласць жыцця апошнім часам узрасла да амаль 67 гадоў, таму каэфіцыент смяротнасці ў Бурундзі адзін з самых нізкіх у свеце (усяго 6 ‰)
 
[[File:Children in Bujumbura.jpg|thumb|left|Дзеткі ў [[Бужумбура|Бужумбуры]]]]
Рэлігія. Больш 70 % насельніцтва вызнаюць хрысціянства (у асноўным каталіцтва), 15 % — мусульмане-суніты, астатнія трымаюцца мясцовых традыцыйных вераванняў.
У этнічным складзе насельніцтва пераважаюць [[хуту]] (85%), другі значны народ - [[тутсі]], распаўсюджаны таксама [[тва]]. Дзяржаўныя мовы — французская і кірундзі (або проста [[рундзі]], мова групы Нігер-Конга). У 2014 трэцяй дзяржаўнай мовай стала [[англійская мова|англійская]].<ref>https://web.archive.org/web/20151117024558/http://www.iwacu-burundi.org/blogs/english/english-is-now-official-language-of-burundi/</ref>
 
Рэлігія. Больш 70за 80 % насельніцтва вызнаюць хрысціянства (у асноўным каталіцтва), 15 -25 % — пратэстанты розных дэнамінацый), ад 2 да 5 % — мусульмане-суніты (пражываюць пераважна ў гарадах), астатнія трымаюцца мясцовых традыцыйных вераванняў.
Каля 50 % насельніцтва Бурундзі непісьменныя. Меней 60 % дзяцей наведваюць пачатковую школу.
 
[[File:View of bujumbura.JPG|thumb|Цэнтральная вуліца Бужумбуры]]
Адрозніваецца незвычайна высокай шчыльнасцю насельніцтва (больш за 400 чалакек на км²), вышэй у Афрыцы паказчык толькі ў суседняй Руандзе і на некаторых астравах. Жыхары размеркаваны па краніне даволі раўнамерна, але найбольш густа заселеныя поўнач і ўзбярэжжа возера Танганьіка. Узровень урбанізацыі вельмі нізкі — станам на 2019 у гарадах жыве ўсяго 13,4 % насельніцтва, прычым, як гэта часта бывае ў краінах, што развіваюцца, з гіпертрафаванай роляй сталічнай агламерацыі: у Бужумбуры і ваколіцах жыве каля мільёна чалавек — ледзьве не ўсё гарадское насельніцтва Бурундзі. Наданне сталічных функцый гораду [[Гіцега]] — старой сталіцы і другога па велічыні (41 тыс.жыхароў) населенага пункта краіны — мусіць прывесці да яго паскоранага росту.
 
Каля 5032 % насельніцтва Бурундзі непісьменныя, за пачатковы адрэзак ХХІ стагоддзя непісьменнасць значна скарацілася. Меней за 60 % дзяцей наведваюць пачатковую школу.
 
== Эканоміка ==
Радок 118 ⟶ 125:
Прамысловасць развітая слаба, яе доля ў ВУП складае каля 15 %. Маюцца заводы па вытворчасці сельгасінвентара, будматэрыялаў, а таксама дрэваапрацоўчы, мылаварны, шкляны, тэкстыльны і піваварны камбінаты.
 
Галоўнымі артыкуламі імпарту з’яўляюцца металапрадукцыя (волава), дрэва, аўтамабілі, нафтапрадукты і папера; экспартуюцца кава (80 % валютных паступленняў), чай, цукар. Экспартная выручка складае 50 % ад выдаткаў на імпарт.
 
Асноўнымі гандлёвымі партнёрамі з’яўляюцца [[Бельгія]], [[Францыя]], [[Германія]], [[Кітай]], [[Саудаўская Аравія]], краіны субрэгіёна.
 
Чыгуначная сетка адсутнічае. Працягласць шашэйных і грунтавых дарог складае парадку 6 тыс. км. Суднаходства здзяйсняецца ў асноўным у раёне возера Танганьіка. Праз порт Бужумбуры на возеры Танганьіка ажыццяўляецца асноўная частка знешняга гандлю. У БужумбурэБужумбуры маецца аэрапорт міжнароднага класа. Асноўнымі замежнымі авіяперавозчыкамі з’яўляюцца «Эфіопія эрлайнс» і «Кенія эрвейс».
 
{{зноскі}}