Вікіпедыя

Сокалы (партызанскі атрад): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Вайсковае фарміраванне
'''Партызанскі атрад «Сокалы»''', разведвальна-дыверсійная група з 11 чалавек пад камандваннем капітан дзяржбяспекі [[Кірыл Пракопавіч Арлоўскі|К. П. Арлоўскага]] («Раман») дэсантавана 26.10.1942 года на Ганцаўшчыну з [[Масква|Масквы]]. Выбар месца дыслакацыі групы у Ганцавікім раёне быў невыпадковы, бо «Раман» добра ведаў гэтыя мясціны — у пачатку 1920-ых у якасці камандзіра партызанскага атрада вёў дзеянні супраць уладаў Другой Рэчы Паспалітай і быў вядомы ў тутэйшых мясцінах пад як «Муха-Міхальскі».
|назва = Партызанскі атрад «Сокалы», Спецатрад НКДБ СССР
|арыгінал =
Акрамя «Рамана» ў склад разведвальна-дыверсійнай групы ўвахдзілі восем кадравых вайскоўцаў — Р. В. Івашкевіч, іспанец Хустэ Лопэс, А. М. Бліноў, Н. Г. Калмыкоў, А. А. Васілевіч, І. К. Тупік, І. К. Трыцавец і І. І. Якубоўскі. Яны і склалі ядро партызанскага атрада «Сокалы», сфарміраванага «Раманам» на базе разведвальна-дыверсінай групы з мясцовага насельніцтва. Да лета 1943 атрад разросся і налічваў у сваіх радах больш за 200 чалавек.
|выява =
<!--Атрад «Сокалы» вёў барацьбу з ілжэпартызанамі (?). У маі 1943 адзін з лжэпартызанскіх (?) атрадаў пад кіраўніцтвам Лявонцьева на васьмі фурманках прыехаў у вёску Лапацічы. Тут іх чакалі байцы «Сокала». Бандыты пачалі рабаваць насельніцтва, гвалтаваць яго. Партызаны пад кіраўніцтвам камісара атрада П. В. Івашкевіча хутка расправіліся з бандытамі. Даставілі іх ў лес, дзе яны прызналіся ў сваіх злачынствах. Аб правакацыі гітлераўцаў камандзір атрада «Сокалы» радзіраваў на Вялікую зямлю.
|подпіс =
Агульнымі намаганнямі партызан і мясцовага насельніцтва правакацыя ворага была сарвана.
|гады = [[1942]]—[[1944]]
|краіна =
|краіны = {{Сцягафікацыя|БССР|1940}}
|падпарадкаванне = [[Беларускі штаб партызанскага руху]]
|у складзе =
|тып = разведвальна-дыверсійнае і партызанскае падраздзяленне
|уключае_ў_сябе =
|роля =
|памер =
|камандная_структура =
|размяшчэнне =
|мянушка =
|мянушкі =
|заступнік =
|заступнікі =
|дэвіз =
|дэвізы =
|колеры =
|марш =
|маршы =
|талісман =
|талісманы =
|рыштунак =
|войны = [[Вялікая Айчынная вайна]]
|бітвы =
|знакі_адрознення =
|цяперашні_камандзір =
|вядомыя_камандзіры =
* [[Кірыл Пракопавіч Арлоўскі|Кірыл Арлоўскі]];
* С. А. Нікольскі.
}}
'''Партызанскі атрад «Сокалы»''', '''Спецатрад НКДБ СССР'''. Дзейнічаў на тэрыторыі [[Клецкі раён|Клецкага]], [[Ляхавіцкі раён|Ляхавіцкага]], [[Навамышскі раён|Навамышскага]], [[Кобрынскі раён|Кобрынскага]], [[Быценскі раён|Быценскага]], [[Бярозаўскі раён|Бярозаўскага]], [[Ганцавіцкі раён|Ганцавіцкага]], [[Драгічынскі раён|Драгічынскага раёнаў]]. Камандзіры — [[Кірыл Пракопавіч Арлоўскі|К. П. Арлоўскі]], С.А. Нікольскі.
 
