Крыцкая дзяржава: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 19:
}}
'''Крыцкая дзяржава''' ({{lang-el|Κρητική Πολιτεία}}, ''Крыцкая Палітыя'') была заснавана ў [[1898]] годзе, пасля ўмяшальніцтва [[Вялікія дзяржавы|Вялікіх дзяржаў]] у [[Крыцкае паўстанне, 1897—1898|падзеі]] на востраве [[Крыт]]. У 1897 годзе паўстанне на
== Гісторыя ==
Радок 26:
Пасля [[Турэцка-венецыянская вайна, 1645—1669|Турэцка-венецыянскай вайны, 1645—1669]] востравам Крыт валодала [[Асманская імперыя]]. На востраве жыло ў асноўным грэкамоўнае насельніцтва, большасць з якога спавядала [[хрысціянства]]. Падчас і пасля [[Грэчаская вайна за незалежнасць|Грэчаскай вайны за незалежнасць]] хрысціянскае насельніцтва вострава некалькі разоў паўставала супраць асманскага прыгнёту, з мэтай далучыцца да Грэцыі. Усе паўстані былі жорстка падаўлены, але пад ціскам еўрапейскіх дзяржаў асманскі ўрад быў вымушаны саступіць. У 1878 годзе быў заключаны [[Халепскі пакт]], згодна з якім на востраве стваралася аўтаномная дзяржава пад пратэктаратам Асманскай імперыі. Туркі парушылі умовы пагаднення ў 1889 годзе.
У выніку скасавання пакта, напружанне на востраве ўзмацнілася, што прывяло да чарговага паўстання у 1895 годзе, якое значна пашырылася у 1896—1897 гадах і распаўсюдзілася на большую частку вострава (гл. [[Крыцкае паўстанне 1897—1898 гадоў]]. [[Нацыяналізм|Нацыяналістычныя]] тайныя таварыствы і [[Ірэдэнтызм|трэдэнтысцкая]] грамадская думка вымусілі грэчаскі ўрад адправіць на востраў невялікі экспедыцыйны корпус, справакаваўшы [[Грэка-турэцкая вайна 1897 года|вайну з Асманскай імперыяй]]. Хаця большая частка Крыта апынулася пад кантролем паўстанцаў, непадрыхтаваная грэчаская армія адышла з [[Фесалія|Фесаліі]], якую занялі туркі. Вайна скончылася дзякуючы ўмяшальніцтву [[Вялікія дзяржавы|Вялікіх дзяржаў]], якія вымусілі грэчаскі кантынгент і асманскую армію адбыць з Крыта. Згодна з [[Канстанцінопальскі дагавор, 1897|Канстанцінопалскім дагаворам]] Асманскі ўрад паабяцаў
=== Заснаванне Крыцкай дзяржавы ===
Да сакавіка 1897 года Вялікія дзяржавы сфармавалі на востраве часовы ўрад, які складаўся з чатырох адміралаў і кіраваў да прыбыцця на востраў грэчаскага прынца [[Георг
== Колькасць міжнародных сіл на Крыце ==
Першапачаткова ў 1897 годзе, на Крыце было размешчана 2875 іншаземных міратворцаў: 200 англічан, 710 французаў, 300 рускіх, 1015 італьянцаў, 600 аўстрыйцаў, 10 немцаў, 40 чарнагорцаў<ref name="autogenerated2">[http://www.inslav.ru/images/stories/pdf/2006_sokolovskaja.pdf О. В. Соколовская. Россия на Крите. Из истории первой миротворческой опрерации ХХ века]</ref>. Міжнародныя сілы да пачатку 1907 года налічвалі: англічан — 817, французаў — 750, рускіх — 960, італьянцаў — 327 чалавек<ref name="autogenerated2"/>. У студзені 1908 года
== Унутраныя канфлікты ==
Радок 38:
[[Файл:Prince Georges of Greece.jpg|thumb|[[Георг, граф Корфскі|Георг Грэчаскі]]]]
13 снежня 1898 года [[Георг
У сакавіку 1905 года Венізелас і яго прыхільнікі сабраліся ў вёсцы Тэрысас каля [[Горад Ханья|Ханьі]], сфарміравалі Рэвалюцыйны сход, запатрабавалі палітычных рэформаў і
Актывізацыя дзеянняў паўстанцаў, іх адмова здаць зброю, згодна з меркаваннем начальніка расійскага атрада на Крыце К. Урбановіча, былі звязаны з іх «цвёрдым перакананнем, што ўсе дзеянні міжнародных войскаў супраць іх будуць мець толькі дэманстратыўны характар». У чэрвені 1905 г. па паўстанцам быў адкрыты агонь з расійскай кананерскай лодкі «Храбры», якая падтрымлівала расійскія войскі, накіраваныя ў вёску Платанія: былі ахвяры з боку паўстанцаў. Пасля гэтага пачасціліся выпадкі нападаў паўстанцаў на расійскі атрад<ref>[http://ceberleninka.ru/article/n/rossiya-v-miritvircheskoy-aktsii-evropeyskih-derzhav-na-krite;#ixzz3ZUgWq8Kh О. В. Соколовская (Институт славяноведния РАН). Россия в миротворческой акции европейских держав на Крите]</ref>. Дзеянні расійскіх войскаў супраць паўстанцаў выклікалі абурэнне не толькі на Крыце, але і ў Расіі. Большасць французскіх афіцэраў, як паведамляў расійскі генеральны консул А. Н. Бранеўскі, «адносіліся з відавочнай сімпатыяй да паўстання і выказвалі недавер вярхоўнаму камісару». Італьянскія войскі таксама не хавалі сваіх сімпатый да паўстанцаў і не пераследавалі іх, у сувязі з чым у італьянскі сектар увайшлі расійскія і брытанскія войскі. [[Мікалай II]] на тэлеграме консула Бранеўскага напісаў пра італьянцаў: «Вось народ, самі нічога не робяць, а іншым шкодзяць!»<ref name="autogenerated1">[http://almanacwhf.ru/?no=6&art=2 О. Соколовская. Миротворцы прошлого века]</ref>
15 жніўня парламент Крыта прагаласаваў за прапановы Венізеласа, і Вялікія дзяржавы сталі пасрэднікамі ў перамовах, згодна з якімі прынц Георг
У 1906 годзе былі праведзены выбары: партыі, што падтрымлівалі прынца, набралі 38 127 галасоў, а партыі, якія падтрымлівалі Венізеласа, — 33 279 галасоў, але ў верасні 1906 года прынц Георг быў заменены былым [[Прэм'ер-міністр Грэцыі|прэм’ер-міністрам Грэцыі]] [[Александрас Заіміс|Александрасам Заімісам]] і пакінуў востраў. На змену італьянскім афіцэрам і жандармерыі прышлі грэчаскія, пачаўся вывад з Крыта замежных войск, у выніку чаго востраў дэ-факта апынуўся пад грэчаскім кантролем. Вывад міжнародных войск ажыццяўляўся паэтапна, са студзеня 1908-а па чэрвень 1909-а года<ref name="autogenerated1"/>.
| |||