== Гісторыя ==
16 лютага 1943 года ў зямлянку К. П. Арлоўскага ўскочыў запыханы сувязны, Васіль Халецкі:
Атрад быў перапраўлены ў тыл ворага 26 кастрычніка 1942 года (10 чалавек) і 20 сакавіка 1943 года (8 чалавек)Папоўніўся мясцовым насельніцтвам і аформіўся ў атрад пад камандаваннем Арлоўскага (75 чалавек). Партызаны пусцілі пад адхон 16 эшалонаў ворага, разбілі больш за 100 чыгуначных вагонаў, і платформ, узарвалі 41 аўтамашыну, 4 прамысловыя прадпрыемствы, 2 масты, пашкодзілі больш за 10 км чыгункі, 18 км тэлефонна-тэлеграфнай сувязі, разграмілі 2 гарнізоны. 12 лютага байцы атрада на чале з Арлоўскім знішчылі штатс-камісара [[Баранавічы|Баранавіч]], гебітскамісара Баранавіцкай акругі, обергрупенфюрэра войск СС, 7 афіцэраў, 2 камендантаў паліцыі і некалькі саладат праціўніка, захапілі дакументы. Перадавлі ў Цэнтр звесткі разведкі.
— Заўтра на паляванне ў Машукоўскі лес прыедуцьважныя гітлераўскія чыны — камісар горада Баранавічы Фрыдрых Фенс і, магчыма, генеральны камісар Беларусі Вільгельм Кубэ, -усхвалявана дакладваў Васіль Сцяпанавіч.- Звесткі дакладныя. Я іх атрымаў ад сына мясцовага памешчыка, а цяпер афіцэра С. Д. Бялюсціна…
Арлоўскі доўга не думаў і вырашыў арганізаваць «паляванне» на паляўнічых. Назаўтра арлоўцы зрабілі засаду каля адзінай лясной дарогі…
Данясенне Халецкага пацвердзілася. У 10 гадзін раніцы ў лес уехалі больш дзесятка саней, бітком набітых гітлераўцамі. Кірыла Пракопавіч прыняў рашэнне: прапусціць немцаў у лес і дачакацца канца іх палявання, справядліва мяркуючы, што фашыста не ўтрымаюцца ад спакусы «абмыць» паляўнічыя трафеі, а за адно і сагрэцца на марозе.
У снежных акопах ля дарогі, на лютаўскім марозе пад суровы шум Машукоўскага лесу байцы праляжалі паўдня. І вось яно, тое імгненне. Яшчэ здалёк партызаны пачулі п’яны рогат «шчаслівых» гітлераўцаў: «абмылі» усё ж трафеі. А хутка паказаўся і сам абоз. Тады загаварылі партызанскія аўтаматы і кулямёты, зямлю ўспаролі выбухі гармат. Пад трапным партызанскім агнём гітлераўскія генералы і ахова паляглі ўсе да аднаго.
На жаль, не абышлося без страт і збоку партызан. І самая адчувальная — цяжкае раненне К. П. Арлоўскага: пры спробе кінуць танкавую шашку, яна ўзарвалася ў ягоных руках — фашысцкая куля трапіла ў дэтанатар зарада.
Байцы пагрузілі параненага камандзіра на сані і паехалі ў вёску Свяціца, дзе партызанскі хірург ампутаваў Арлоўскаму абедзве рукі.
Кірыла Пракрпавіч моцна перажываў не столькі ад ранення, колькі ад таго, што ў партызанскую засаду не трапіў Кубэ. У самы апошні момант ён змяніў свае намеры і на паляванне не паехаў.
За дзерскую аперацыю ў Машукоўскім лесе К. П. Арлоўскаму прысвоена высокае званне Героя Савецкага Саюза.
Летам 1943 года К. П. Арлоўскі стварыў на базе «Сокалаў» самастойны разведвальна-дывесійна атрад імя С. М. Кірава. У яго падпарадкаванні быў і трэці рэзервовы атрад імя Я. М. Свердліва на чале збылым удзельнікам грамадзянскай вайны, цяперашнім сувязным В. С. Халецкім. Атрад Халецкага налічваў каля ста байцоў.
Разведчыкі і сувязныя «Сокалаў» дзейнічалі не толькі ў Ганцавіцкім раёне, але і ў Мінску, Брэсце, Беластоку і іншых гарадах рэспублікі, на тэрыторыі суседняй Польшчы. З таго часу мінула 60 гадоў, але ганцаўчане помняць пра атрад «Сокалы», пра іх мужную барацьбу супраць нямецкіх захопнікаў.-->
 
5 ліпеня 1944 года атрад (каля 150 чалавек) злучыўся з [[Чырвоная Армія|Чырвонай Арміяй]]. Камандзіру атрада [[Кірыл Пракопавіч Арлоўскі|Арлоўскаму]] прысвоена званне [[Герой Савецкага Саюза|Героя Савецкага Саюза]].
 
== Памяць ==
У 1972 годзе каля вёскі [[Машукі]] [[Клёцкі раён|Клёцкага раёна]] ва ўрочышчы Раскоп у гонар атрада пастаўлены помнік.
 
== Літаратура ==
* {{кніга
|аўтар =
|частка =
|загаловак = Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945: Энцыкл.
|арыгінал =
|спасылка =
|адказны = Рэкал.:І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.
|выданне =
|месца = Мн.
|выдавецтва = БелСЭ
|год = 1990
|том =
|старонкі =
|старонак = 680
|серыя =
|isbn = 5-85700-012-2
|тыраж = 20 000
|ref =
}}
[[Катэгорыя:Савецкія партызанскія злучэнні, брыгады і атрады на акупіраванай тэрыторыі Беларусі (1941—1944)]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Сокалы_(партызанскі_атрад)"